Depremin yıktığı illerde salgın hastalık riski artıyor. Van-Hakkari Tabip Odası önceki dönem başkanı Dr. Hüseyin Yaviç, özellikle grip, kızamık vakaları, dizanteri, kolera gibi bir takım hastalıklarda artış görülebileceğini söylüyor.
Maraş merkezli yaşanan ve 10 ilde büyük yıkıma neden olan iki büyük depremin ardından bölge salgın hastalık riski ile karşı karşıya. Van-Hakkari Tabip Odası önceki dönem başkanı Dr. Hüseyin Yaviç, grip, kızamık, dizanteri ve kolera gibi hastalıklarda artış görülebileceğini söylüyor. Aynı zamanda deprem bölgelerinde görev yapan depremzede sağlık çalışanları yetersiz alan ve tıbbi malzeme eksikliği ile çalışıyor.
Depremde sayıları netleşmemekle birlikte 80’in üzerinde hekim ve yardımcı sağlık personeli de yaşamını yitirdi. Hüseyin Yaviç, Maraş merkez üssü olan ve 10 ilde yıkıma neden olan iki büyük depremde tablonun henüz netleşmediğini, yıkımın boyutlarının ve yaşamını yitiren insanlarının sayısının henüz netleşmediğini söylüyor.
‘Halen enkazlardan cesetler çıkarılmamış’
Yaviç, farklı dönemlerde de depremler yaşanmış olmasına rağmen, buna yönelik herhangi bir hazırlığın olmadığını bu depremle de ortaya çıkmış olduğunu söylüyor. Çarpık yapılaşma, kontrol edilemeyen, deprem yönetmeliklerine uygun yapılmayan yapılaşmaların sebep olduğu bir felaketin yaşandığını belirten Yaviç, “Çünkü deprem öldürmez, ama usulüne uygun yapılmayan, sağlam olmayan yapılar öldürür diyoruz” diyor. Yaşanan deprem felaketinde, resmi kurumların halen hazırlıksız olduklarının çok aşikâr olduğunu belirten Yaviç, “Halen enkazlardan cesetler çıkarılamamış” diye kaydediyor. Yaşanan depremde yaraların sarılabilmesi için sivil toplum kuruluşlarının, gönüllü insanların, derneklerin, vakıfların ve birçok yapının organizasyonlar yaptıklarını söylüyor Yaviç.
‘Ciddi sıkıntılarla karşı karşıyayız’
Bundan sonraki süreçte yaşanabilecek sağlık sorunları ile ilgili ciddi bir sıkıntıyla karşı karşıya olduklarını aktaran Yaviç, “Bununla ilgili neler yapılması gerektiği biraz buna yönelik belki gündemlerimizin oluşması gerekiyor. Şu an için en önemli sorunlardan biri özellikle deprem bölgesindeki insanların barınma sorununun çözülmesi gerekiyor” diyor.
‘Çevre sağlığı açısından tedbirler alınmazsa hastalıklar artar’
Deprem bölgesindeki en büyük sorunlardan birinin de tuvalet ihtiyacının karşılanamaması olduğunu ifade ediyor Yaviç. Yaviç, depremden kaynaklı alt yapının ciddi anlamda hasar görmüş olabileceğini ve bundan dolayı da temiz içme suyunun kullanımının bir an önce sağlanması gerektiğini aktarıyor. Aynı zamanda deprem bölgesindeki çöplerin düzenli olarak toplanması, bu bölgelerdeki gerekli ilaçlamaların yapılması gerektiğini söylüyor. Çevre sağlığı açısından bu tür tedbirler alınamadığı noktada ilerleyen dönemlerde ciddi anlamda vektörel bulaşım yani sineklerle veya farklı canlı yapılarıyla bulaşabilecek bir takım hastalıkların da yaygınlaşabileceğinin altını çiziyor.
‘Yeni yapılan sağlık kurumları bile yıkıldı’
Deprem bölgesinde sağlık hizmetlerinin devam etmesi gerektiğini belirten Yaviç, deprem bölgesinde birçok sağlık kurumunun şu an kullanılamaz durumda olduğunu ifade ediyor. Özellikle yeni yapılan bazı sağlık kurumlarının bile bu depremde yıkıldığını vurguluyor. Küçük ölçekli Syapılan çadırlarla sağlık hizmetinin karşılanamayacağını belirten Yaviç, “Büyük ölçekli sahra hastanelerinin gerekirse ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin sunulabileceği sahra hastanelerinin yapılması gerekiyor. Yine bir an önce birinci basamak sağlık hizmetlerinin, aile sağlığı merkezlerinin hasarlı değilse kullanılmasının sağlanması gerekiyor” diyor.
Özellikle bebek yaş grubu için Sağlık Bakanlığı’nın aşı takviminin devam etmesi, bağışıklamanın sürdürülmesi gerektiğini belirten Yaviç, “Bu süreçte yaşanabilecek sorunlardan biri de kronik hastalığı olanların sağlık hizmetlerine ulaşamamasından kaynaklı yaşanabilecek bir takım sorunlar. Özellikle diyabet, tansiyon hastası olan yine onkolojik dediğimiz kanser hastalarının devam eden hâlihazırdaki tedavilerinin sürdürülmesi gerekiyor. Bu dönemde özellikle bu kronik hastalıkların takibinin yapılmamasından kaynaklı bir sağlık sorunuyla da karşılaşabiliriz” diye vurguluyor.
Aynı zamanda gebelerin takip süreçlerinin sağlanabilmesi bu yönde gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini belirtiyor. Yaviç, insanların hijyen malzemelerine erişiminin bir an önce sağlanması gerektiğini de söylüyor.
‘Ruhsal destek sağlanmalı’
Depremin yarattığı travmadan dolayı uzun vadede bir ruhsal destek sağlanması gerektiğini ifade eden Yaviç, “Bu sadece depremi yaşayanlar için de değil ne yazık ki ülkemizde bu deprem sürecine tanıklık etmiş olan hepimizin belki ihtiyacı olabilecek bir durum, ama en başta deprem bölgesindeki bireylerin, çocukların, yetişkinlerin uzun vadede bir ruhsal destek programına ihtiyaçları var” diyor.
Yaviç, “Tabii tüm bu süreçlerde özellikle işin sağlık boyutunu konuşuyoruz, ama diğer boyutuyla da sağlık personellerinin durumunu da göz önünde bulundurmak gerekir” diyor.
‘Sağlık çalışanları dönüşümlü çalışmalı’
Bu bölgelerde görev yapan sağlık çalışanlarının da depremzede olduğunun göz önünde bulundurularak belli periyotlarla, dönüşümlü çalışmalarının sağlanması gerektiğini vurgulayan Yaviç, “Bu yönde Sağlık Bakanlığı’nın bir takım adımlar atması gerekiyor. Depremin ilk gününden beri TTB, gönüllü hekimlerin listelerini Sağlık Bakanlığı’na iletmiş olmasına rağmen ‘sahada görev almak istiyoruz’ demiş olmalarına rağmen Sağlık Bakanlığı’ndan geri dönüş alabilmiş değiliz” diye ifade ediyor.
Yoğun çalışma sonrası sağlık emekçilerinde belli bir süre sonra ciddi bir tükenmişlik sendromuna tekrar yol açabileceğini aktaran Yaviç, “Biz bu tabloyu pandemi döneminde yaşadık” diyor. Yaviç, bir an önce sağlık emekçilerinin de orada gönüllü olarak özellikle çalışmak isteyenlere yönelik bir planlamanın yapılması, koordinasyonunun sağlanması gerektiğini söylüyor. Yaviç, son olarak, “Aslında devlet kurumlarının ne yazık ki hem bu tür süreçlere kendilerini hazırlamamış olması hem de bu kurumlarda görev alan insanların liyakatsiz olması nedeni ile biz bu tabloları tekrar tekrar yaşıyoruz” diyor.
Serhat News
