Cezaevlerinde meydana gelen hak ihlalleri raporunu açıklayan ÖHD üyesi Mehtap İsik, yaşanan ihlallere dikkat çekerek, “Cezaevi İdari Gözlem kurullarının ya yetkileri kısıtlanmalı yada tamamen kaldırılmalıdır” dedi.
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Van Barosu ve Tutuklu Hükümlü Aileleri Yardımlaşma Derneği (TUHAY-DER) tarafından, cezaevlerinde yaşanan insan hakları ihlallerine ilişkin hazırlanan 3 aylık ‘Karadeniz Bölge Hapishaneleri Raporu’ düzenlenen basın toplantısı ile kamuoyuna duyuruldu.
ÖHD üyesi avukatların cezaevlerinde yaptıkları görüşmeler, tutuklu ve hükümlü aileleri ile yapılan telefon görüşmeleri ve tutukluların avukatlarına gönderdikleri mektup ve fakslardan edinilen bilgilerden derlenerek hazırlanan 3 aylık raporda cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri gözler önüne serildi.
Van Barosu Tahir Elçi konferans salonunun da gerçekleştirilen toplantıya, baro üyeleri ile TUHAY-DER yöneticileri katıldı. Raporu açıklayan ÖHD üyesi avukat Mehtap İsik, cezaevlerinde sağlık, beslenme, iletişim vb. birçok konuda ağır hak ihlallerinin yaşandığını söyledi.
Ayrıca, ‘Cezaevi İdare Gözlem Kurullarının’ uygulamalarına da dikkat çeken İsik, “Hapishane İdare Gözlem Kurullarının yeni yönetmelik ile kendilerine verilen yetkileri kötüye kullanmaya başladıkları görülmektedir. Bu yönetmeliğin iptali ile hapishane gözlem kurulları tamamen kaldırılmalı veya yetkileri kısıtlanmalıdır. Bu uygulamaya derhal son verilmelidir” çağrısında bulundu.
Tespit edilen hak ihlalleri
Daha sonra, Erzurum Oltu T Tipi, Erzurum H Tipi, Giresun Espiye L Tipi, Trabzon Beşikdüzü T Tipi, Rize Kalkandere L Tipi, Bayburt M Tipi, Bafra T Tipi ve Erzurum Dumlu 1 No’lu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda tespit edilen hak ihlallerini aktaran İsik, şu bilgileri verdi;
“Mahpusların hastane sevklerinin geciktirildiği, hastane sevkleri olduğunda kelepçeli tedavi dayatıldığı için mahpusların kelepçeli tedaviyi kabul etmediği ve tedavi edilmeden geri hapishaneye gönderildikleri.
Cezaevi idaresi tarafından verilen “Cumhuriyet” vb. gazetelerin köşe yazılarının gazeteden kesilerek alınmasının dahi disiplin soruşturmasına konu edildiği, keyfi şekillerde çokça mahpuslara hücre cezaları verildiği, cezaevi koğuşlarında kişi başı kitap kotası bulunduğu, kadınlar koğuşunda kişi başı en fazla 7 kitap, erkekler koğuşunda ise 8 kitap bulundurmaya izin verildiği.
Kürtçe yazılan mektupların mahpuslara verilmediği, gerekçesinin Kürtçe tercüman bulunmamasının gösterildiği.
“Yeni Yaşam” vb. muhalif gazetelerin mahpuslara verilmediği ve gerekçesinin açıklanmadığı.
Sosyal aktivitelere izin verilmediği, atölye vb. öğretici kurs taleplerinin ise eğitmenler olmadığı gerekçesi ile reddedildiği.
Yemeklerin yenmeyecek derecede kötü olduğu bu nedenle mahpusların çoğu zaman kahvaltılık ile beslendikleri,
İlkbahar ve sonbahar dönemlerinde sıcak suların akmadığı ve bundan dolayı mahpusların soğuk su ile duş almak durumunda kaldıkları.
Hapishanede ağırlaştırılmış müebbet alanlar, müebbet alanlar ve süreli hapis cezası alanlar olmasına karşın bütün mahpusların tek kişilik hücrelerde tutuldukları, Cezaevi tek kişilik odalar şeklinde olmasına karşın, hüküm özlü ve tutukluların da getirildiği, ağırlaştırılmış müebbet alıp hükümlü olanların kaldığı şartların bütün mahpuslara uygulandığı.
Gün boyu açık olması gereken havalandırma kapılarının gün içerisinde 1,5 saat açık bırakıldığı.
Haftada 2 saat satranç izni dışında başkaca bir aktiviteye izin verilmediği.
Açık görüşlerin olduğu haftalarda ise satranç aktivitesinin de iptal edildiği.
Görüş hakkı olmayanların kargo paketlerinin geri iade edildiği.
Hapishaneye yeni getirilenlerin çıplak aramaya maruz kaldıkları.
Kış aylarında hapishane odalarının oldukça soğuk olduğu, kaloriferlerin çok az yakıldığı ve bunun için mahpusların defalarca başvuru yapmalarına rağmen sonuç alınmadığı.
TRT3-Meclis TV kanalından meclis oturumlarını izlediklerinden ötürü bu kanalın dahi hapishane yönetimi tarafından silindiği ve mahpusların defalarca talep etmelerine rağmen idarenin TBMM meclis TV kanalını açmadığı.
Odalarda haftada bir aramanın yapıldığı ancak aramanın amacı dışına çıktığı ve odalarınaşırı dağınık hale getirildiği ve bütün eşyaların her tarafa saçıldığı.
Hapishaneye yeni sevk olan mahpusların çıplak aramaya maruz kaldıkları.
Hastane sevklerinin geç yapıldığı, talep ettikten yaklaşık 1 ay sonra revire çıkılabildiği, hastanede kelepçeli tedavi dayatıldığı için birçok mahpusun tedaviyi kabul etmeyerek geri döndüğü, bu nedenle disiplin cezaları verildiği.
Odaların çok kalabalık olduğu ve yeni sevk olan mahpusların yerde yatmak zorunda kaldıkları.
Hem havalandırmalarda hem de odaların içerisinde kameralar olduğu.”
(Şa/lg)
