Engeliler Haftası nedeniyle Van’da resmi kurumlar tarafından bir düğün salonunda etkinlik düzenlendi. Etkinlikle engelli ilk öğretim öğrencilerine gelinlik ve damatlık giydirilerek zeybek oynatıldı. Çocukların gelinlik ve damatlıkla görüntülenmesi kentte tepkilerle karşılandı.
Van Valiliği, Milli Eğitim Bakanlığı Van İl Müdürlüğü ile Aile Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü tarafından kentte, “Çözüm Sende” adı altında bir etkinlik düzenlendi. Etkinlik programında Van Gündüz Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkez Müdürlüğü salonunda yapılacağı açıklamasına rağmen İpekyolu İlçesi sınırlarında bulunan bir düğün salonunda düzenlendi. Etkinlik kapsamında yapılan modern geleneksel dans gösterimi ile Zeybek oyunları etkinliği sırasında skandal bir karara imza atıldı. Etkinlik için getirilen biri yeni mezun olan biri de 7. Sınıf öğrencisi olan iki öğrenciye gelinlik ve damatlık giydirilerek, düğün salonunda zeybek oynatıldı.
Tepkilere rağmen etkinlik düzenlendi
Etkinlik alanında bazı katılımcıların itirazlarına rağmen yüksek seste açılan zeybek havası eşliğinde engelli iki çocuğun el ele sahneye çıkarılarak zeybek oynatılması şaşkın yarattı. Çocuktan gelin-damat olmaz itirazları arasında yapılan skandal gösterinin ardından katılımcılar çocuklarla hatıra fotoğrafları çekti. Çocuklarla fotoğraf ve video çeken kurum yöneticileri ise fotoğraf ve videoları sosyal medya hesaplarında paylaştı.
Kurumlar suçu birbirlerine attı
Konuyla ilgili görüştüğümüz Van Milli Eğitim Müdürlüğü yetkilileri, çocuklardan birinin öğrenci olmasına rağmen etkinliğin eğitim saatleri içinde değil, başka kurumun çalışması kapsamında olduğuna dikkat çekti. Yetkililer, olayla ilgili kesinlikle bir müdahilliklerin olmadığını da vurguladı. Etkinlikte yer alan kurumlardan biri olan Van Büyükşehir Belediyesi yetkilileri ise, etkinlikte sadece yemek ikram konusuyla ilgilendiklerini belirterek, olayda başka bir görevlerin olmadığı iddiasında bulundu.
Psikolog Erol: Psikolojik yönden derin tahribatlar oluşturulacak
Yaşanan skandalı değerlendiren Uzman Psikolog Hüseyin Erol, yaşananların kendi içerisinde yoğun çelişkilerle dolu olduğunun altını çizerek, bu ve buna benzer haberlerin beraberinde yeni sorunların oluşmasına sebebiyet verdiğine dikkat çekti. Erol, “Unutulmamalıdır ki engelli bireylerin de diğer bireyler gibi sevme sevilme gibi duygusal ihtiyaçları vardır ve bunların giderilmesini isterler. Bu tarz temsili düğünlerle bu ihtiyaçları ağır yaralar almaktadır. Çünkü o anla sınırlı olan devamlılığı olmayan duygusal ihtiyaçları konusunda bakımlarından sorumlu kişilere karşı derin güvensizlikler yaşayacaklardır. Bu durumlar da engelliler de psikolojik yönden derin tahribatların oluşmasına sebebiyet vermektedir” diye konuştu.
‘Derin hayal kırıklığı yaratır’
Erol, temsili yapılan düğünlerde yalancı mutluluk oyununa alet edilen engellilerin bir süre sonra bu yapılan düğünün bir oyundan ibaret olduğunu anladıkları kaydetti. Bu tarz etkinlikler sonrası zihinsel engelliler, otizm ve down sendromlularda derin hayal kırıklıklarına neden olduğunu aktaran Erol, “Çoğunlukla Down sendromlu, otizmli ya da zihinsel engellilere yönelik yapılan bu tür temsili düğün etkinlikleri engelli bireyi içinde bulunduğu anda mutlu ettiği izlenimi bıraksa da bir devamlılık göstermediğinden bu tarz etkinlikler sonrası derin hayal kırıklıkları yaşamaktadırlar” diye vurguladı.
Erol şunlara dikkat çekti:
“Oyunun devamı gelmeyince beklentilerinin gerçekleşmeyeceğini anlayınca bunalıma düşerek ailelerine daha büyük sorunlar yaşayacaklardır. İçe kapanma, konuşmada isteksizlik, ilgi kaybı, uyku sorunları ve yemek yememek gibi depresyon belirtileri sergileyebilirler. Zihinsel engelli bireye eşi olsun ya da olmasın sahte bir düğün yaptık diyelim. Peki, sonrasında ne olacak? Doğal olarak çevresinde gördüğü diğer bireyler gibi eşini yanında isteyecek. Eşi ile aynı odayı paylaşmak isteyecek. Bir kurgudan ibaret olan komşu kızı ile evliliği, komşu kızı gerçekten evlendiğinde nasıl bir yıkım oluşturacak? Komşu kızını filmlerde ya da çevresinde gördüğü gibi sevgililerin, karı kocanın yaptığı gibi öpmek istediğinde, mahrem bölgelerine dokunmak istediğinde neler olacak? Öğrendiği, güvendiği birçok şey yıkıma uğrayabilir. Kendimizi güvende hissetmemizi sağlayan tutarlılık, bizzat ailelerimiz tarafından ortadan kaldırılmış olur.”
‘Bir istismar durumudur’
Yaşanan olayı istismar olarak değerlendiren Erol sözlerine şöyle son verdi:
“Engelli bireylerin bu tarz etkinliklerde kullanılmasını bir “istismar” durumu olarak görüyorum. Zihinsel engeli bulunan bireylerin sağlıklı karar vermesi söz konusu değildir çünkü bu bireylerin “rızası/isteğinden” söz edilemez. Bu durumda engelli bireylerin istismar edildiklerini göstermektedir. Bu tarz medyatik paylaşımlarda yapılan ruhsal olarak karar veremeyecek durumda olan engelli bireyler diğer bireylerin kararları doğrultusunda bir reklam malzemesi olarak kullanılmışlardır. Bunların sağlıklı paylaşımlar olmadığını düşünüyorum.”
Özgökçe: Yazıklar olsun
“Kız çocuklarına gelinlik, erkek çocuklarına damatlık giydirip dans ettirmek bir eğitim yöntemi veya bir etkinlik çeşidi değildir” diyen Kadın Aktivist Zozan Özgökçe de, bu yapılanın kendisine eğitimci diyen insanların ne kadar niteliksiz olduğunun göstergesi olduğunu söyledi. Eğitimdeki liyakatsizliğin geleceği etkilediğine değinen Özgökçe, “Bu ortaçağ zihniyetinin eğitim camiasında olması çok endişe verici. Aile sosyal politikalar il müdürlüğü, Van Valiliği ve Van Milli Eğitim Müdürlüğü ortaklığında böyle bir etkinlik skandaldır. Bu kadar insan içinde bu uygulamanın yanlış olduğunu söyleyecek, buna müdahale edecek hiç mi kimse olmadı? Bu ortak akla biz çocuklarımızı emanet ediyoruz. Böyle mi bir gelecek kuruyorlar bize? Bedenlerini, cinselliği, evliliği bilmeyen çocuklara gelinlik giydirmek ile çocukların evlilik hayali kurmalarını körüklemekten başka bir amaç yoktur. Gelinlik damatlık dışında mesleki bir kıyafet giydirip daha üretken bir etkinlik yapmak hiç mi akıllarına gelmiyor. Bu çocukları bu kadar kötü eğitim sisteminden korumak gerektiğine inanıyorum. Yazıklar olsun” diyerek yaşananlara tepki gösterdi.
Atabay: Çocukların bu tür etkinlikte kullanılması kabul edilemez
Engelli çocuklara gelinlik ve damatlık giydirilmesine tepki gösteren Eğitim-Sen Van Şube Başkanı Murat Atabay, 3 Aralık Dünya Engelli Günü’nde yapılan etkinlikte ortaya çıkan görüntülerde Down sendromlu, iki çocuğa gelinlik ve damatlık giydirilerek konuklar önünde zeybek oynatıldığını dile getirdi. Atabay, “Bu etkinlik Van Valiliği, Aile Sosyal Politikalar ve Milli eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenmiş. Genelde burada gösteriş için bu tür etkinlikler yapılmaktadır. Ama burada görünen özelikle Down sendromlu bireylerin hem pedagojik gelişimine hemde sosyal gelişimine çok aykırı bir etkinlik yapılmıştır. Toplum içinde çocuklara gelinlik ve damatlık giydirilerek böyle bir etkinlik yapılması aslında bu kurumların hem engeliler haftasına yönelik ciddiyetsizliğini ve bu haftadan ne kadar uzak olduğunu gösteriyor” dedi.
Gelinlik ve damatlık elbiselerin giydirilmesini bilinç altının göstergesi olduğunu da vurgulayan Atabay, uygulamanın çocuk yaşta evliliğinin aslında normal göstermenin göstergesi olduğunu kaydetti.
Serhat News
1 
