Çok sayıda kuş türüne ev sahipliği yapan Van Gölü Havzası, flamingolar için de önemli merkezlerden biri. Urmiye Gölü’nden göç ederek Van Gölü Havzasına gelen flamingoların ilk kafilesi Nisan ayı itibariyle göl kıyısındaki yerini aldı. Havzada yaşanan su çekilmelerinin flamingoları etkileyip etkilemediği konusu ise tam bir merak konusu.
Türkiye’deki kuşların büyük bir çoğunluğuna ev sahipliği yapan Erçek Gölü başta olmak üzere havzadaki diğer sulak alanlar flamingoların gelişiyle renkleniyor. Türkiye’nin büyük bölümünü etkisi altına alan kuraklık, Van Gölü Havzasını da olumsuz etkiliyor. Binlerce flamingoya ev sahipliği yapan Özalp ilçesindeki Akgöl ve Saray ilçesindeki Tuz Gölü’nün kuruması flamingoların havza içerisindeki diğer sulak alanlara dağılmasına neden olmuştu.
Erçek sazlıkları, Erciş ilçesindeki sulak alanlar ve gölün sığ bölgelerinde daha önce yoğunlukla görülebilen flamingolar, bu yıl gölün iç kısımlarına ve diğer sulak alanlara gitmeye başladı. Sadece beslenme amacıyla Van Gölü havzasındaki sulak alanları tercih eden flamingoların bir kısmı yeteri kadar beslenemedikleri için göçe katılamıyor ve havzada kalmaya devam ediyorlar.
Van Gölü başta olmak üzere diğer sulak alanlarda yaşanan çekilmenin havzada yaşayan flamingoları nasıl etkilediği ise tam bir merak konusu.
Her kuş kadar önemli
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Atilla Durmuş, flamingolar ve diğer kuş türlerinin tamamının ekosistem içerisinde farklı görevlere sahip olduğunu ve hepsinin ekosistem açısından önemli olduğunu belirtiyor. Flamingoları diğer kuş türlerinden ayıran en büyük özelliğin gösterişli bir kuş olması olduğunu belirten Durmuş, Van Gölü Havzası’nın 250’nin üzerinde kuş türüne ev sahipliği yaptığını söylüyor.
‘Kıyısal alan açıldıkça flamingolar uzaklaşıyor’
Su kaynaklarının yok olmasının ve bazı sulak alanlarda büyük ölçüde çekilmelerin yaşanmasının olumsuz bir durum olduğunu belirten Durmuş, bu durumun kuşlar açısından bir bütünen değerlendirilmesinin mümkün olmadığını söylüyor. Durmuş, “Son yıllarda bir çekilme söz konusu ve devam edecek gibi görünüyor. Ancak kuşlara nasıl etki ediyor derseniz bunu bir bütün olarak değil de tür bazında değerlendirmek gerekiyor. Çünkü bazı türler kıyısal kuş türleridir. Burada beslenirler. Kimisi de sazlık alanları üreme alanı olarak kullanırlar. Suyun çekilmesi kıyısal kuşlara beslenme alanı tanırken, sazlık alanlardaki yuvaları da açığa çıkarmaktadır. Dolayısıyla kısa vadede su çekildi ve bu durum kuşlara zarar verdi dememiz mümkün olmuyor. Bu sonuçları ancak daha uzun vadede popülasyon sayılarıyla beslenme oranlarıyla kıyaslayıp öyle bir yorumda bulunmamız gerekiyor. Flamingolar da filtrasyonla besleniyorlar. Kıyısal alan açıldıkça flamingolar uzaklaşıyor, yayılımla beraber besin kayboluyor. Yeterince besin alamam riskine karşın hayvan da alternatif yerler bulmaya çalışıyor” diyor.
‘Göçe katılamayanlar olabiliyor’
Uzun yıllardır Karagündüz Mahallesi’nde yaşayan ve çocukluklarından bu yana flamingolarla iç içe olan Şerif Olcay, flamingolarla ilgili şunları söylüyor: “Uzun yıllardır burada yaşıyoruz. Hayvancılık yapıyoruz. Tarımla uğraşıyoruz. Flamingolar beşinci ayın sonunda gelmeye başlıyorlar. Güz mevsiminde yani on ikinci ayın sonunda göç edip Afrika’ya, Hazar Denizi’ne gidiyorlar. Orada kuluçkaya yatıp, yavru çıkardıktan sonra buraya tekrar dönüyorlar. Bazen zayıf olanlar göçe katılamayıp burada kalıyorlar. Bu yıl 6 tane kaldı. İkisi sanırım öldü dört tanesi duruyor şu an. Geçen yıl 12 taneydi. Burada besleniyorlar. Aşağı yukarı beş altı ay burada kalıyorlar.”
Serhat News
