ÖZEL HABER – Kürtler tarafından bin yıllardır oynanan, ancak Amerika Beysbolu olarak bilinen Goga Garanê oyunu Van’ın Erciş ilçesinde kadınların kış eğlencesine dönüştü. İki takım halinde oynanan oyunda kadınlar kazanmak için ter döktü.
Van’ın Erciş ilçesinde kurulan Arsisa Dil ve Kültür Araştırma Derneği, geçtiğimiz yıl Kürt kültürünü yaşatmak adına başlattığı etkinlik kapsamın da ilk kez kadınlar tarafından oynanan Goga Garanê, bu yılda bir eğlence etkinliğine dönüştü. İlçenin Örene mahallesinde bir araya gelen yaklaşık 20 kadın oluşturdukları iki takımla Goga Garanê oyununu oynadı. 6 kişilik 2 takım halinde bir sopa ve manda kılında yapılan topla oynanan oyunda kadınlar kazanmak için kıyasıya yarıştı.
Kazanan takım kutlamayı zılgıtlarla süslüyor…
Oyunun kuralları her ne kadar Amerikan beysboluna benzese de bu oyunun aslında İngilizlerin Kürtlerden çaldığı, daha sonra da Amerikalıların oyunu sahiplendiği ifade ediliyor. İddia bu yönde. Oyunun kuralları diğer oyunlara göre biraz sert. Kadınlar, atıcı ve tutucu takım seçildikten sonra heyecan dolu mücadele, hakemin işaretiyle başlıyor. Oyun, rakip takımdan bir kişinin elindeki topu, atıcının vurabileceği seviyeye doğru atması ve vurucu kişinin topu uzaklaştırmasıyla devam ediyor. Atıcı ile arkadaşları hedefe doğru koşuyor. Yaklaşık iki saat süren oyunda karşı tarafın galip gelmesi zılgıtlarla kutlanılıyor.
‘Goga Garanê’nin asıl oyuncuları kadınlardır’
Arsisa Dil ve Kültür Araştırma Derneği Başkanı Leyla Varlı Kurt, Kürt kültüründe kadının önemli bir yeri olduğunu söylüyor. Oyunun asıl sahiplerinin de Kürtler olduğunu ekliyor sözlerine. Oyunun kısaca tarihine değiniyor: “Yüz yıllardır bu topraklara yaşayan Kürtlerin birçok kültürü sanatı çalındı. Maalesef Garanê’de çalınan kültürlerden bir tanesidir. Goga Garanê’yi genelde erkekler oynar. Fakat geçmiş tarihte kadınlarında bu oyunu oynadığı bilinmektedir. Bizler ilk olarak geçen yıl bu oyunla tanıştık. Zevkli ve heyecanlı bir oyun olduğu için bu yılda oynamaya karar verdik. Bölgenin tarihi, kültürel etkinlikleri hakkındaki araştırmalarımız devam ediyor. Yakında yeni etkinliklerimizle bunları tanıtacağız.”
Leyla Varlı Kurt,
‘Erkek oyunu denilerek kadınları uzaklaştırdılar’
Oyunculardan Sariye Bilici, yıllardır erkek oyunu denilerek oynamalarına izin verilmediğini söylüyor. Oyun için oynadıkları topun manda kılından yapıldığını ekliyor: “Tabi biz manda bulamadığımız için normal bir beysbol topu ile oynadık. Bence her kadın bu oyunu oynamalı. Aslında oyunun alanına girdiğinizde aslında o kadarda sert olmadığını anlayacaksınız. En önemlisi bu oyunun bizim açımızdan kültürel olması. Bu nedenle kültürümüzü yaşatmak adına biz kadınlar öncü olmalıyız. Gençleri teşvik etmeliyiz.”
Sariye Bilici,
Haber: İdris YILMAZ
Serhat News
(ro)
