HDP Van Milletvekili Muazzez Orhan Işık, hasta tutsakların durumuna ve 38 yıldır tutuklu bulunan ağır hasta tutuklu Ali Osman Köse’nin durumunu Meclis gündemine taşıdı. Orhan, Adalet Bakanı’na “Ağır hasta tutsakların ölmeye yakın hastaneye gönderilmesi politikasına son verecek misiniz?” diye sordu.
HDP Van Milletvekili Muazzez Orhan Işık, 38 yıldır tutuklu olan hasta tutsak Ali Osman Köse’nin sağlık durumuna ve Türkiye cezaevlerindeki hasta tutukluların maruz bırakıldığı ihlallere ilişkin Adalet Bakanı ve Meclis’e soru önergesi sundu. Türkiye cezaevlerinde 2020 yılından bu yana en az 139 kişinin yaşamını yitirdiğine dikkat çeken Orhan, Türkiye’de hasta tutsakların sağlık ve yaşam hakkının korunamadığına dikkat çekti.
‘Hasta tutukluların talepleri yerine getirilmemekte’
Türkiye cezaevlerinde, aşırı doluluk oranları, uzun süren yargılama süreçleri ve haksız tutuklamalar nedeniyle adaletsiz birçok uygulamanın yaşadığına dikkat çekerek, “Cezaevlerinde tutulan yüz binlerce kişinin yaşam koşulları insan onuruna aykırı bir şekilde ulusal ve uluslararası mevzuatın ihlaline neden olmaktadır. Hakkında herhangi bir hüküm verilmemiş on binlerce tutuklu çok fazla uzun sürelerle tutuklu kalmakta, hasta tutukluların sağlık hakkı kapsamındaki talepleri tam olarak yerine getirilmemekte ve bu nedenle dönem dönem yaşam kayıpları yaşanmaktadır”dedi.
‘Ölümler sistematik şekilde devam etti’
2017-2019 döneminde de 44 kişinin cezaevlerinde yaşamını yitirdiğine dikkat çeken Orhan, “Önceki yıllarda da bu ölümlerin sistematik bir şekilde devam ettiği bilinmektedir. Alınmayan tedbirler ve verilmeyen sağlık hizmeti sonucu fiilen bir ölüm cezasına dönüşen bu durum ortaya çıkarmaktadır. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği ve İnsan Hakları Derneği’nin verilerine göre halen ölüm riski altında yüzlerce tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır” diye kaydetti.
‘Hasta mahpusların tutsaklığı ölümlere yol açmaktadır’
İHD’nin hapishanelerdeki ‘Ağır Hasta ve Hasta Mahpus Listesi 2020’verilerine de değinen Orhan, “Türkiye hapishanelerinde halen 604’ü ağır bin 605 hasta mahpus bulunuyor. İHD’nin basına yansıyan ve avukat görüşmeleri ile tespit edilen verisine göre 2020 yılı başından Ekim 2021 tarihine kadar 96 hasta mahpus yaşamını yitirmiştir. Hasta mahpusların cezaevinde kalmasının ağır hak ihlallerine ve hatta ölüme yol açacağı bilinmelidir. Ağır hasta tutsakların cezaevi ve korona koşulları nedeniyle de sağlık hizmeti alamadığı bilinmektedir. Adalet Bakanlığı’nın cezaevinde yaşanan hukuk dışı koşullara son vermesi, mahpusların nitelikli sağlık hizmetinden yararlanmasını sağlaması anayasa, hukuk devleti ve uluslararası sözleşmelerin gereğidir” dedi.
‘Tutuklu Köse tek başına ihtiyaçlarını karşılayamaz durumda’
38 yıldır hapiste tutulan 65 yaşındaki Ali Osman Köse’nin durumuna dikkat çeken Orhan, böbrek kanseri, dolaşım sistemi hastalıkları, hipertansiyon, işitme kaybı, hafıza kaybı, yürüme zorluğu, konuşma bozukluğu, denge sorunu ve nörolojik rahatsızlıklarının ilerlemesi nedeni ile tek başına ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma geldiğinin altını çizdi. Orhan, “Böbrek kanseri olması nedeniyle bir böbreği tamamen alınmıştır. Halen Tekirdağ 1 No’lu F Tipi’nde bir hücrede tek başına tutulan Ali Osman Köse’nin; ameliyat sonrası bakım ve tıbbi takibinin gerektiği gibi yapılmadığını, 3 ayda bir kanserin yayılım durumunu tespit edebilmek için yapılması gereken PET çekiminin bu güne kadar hiç yapılmadığını ailesi ve avukatları kamuoyuna duyurmuştur. Sağlık durumu gittikçe kötüleşen ve tek başına hayatını devam ettiremeyecek hale gelen Ali Osman Köse’nin tedavisinin sağlanması için infazının ertelenerek serbest bırakılmasının bir zorunluluk haline geldiğini ifade edilmektedir” diye vurguladı.
Orhan, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın cevaplaması üzere şu soruları sordu:
*Türkiye cezaevlerinde 2015-2022 yılları arasında gerçekleşen ölüm sayısı kaçtır? Cezaevlerine sağlıklı giren ama cenazeleri çıkan bu tutuklu ve hükümlülerin ölümünden siyaseten sorumlu olduğunuzu düşünüp istifa etmeyi düşünüyor musunuz?
* Türkiye cezaevlerinde hasta olduğu sağlık raporlarla ortaya konulmuş kaç mahkum bulunmaktadır? Bunların kaçı kadın, engelli ve 65 yaş üzerindedir?
* Ömrünün çoğunu cezaevinde geçirmiş ve şu an bakıma muhtaç, kanser ve benzeri ağır hastalığı olan mahpusların cezaevinde tutulmasının hukuki gerekçeleri nelerdir?
* Korona ve cezaevi koşullarında hasta ve ağır hasta mahpusların sağlık hizmetleri nasıl karşılanmaktadır?
* Ali Osman Köse’nin sağlık ve yaşam haklarının korunması ve ceza infazının ertelenmesi veya serbest bırakılması için bir girişim başlatacak mısınız?
* Ağır hasta tutsakların ölmeye yakın hastaneye gönderilmesi politikasına son verecek misiniz?
Serhat News
