İran’da, Jina Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de gözaltında katledilmesinin ardından Rojhilat’ın Seqiz kentinde başlayıp İran’ın tamamına yayılan gösteriler 54’üncü gününde de devam ediyor. Eylemler devam ederken, İran yargısı ‘absürt’ yargılamalarla idama varan büyük cezai yaptırımlar istiyor.
İran’da, Kürt kadın Jina Emini’nin 16 Eylül’de gözaltında katledilmesinin ardından Rojhilat’ın Seqiz kentinde başlayıp İran’ın tamamına yayılan gösteriler dünyada ses getiriyor. Gösteriler, 50 günü aşkın bir süredir İran’ın tüm sert müdahale ve tehditlerine rağmen sürüyor.
İranlı yetkililerin, göstericilerin taleplerine sadece şiddet yoluyla cevap verirken, son zamanlarda Rojhılat ve İran’da yaşanan birtakım absürt yargılama vakası da İran Devleti’nin yaklaşımını gözler önüne seriyor.
İran yargı mercileri, göstericileri “dış güçlerle iş birliği” yapmak ve “İran İslam Cumhuriyeti düşmanlığıyla” suçluyor. İran İnsan Hakları Aktivistleri raporuna göre, gösterilerde şimdiye kadar 321 kişi yaşamını yitirirken 14 bin 823 kişi de gözaltına alındı. Gözaltına alınanların yargılanma biçimleri birçok toplumsal kesimde endişeye sebep oluyor. Nitekim “absürt” sayılacak bazı davalarda idama varan büyük cezai yaptırımlar isteniyor.
Çöp kutusunu yakma iddiasıyla idam talebi
“Çöp kutusunu yaktığı” iddia edilen Sehend Nur Muhammedzade, idam cezasıyla karşı karşıya kalabilir. Kürtçe ve Farsça protest parçalarda, işsizlik, hükümetin insanlara zulmü gibi konuları işleyen Kürt rapçi ve söz yazarı Saman Yasin’e (Seydi) “Allah’a karşı savaş açmak” suçlamasıyla idam cezası istenmişti.
Gösterilere katılan yaklaşık 100 kişi için halka açık yargılama talep etmişti. İran Press News’in aktardığına göre, İslami Hükümet Yargı Başkanı Mohseni Ajei, kendi komutasındaki yargıçlardan tutuklanan göstericilerin bir an önce idam edilmesini istemişti.
6 Kasım’da İran Parlamentosunda düzenlenen oturumda, milletvekilleri, gösterilerde “Diktatöre ölüm!” sloganı atanlara “terör örgütü üyesi” gibi muamele edilmesini istemiş ve yargı mercilerinden onlara “iyi bir ders verilmesini” talep etmişti. Geçen hafta da gösterilere katılan 300’den fazla kişi için idam cezası istenmişti.
Gösteriler farklı eylemlerle destekleniyor
İranlı kaya tırmanışçısı Elnaz Rekabi, Güney Kore’de düzenlenen Asya Kaya Tırmanma Şampiyonası’nın final etabına başörtüsüz katılmıştı. Rekabi’den bir süre haber alınamamıştı.
İran ile BAE arasındaki plaj futbolu maçında, yayın sırasında İranlı oyuncular milli marşı söylememişti. Bunun üzerine canlı yayın durdurulmuştu. Maçta gol atan Saeed, “sembolik olarak” saç kesme eyleminde bulunmuştu. İranlı futbolcular kupa töreninde de sevinç gösterisinde bulunmamıştı.
Son günlerde sokaklarda, gençlerin din adamlarının sarıklarına vurularak düşürüldüğünü gösteren videolar viral olmuş durumda. Ayrıca gösterilerle birlikte sokaklarda kadınların başörtülerini takmadığı görülüyor. Rojhılat ve İran sokaklarında saçı açık kadınlar görmek kimseyi şaşırtmıyor artık.(Rudaw)
Serhat News
