İran’da ‘başörtüsü takma zorunluluğu’  meclis komisyonundan geçti

İran’da başörtüsü takma zorunluluğuna ilişkin yasal düzenleme meclis komisyonundan geçti. Düzenleme, başörtüsü takmayanlara 15 yıla kadar hapis cezası verilmesinin önünü açıyor. 

İran parlamentosunda, “başörtüsü kurallarını” ihlal eden kadınların daha ağır şekilde cezalandırılmalarını öngören yasa değişikliği konusunda bir adım daha atıldı. Parlamentoda oluşturulan ilgili komisyon, aylardır tartışmalara konu olan yasa tasarısını onayladı. Son hali verilen tasarı, “İslami kıyafet kurallarına uyulmaması” halinde sert cezalar öngörüyor. Buna göre yasağın birden fazla ihlal edilmesi durumunda para cezaları verilebilecek. İhlalin tekrarlanması ve istisnai durumlarda ise 15 yıla kadar hapis ve en az 5 bin Euro para cezası kararı alınabilecek. Tasarıya göre yasaları ihlal edenler toplumun geniş kesimleri tarafından bilinen, ünlüler olursa cezaları daha da ağırlaştırılacak.

Mal varlıklarına el konulabilecek

Kadınlar iş yerinde başörtüsü takmazlarsa resmi yardımlardan da mahrum bırakılabilecek. Taslak ayrıca 15 yıla kadar meslekten men cezası da öngörüyor. Yargı, kişilerin suçlu bulunması halinde mal varlıklarının onda birine el konulmasına karar verebilecek. İranlı olmayan kadınlar yasalara uymadıkları takdirde ülkeden sınır dışı edilebilecek.

Başörtüsüz fotoğrafların internette yayınlanması da cezalandırılacak. Başörtüsü yasaklarını ihlal eden kadınların ülke dışına çıkmalarının yasaklanması da tasarıda yer alan diğer bir madde. Ayrıca kadınların başörtüsüz girişlerine izin veren alışveriş merkezleri, restoranlar veya benzer işletmeler yargı kararı ile kapatılacak. Peçeli kadınlara hakaret edenler ise altı ay hapis ve 74 kırbaç cezasıyla cezalandırılacak.

Yasada ‘kötü kıyafet’ tanımı

Yasa tasarında ayrıca kadınlar için “kötü” bulunan giysiler de sıralandı. Bunun örnekleri olarak, kısa kollu gömlekler veya yırtık kot pantolonlar gösterildi. Tasarıda erkekler için ise kısa paçalı pantolonlar veya atletler “kötü” giysiler olarak sınıflandırıldı.

Yasa tasarında, İslami kıyafet kurallarını uygulamakla görevli bakanlıklar ve güvenlik birimleri ayrıntılı talimatlarla yükümlü kılındı. Yurttaşlar ve polislerin ihlalleri kolaylıkla ihbar edip raporlaştırmalarının da önü açıldı.

Jîna’dan sonra düzenlenen eylemler

Söz konusu düzenleme, Jîna Emînî’nin İran “ahlak polislerince” katledilmesinin birinci yıl dönümü yaklaşırken, dinci ve siyasi liderlerin, kadınların başını çektiği İslam Cumhuriyet karşıtı protestolara bir yanıt olarak geldi. 2022 sonbaharında başörtüsü takmadığı iddiasıyla tutuklanan Jîna Emînî, polis işkencesiyle katledilmesinin ardından İran’da on yılların en büyük protestoları patlak verdi. Protestolar büyük ölçüde durmuş olsa da, büyük şehirlerde çok sayıda kadın başörtüsü zorunluluğuna açık bir şekilde karşı çıkmaya devam ediyor. 

İran’ın dini lideri İbrahim Reisi, daha önce başörtüsü takmayan kadınlar için ceza tehdidinde bulunmuştu. 

Serhat News