Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü (IHR), İran‘daki gösterilerde hayatını kaybedenlerin sayısının 469’a yükseldiğini açıkladı.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü’ne (IHR) ait internet sitesinde İran’daki eylemlere ilişkin yayımlanan raporda, hayatını kaybeden göstericilerden 32’sinin kadın, 63 kişinin ise 18 yaş altı olduğu bilgisi verildi. Ülkedeki 31 eyaletten 25’ine dair verilerin yer aldığı raporda, en fazla can kaybının Sünnilerin yoğunlukta olduğu Sistan-Beluçistan eyaletinde yaşandığı aktarıldı.
Raporda eyaletlere göre, Sistan-Beluçistan’da 130, Urmiye 54, Tahran’da 50, Mazenderan’da 38, Kirmanşan’da 25, Gilan’da 26, Elborz’da 20, İsfahan’da 14, Huzistan’da 10, Fars’da 11, Rezevi Horasan’da 7, Doğu Azerbaycan’da 4, Loristan, Zencan, Merkezi, Kazvin ve Hemedan’da üçer, Kohgiluye-Buyer Ahmed, Erdebil, İlam, Buşehr ve Hürmüzgan’da ikişer, Simnan ve Gülistan’da ise birer gösterici yaşamını yitirdi.
39 kişi idam istemiyle yargılanıyor
Öte yandan rapora göre, gösterilerde gözaltına alınanlardan en az 39’u dava dosyası idam istemiyle mahkemeye gönderildi, bu kişilerden 11’i hakkında idam kararı verildi.
IHR, İran yargı makamlarını söz konusu idamlarla ilgili şeffaf davranmamakla eleştirerek, bu suçlamayla yargılanan kişilerin, avukat seçme ve aileleriyle görüşme haklarından mahrum bırakılarak kararlarla ilgili belirsizlik oluşturmanın planlandığını öne sürdü.
Bu arada idam mahkumlarından Rıza İslamdost, Eyüb Agliyani, Ferzad Tehzade, Hejir Ahmedi, Himen Şahi ve Muhammed Burugani’nin ayrı bir hapishaneye nakledildikleri ve idam için bekletildikleri ifade ediliyor.
IHR, 7 Aralık’ta yayımladığı raporda, Emini’nin ölümü sonrasında başlayan sokak gösterilerinde emniyet güçlerinin müdahalesi sonucu 458 protestocunun öldüğünü aktarmıştı.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade, 29 Kasım’daki konuşmasında, ülkede yaklaşık 2,5 aydır devam eden protestolarda güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu 300’den fazla kişinin hayatını kaybettiğini söylemişti. İran Güvenlik Konseyi ise 3 Aralık’ta, toplam ölü sayısının 200’ü aştığını açıklamıştı.
Göstericilerden 2’si idam edildi
Haklarında idam kararı verilen Muhsin Şikari’nin cezası gözaltına alınmasından 75 gün sonra 8 Aralık’ta, Mecidrıza Rahneverdin’in cezası ise gözaltına alınmasından 23 gün sonra 12 Aralık’ta infaz edildi.
Her iki kişinin de avukat seçme hakkından mahrum kalması ve idam kararlarının teamüllerin dışında ivedilikle uygulanması tartışmalara yol açtı.
İran’da başkent Tahran’ın kuzeybatısında Kerec kentindeki cezaevinde çıkan olaylar sırasında 1 tutuklu öldü, çok sayıda tutuklu da yaralandı.
İran resmi haber ajansı IRNA’ya göre, Elburz Eyaleti Başsavcısı Hüseyin Fazli Herikendi, Kerec Merkez Cezaevi’nde uyuşturucu suçlularının tutulduğu bir koğuşta tutuklular arasında çatışma çıktığını söyledi.
Herikendi, çatışma sırasında bir tutuklunun diğer tutuklular tarafından taş atılması sonucu hayatını kaybettiğini, çok sayıda tutuklunun da yaralandığını aktardı.
‘Bazı yaralılar cezaevinde tedavi edildi, 2 tutuklu hastaneye sevk edildi’
Çatışmaların güvenlik güçlerinin müdahalesiyle son bulduğunu belirten İranlı Başsavcı, bazı yaralıların cezaevinde tedavi edildiğini, durumu ağır olan 2 tutuklunun ise hastaneye sevk edildiğini kaydetti.
Öte yandan Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü ise Kerec Merkez Cezaevi’nin 4’üncü koğuşundaki tutukluların isyan çıkardığını açıkladı.
Örgüte göre, idam cezasına çarptırılan mahkumlardan birinin cezasının infazı için koğuşundan başka bir bölüme nakledilmesi üzerine tutuklu ve hükümlüler isyan çıkardı.
Serhat News
