DBP tarafından 2013’te kurulan Türkiye’deki ilk resmi ‘Kadın Semt Pazarı’ olma özelliği taşıyan Jiyan Kadın Semt Pazarı son süreçte erkek pazarcıların işgali altında.
Diyarbakır’da 2013’te Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) tarafından dezavantajlı kadınlar için kurulan Jiyan Kadın Semt Pazarı, erkek pazarcılar tarafından neredeyse tamamen işgal edilmiş durumda. Kurulduğunda 69’u gezici olmak üzere 212 kadın tezgahının bulunduğu pazarda, şimdi ise kadınlara ait 20-30 tezgah bulunuyor. 2019 yerel seçimlerinde Halk Demokratik Partisi (HDP) adayı Zeyyat Ceylan oyların yüzde 70,3’ünü alarak Belediye Başkanı seçilmiş ancak Kanun Hükmünde Kararname (KHK) gerekçe gösterilerek mazbatası verilmemişti. Ceylan’ın yerine yüzde 25,4 oy alan AKP adayı Hüseyin Beyoğlu’nun atanmasıyla, erkek pazarcılar, kadın pazarına girmeye başlıyor.
Jiyan Kadın Semt Pazarı’nda her geçen gün sayıları azalan kadın pazarcılara da direnmekten başka yol yok. Pazarda yıllardır yevmiyeyle çalışan Rukiye Bakış (43), “Erkekler pazara girdiğinden beri huzur kalmadı” diyor.
‘Pazarı kadınlar var etti, erkekler göz dikti’
Bakış, pazarın ilk kurulduğu günden beri kadınların, erkek pazarcılara direndiği fakat kayyımla birlikte erkek pazarcıların, pazara yerleşmeye başladığını söylüyor. Bakış, “Pazarın kurulduğu ilk dönemler hiç erkek yoktu. Sadece pazarın kurulma saatinde eşler ve çocuklar yardıma gelirdi, saat 10.00’dan sonra erkek kalmazdı pazarda. Fakat erkek pazarcılar gözünü bu pazara dikti. Oysa bu pazarı kadınlar var etti. Çünkü bu bir kadın projesiydi. Ayakları üzerinde durmaya çalışan kadınlar için kuruldu” diyor.
‘Kalan kadınlar hala direniyor’
Erkek pazarcıların baskısı sonucu, kadın pazarcıların birer birer pazardan ayrılmak zorunda kaldığını söyleyen Bakış, geriye kalan kadın pazarcıların ise direnmeye devam ettiği söylüyor. Bakış, “Kayyım yokken de erkekler girişimde bulundu fakat kadınlar direnince geri püskürttü. 9 yıl direndi kadınlar. Pazarda 210 kadın tezgahı vardı ama şimdi 20-30 tezgah ya var ya yok. Çoğu kadın erkekler tarafından tezgahlarının satılmasına ya da kiralanmasına zorlandılar. Bu kadınların ihtiyaçları da vardı. Kalan kadınlar hala direniyor” diye vurguluyor.
‘Geçinebilseydim pazarda bir dakika durmazdım’
Erkek pazarcıların, kadınların pazardan ayrılması için her yolu denediğini belirten Bakış, çocukları için direnmek zorunda olduğunu da ekliyor. Bakış, “Erkekler pazara girdiğinden beri huzur kalmadı. Sürekli kadın bedeni üzerinden, küfür ve hakaret içerikli konuşmalarına maruz kalıyoruz, bizi bu şekilde yıldırmaya çalışıyorlar. Ekonomik olarak geçinebilseydim pazarda bir dakika durmazdım. Çocuklarıma çalışmadan bakmam mümkün değil. Çocuklarıma harçlık verecek durumda değilim. Sadece eşim çalışıyor ve geçinmek mümkün değil” diyor.
HABER: Fırat Topal
Serhat News
