Nûçeya Taybet – Li qada bermahîya bajarokê Erdîşa Wanê ku ji navendê 15 kîlometran dûr e, termên dehan heywanên ku hatine kuştin hatin dîtin. Kesên ku li wê derê bermahîyên kaxez kom dikin, gotin ku termên heywanan ji alîyê wesayîtên Şaredariya Erdîşê ve tînin.
Li qada bermahîyên bajêrokê Erdîşê ku li ser rêya Adilcewaza Bedlîsê, dehan kuçîkên ku piranî wan têjikên kuçîkane hatin dîtin. Li ser leşê wan çî şopên tundîyê an jî bîrin nehatin dîtin û ev jî gumana jahrîkirina wan xurt dike. Kesên ku li wê derê bermahîyên kaxezan kom dikirin û nexwasin navê xwe eşkere bikin gotin ku tim ji alîyê wesayîtên bermahî komkirinê yên Şaredarîya Erdîşê ve heywanên kuştî tînin li vê derê.
Serokê Komala Xweza û Hawirdorê yê Sûphanê Esat Savcî, dida zanîn ku ev rewş pêkanîneke dijmirovahî ye û bertek nîşanî vê rewşê da.
“Şaredariyê digot ku heywanên bêxwedî wan birine stargehê. Lê derket holê ku ji vê derê re dibêjin sitargeh! Tişta ku li vir qewimî bi rastî jî wêneyekî metirsîye. Her der tijî termên kûçikane. Ez ji vir bang li rayedaran dikim, ‘Divê di zûtirîn demê de dawî li vê hovitiyê bê anîn, şert û mercên jiyanê yên guncav ji bo sewalan were afirandin. Divê ew werin derman kirin û bo demên kurt di sitargehan de werin parastin. Bi vî awayî kuştin û jahrîkirina wan komkujî ye.” Savcî got.
Çalik: Divê berpirsyar werin ceza kirin
Parêzvanê mafên sewalan û aktîvîstê hawirdorê Guven Çalik, diyar kir ku di demên dawîn de der barê kuştina heywanên bêxwedî de raporên cidî digihîn destê wan û got ku dema em li qanûnan dinêrin, derheqê parastina heywanan de qanûnên pêkenok hene. Çalik bag li dozgeran kir û got ku eger hun samîmî bin, divê dîmenên li bermahîya bajêrokê Ercîşê we bixê nava devgerê û berpirsyarên vê qetlîamê ceza bike.
‘Termê kuçîkan bi kepçan tên veşartin’
Ahmetê ku nexwast paşnavê xwe eşkere biki got ku gelek kûçik bi saxî û mirî tînin vir û dema kûçikên kuştî tînin, bi kepçeyan wan bin ax dikin.
Karmendê Şaredariyê: Niha xebata me ya jahrî kirina kuçîkan tine
Li ser vê rewşê me bi rêya telefonê xwe gihande rêvebirîya şaredarîyê û Tarik Hakan got ku îdiaya ku şaredarî heywanên bêxwedî qetil kiriye red kir.
“Şaredarî me ne xwedî sitargeha sewalên kolanan e. Piştî komkirina sewalan em wan dibin bajarê mezin. Piştî ku ew tên berhev kirin tên xesandin û dîsa berdidin hawirdorê. Xebata me ya jahrî kirina hewanên kolanan tine.” Hakan anî ziman.
Heman Şaredarî di demên borî ji bi sîyanûrê jahrî kirina ajalan hatibû rojevê
Di sala 2013’an de Şaredariya Erdîşê ya di bin desthilatdariya AKP’ê de ye, ji ber bi sîanûrê sewalên bêxwedî qetil kir, ket rojevê. Midûrê Emniyeta Şaredariya Erdîşê Ferhat Çîftçî yê ku em pê re li ser mijarê axivîn, diyar kir ku di salên borî de wan sewal stûz kirine û ji ber vê rewşê navçeyên derdorê berpirsyar dibînin. Çîftçî got, “Navçeyên derdorê yên weke Muradiye, Adilcewaz û Patnosê kûçikên bêxwedî tînin navçeya me. Em kûçikan jî derdixin û vedigerînin navçeyan.” û bal kişand ser parastina xwe. Çîftçî, diyar kir ku ew îdiayên ku sîanûr ji bo ‘hilweşandina’ kûçikan tê bikaranîn qebûl nakin û diyar kir ku wan cureya tiryakê ya bi navê “alfazyne” bi kar anîne û kûçikan di xew de dihêlin û li herêmeke çolter hiştine.
Qanûnên Mafên Heywanan Çi Dibêjin?
Qanûna Parastina Heywanan jimare 5199, “Ji bo dabînkirina jiyana rehet a ajalan û muameleya baş û guncav, parastina heywanan ji êş, azar û îşkenceyê bi awayê herî baş, pêşîgirtina li her cure mexdûran û parastina heywanan. û ji bo misogerkirina vê rewşê stargeh peyda bikin.” Di heman demê de di 9’ê Tîrmeha 2021’an de Zagona Guhertina Qanûna Înfazê û hin Zagonan û “Qanûna Parastina Heywanan” ku ji aliyê Meclisa Mezin a Tirkiyeyê ve bi hevkariya rêxistinên dilxwaz ji bo parastina kesên bêxwedî hat qebûlkirin. û sewalên qels bûne, hat erêkirin ku ew dikarin malên hemşîreyan ava bikin û lênerîn û dermankirina wan peyda bikin û nexweşxaneyek heywanan vekin. Heywanên ku niha di cewherê nebaşiyê de ne; îşkence, muameleya hovane û hovane, destdirêjiya seksî û tecawiza ajalan krîmînalîze kirin. Tevî qanûnên têkildar jî mirina ajalên bêxwedî yên ku tê îdiakirin ji aliyê Şaredariya Erdîşê ve hatiye kirin dê bibe mijara nîqaşeke nû.
Nûçeya Taybet: İdrîs Yilmaz
Werger: (A-A)
