Türkiye’de son yıllarda artan maliyetler tarımsal üretimi sekteye uğratırken, yaşanan kuraklıkla beraber gıda krizi alarm veriyor. TÜİK’in açıkladığı enflasyon verisine ilişkin raporunu yayınlayan Merkez Bankası, gıda grubundaki artışa dikkat çekti.
Ekonomi yönetimin aldığı kararlar beraber son yıllarda artan maliyetler tarımsal üretimin sekteye uğramasına neden olurken, çiftçiyi bu sene kuraklık da vurdu. Türkiye genelinde yağışların azalmasıyla beraber kuraklığın baş göstermesi tarımsal faaliyetleri de etkiledi. Toprağa düşen yağmurun azalması, tarımsal üretimin yoğun olduğu bölgelerde ekim yapacak çiftçiyi olumsuz etkiledi. Toprağın tohumu büyütecek nem oranına ulaşamaması nedeniyle çiftçi, yağmur suyuyla beslenen buğday, arpa, fiğ gibi ürünlerin ekimi için bekleme yoluna gitti. Ancak beklenen yağışların gelmemesi gıda krizi için de alarm verilmesine neden oldu.
Uzmanlar önlem alınması konusunda uyarırken kuraklığın düşük rekolte, verim kaybı ve gıdafa fiyat artışı olarak yansıyacağının altını çiziyor. Art arda uyarılar yapılırken gıda fiyatları da artmaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun Cuma günü açıkladığı enflasyon verisine ilişkin raporunu yayınlayan Merkez Bankası da gıda grubundaki artışa dikkat çekti.
Merkez Bankası 50. aylık enflasyonun kaydedildiği şubat ayındaki fiyat gelişmeleri içinde enerji fiyatlarındaki düşüş ivmesiyle birlikte, gıda fiyatlarındaki yüksek artışa vurgu yaptı. TCMB’nin değerlendirmesinde şubat döneminde yıllık enflasyonun enerjide belirgin olmak üzere tüm ana gruplarda düşüş kaydettiği vurgulandı. Enerji fiyatlarında, kur ve emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak, son aylardaki ılımlı seyrin sürdüğünü belirten MB temel mal grubunda da bu dönemde aylık artışların yavaşladığını belirtti.
Süt ve süt ürünlerinde artış sürüyor
Hizmetlerde fiyat artışının bir önceki aya göre yavaşlamakla birlikte, yemek hizmetleri, eğitim ve bakım-onarım gibi kalemler öncülüğünde nispeten yüksek seyrettiğini ifade eden TCMB kirada aylık artış oranının bir önceki aya kıyasla önemli ölçüde gerilediğinin altını çizdi. Tüm bunların yanında Merkez gıda fiyatlarının sebze, kırmızı et ile süt ve süt ürünleri öncülüğünde yüksek bir oranda artmaya devam ettiğine dikkat çekti.
Şubat ayında üretici fiyatları aylık artışının enerji fiyatlarındaki belirgin gerilemenin katkısıyla zayıfladığını belirten TCMB bu görünüm altında çekirdek göstergelerdeki yıllık enflasyonun düştüğünü, göstergelerin mevsimsellikten arındırılmış aylık artışının da önemli ölçüde yavaşlayarak ocak ayı öncesindeki seviyelerine gerilediğini aktardı.
Dünyada fiyatlar geriliyor Türkiye’de artıyor
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi, şubatta bir önceki aya kıyasla yüzde 0,6 düşerek 129,8 puan oldu. Böylece, endeks art arda düşüşünü 11’inci aya taşıdı. Gıda fiyatları geçen yıl mart ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin etkisiyle rekor kırmıştı. Söz konusu aya göre endeksteki düşüş şubatta yüzde 18,7’ye ulaştı. Gıda fiyatları, yaşanan uzun süreli gerilemeyle Eylül 2021’den bu yana en düşük seviyesine indi.
FAO verilerine göre şeker fiyatları şubat ayında yüzde 6,9 yükselirken, bitkisel yağ fiyatlarının yüzde 3,2 ve süt ürünlerinin yüzde 2,7 düşüş yaşanması genel endekste düşüşe yol açtı. Pirinç fiyatı şubatta yüzde 1 gerilerken kırmızı et fiyatlarında bir değişim yaşanmadı. Türkiye’de gıda enflasyonu, şubatta Enag’a göre aylık bazda yüzde 7,36, yıllık bazda ise yüzde 69,33 yükseldi.TÜİK’e göre gıdada artış devam ederken artan maliyelerin yanı sıra yaşanan şiddetli kuraklığın tarımsal üretimi etkilemesiyle artışın daha da artacabileceği belirtiliyor.
Hububat deposu Konya’da yağmurlar yüzde 55 azaldı
Türkiye’de son 53 yılın en sıcak ve kurak ikinci ayı 2023 yılının Ocak ayı olarak kayıtlara geçerken, bu hububat sezonunda Konya Ovası’ndaki yağışlarda da yüzde 55’lik azalma meydana geldi. Tahıl üretiminde önemli yere sahip Konya Ovası’nda 2022 hububat üretim sezonunda 2 milyon tonun üzerinde hasat gerçekleşti.
2023 üretim sezonunda yağışların düştüğünü aktaran Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Konya Şube Başkanı Burak Kırkgöz, ‘’Geçen seneye oranla şu anda yüzde 52’lik ve yüzde 55’lik bir kar yağışı ve yağmur yağışında azalma var. Bu tabii tarladaki mahsulleri etkiledi. Özellikle yağış azlığı hububat alanlarını etkiledi ama Nisan yağışları bu konuda çok önemli. İnşallah Nisan yağışları iyi gelirse herhangi bir rekolte kaybı yaşamadan sezonumuzu atlatmış oluruz” şeklinde konuştu. İlerleyen dönemlerdeki yağışların rekolte için büyük rol aldığını anlatan Kırkgöz, “Kardeşlenme dönemine denk geldiği için bitkilerin verimlerini ve rekolteyi belirleyecek tarih o tarih oluyor. Bu dönemde rekolteyle ilgili bir yorum yapmak oldukça zor’’ dedi.
Serhat News
