Van, Doğu Anadolu Bölgesi’nin ve ülkenin orman fakiri kentlerinden biri. Çok az kısmı yeşil kalabilen kentteki yeşil alanlar, farklı gerekçelerle tahrip edilirken yeni yeşil alanların kazandırılması yönünde yapılan çalışmalar ise yeterli olmaktan oldukça uzak. Öyle ki farklı yıllarda, farklı kurumlarca kurulan ve tabela ile sınırlı kalan ‘ormanlık alanlar’ karikatürlere konu olacak seviyede.
Ağaçların olmadığı ‘Ormanlık Alan’ tabelalarından birine de AKP Van İl Başkanlığı imza attı. 2021 yılında Edremit ilçesindeki boş bir alanda kurulan ve girişine ‘AK Parti İl Başkanlığı Hatıra Ormanı’ yazılı tabela asılan alandaki yüzlerce fidanın tutmadığı ve bakımsızlıktan kuruduğu biliniyor. Zaman zaman sosyal medyaya da yansıyan ağaçsız ‘orman’ kent sakinlerinin tepkisine yol açıyor.
Öte yandan tüm Türkiye’de gelenek haline gelen ağaçlandırma etkinliği Van’da da düzenli olarak yapılıyor. Geçtiğimiz günlerde Türkiye genelinde 2019 yılından beri Tarım ve Orman Bakanlığı Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yapılan ağaçlandırma etkinliği kapsamında kentin farklı yerlerine ağaç fidanlarının dikildiği açıklansa da, 3 yıldır dikildiği belirtilen fidanların bakımsızlıktan kuruduğu belirtiliyor.
Konuyla ilgili görüştüğümüz Van Tarım Orkam-Sen Başkanı Yunus Haylaz, “Bizim bölgemizde orman olmadığı gibi olanlar da belli politik çevreler tarafından yakma ve kesme durumuna düşüyor. Bilerek çıkarılan yangınlara veya bilmeyerek çıkan yangınlara güvenlik gerekçesiyle maalesef herhangi bir müdahale de yapılmıyor” sözleriyle başlıyor değerlendirmesine.
‘Tarım ve Orman Müdürlükleri nasıl çalışmalar yürütüyor bilmiyoruz’
Haylaz, Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Van’dan Kars’a kadar olan bölgenin hiçbirinde orman bulunmadığını ifade ediyor. Van ilinin mevcut potansiyelinin yaklaşık 2 milyona yakın olduğunu aktaran Haylaz, “1 milyon 9 yüz gibi bir hektar alanı var Van’ın. Şimdi bu hektar alanına kıyasladığınız zaman 45 bin gibi bir orman alanı çıkıyor. Ancak bunun 43 bini için de bozulmuş orman alanı diye bir tabir kullanabiliriz. Geriye kalan 2 bin civarındaki hektar alan, ormanlık alan diye geçiyor. Bu da Çatak veya Bahçesaray gibi alanlarda mevcut. Van’ın diğer taraflarında herhangi bir orman durumu söz konusu değil” diyor.
Van ve Ağrı’da Orman Müdürlükleri’nin bulunduğunu söyleyen Haylaz, “Bu müdürlükler olmasına rağmen nasıl bir orman çalışması yürütülüyor işin açıkçası bilmiyorum. Bazen sorduğumuzda da çokta net cevaplar alamıyoruz” diyor.
Tabela var orman yok
Van’da bazı kurum ve kuruluşların veya kişilerin orman çalışması yürüttüklerini aktaran Haylaz, “Kurubaş’ta, Van Büyükşehir Belediyesi Ormanlık Alanı diye bir tabela var. Bu tabela 2011 yılında büyükşehir adına yapılmış bir orman çalışması, ama maalesef en son gördüğümde ne orman ne ağaç ne de fidan diye bir şey yoktu. Aynı zamanda Kevenli TOKİ tarafında Erek Dağı’nın altında bir dönem tekrar bir orman çalışması yürüttüler. Hatta ben kendimde katıldım. O zaman da itirazımız oldu. Zamansız yapıldığı, seçilen yerin çok uygun olmadığı konusunda bir itirazımız olmuştu. En son takip ettiğimde de orada da dikilen ağaçlardan geriye hiç bir şey kalmadığını, ağaçların kuruduğunu gördüm” diye vurguluyor.
‘Her yıl aynı yerlere ağaç dikiliyor’
Haylaz, ağaçların her yıl aynı yerlere dikildiğini söylüyor. Teraslama yönteminin kullanıldığını ve bunun belli alanlarda uygulandığını ifade ediyor. Genelde seçilen alanların çoğunda da su bulunmadığını da ekliyor. Belli bir boydaki fidanın bir noktaya dikildiği zaman can suyu başta olmak üzere değişik zaman dilimlerinde sulaması gerektiğini ancak böyle olursa ağaçların yeşerebileceğini söylüyor. Yapılan çalışmanın kısır bir döngü olduğunu söyleyen Haylaz, “Fidanı diktikten sonra sırtını verip gitmeyle fidan ormanlaşmaya doğru gitmiyor” diyor.
‘Ormanlar politik bir konu değil’
Haylaz, yakın dönemde karşılaştığı bir örneği veriyor: “Üniversitenin girişinde Ak Parti Gençlik Ormanı diye bir alan var. En son geçen hafta oraya da baktım sadece tabelası var. Kurulu alanda herhangi bir ağaç veya fidan söz konusu değil.” Bunun sebebinin de politik duruma bağlıyor Haylaz. Van’a siyasi erklerin gelişleri sırasında onların gözünü boyamak için yapılmış bir çalışma olarak niteliyor.
Orman alanlarının politik bir konu olmadığını söyleyen Haylaz, “Orman insanın akciğerini oluşturan, oksijen üreten alanlardır. Aynı zamanda yağışı ve verimi getiren alanlardır. Bu yönlü bir çalışma yürütülmediği takdir de böyle göz boyamalarla, susuz alanlara fidan dikmelerle veya sırf çalışıyoruz gibisinden kurumları bu tür durumlara sevk etmelerle maalesef geldiğimiz noktada Van’ın ormansız olduğunu görüyoruz” diyor.
Müdürlük Açıklama yapmadı
Konu ile ilgili ulaştığımız Van Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri, genel müdürlük izni olmadan beyanda bulunamayacaklarını belirttiler. Tarım ve Orman Genel Müdürlüğü’ne yaptığımız görüşme talebine ise konu ile ilgili bilgi verecek muhatap bulamadık.
Serhat News
