Serhat Bölgesi’nde 2022 yılı da ekonomik ve siyasi krizin gölgesinde geçti. Birçok kenti kayyumlarla yönetilen Serhat Bölgesinde siyasi tartışmalar önceki yıllara göre artarak sürdü. Sadece siyasi tartışmalar değil yasaklar, gözaltılar, tutuklanmalar da artarak devam etti. Serhat Bölgesinin en büyük kenti Van’da yasaklar 6. yılına girerken bu yasakların kapsamı çok tartışıldı. Ağrı, Bingöl ve Kars’ta bölge idare mahkemeleri kuruldu. Serhat Bölgesinde 2022’de öne çıkan bazı önemli gelişmeleri Serhat News için derledim.
Her sene büyük bir coşku ile kutlanan Newroz 2022 yılında da Serhat’ın bütün kentleri ve ilçelerinde büyük katılımla kutlandı. Serhat’taki Newroz kutlamalarında “kayyumlara hayır” denildi. Cezaevlerindeki siyasi tutukluların serbest bırakılması istendi. 2022’de Serhat’ta Newroz’un yanı sıra 1 Mayıs da bütün kentlerde işçi ve emekçilerin katılımı ile kutlandı. 1 Mayıs kutlamalarında iktidarın dayattığı işsizlik ve yoksulluk protesto edildi.
Yaşanan büyük ekonomk krizin faturasının işçi ve emekçilere çıkarıldığı vurgulandı. 8 Mart ve 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele günü ise kadınlar erkek şiddeti ve devletin kadın politikalarını protesto etmek için alanlara sıktı. Kadın cinayetlerinin politik olduğunu vurgulayan kadınlar İstanbul Sözleşmesinin yürürlükten kaldırılmasına da tepki gösterdi. İran’da katledilen Mahsa Amini için de Serhat’ın her kentinde kadınlar sokaklara çıktı ve İran rejimini protesto etti. Serhat Bölgesinde gazetecilere yönelik gözaltı ve tutuklamalar da devam etti. Birçok gazeteci gözaltına alındı. Gazetecilere yönelik baskı ve tutuklamalar sürerken medya kuruluşlarına yönelik de sansürler arttı.
Van’da 6 yıldır muhaliflere yasak iktidara serbest
2016 yılında Van’da ilan edilen gösteri ve toplantı yasağı Van Valiliği tarafından sürekli güncellendi. Bu yasaklar iktidar partisi ve yakınlarına ise uygulanmadı. Van’da demokratik kitle örgütlerinin yapmak istediği gösteri ve yürüyüşler yasaklanırken iktidara yakın gruplar ile dini gruplara ise uygulanmadı. Van’da OHAL Komisyonu’na ve KHK’lere karşı KESK, DİSK, İHD, TMMOB ve Van Barosu basın açıklaması yaptı. Bu açıklama 24. defa yapıldı. Van’da kadınların ve diğer toplumsal kesimlerin yürüyüşüne izin verilmezken LGBTİ+ karşıtlarının yürüyüşlerine izin verildi. Van Sivil Dayanışma İnisiyatifi (SDİ) üyeleri, ‘Ailen saldırı altında, harekete geç’ sloganları atarak LGBTİ+ karşıtı eylem gerçekleştirdi. Yaklaşık 50 sivil toplum kuruluşunun bir araya gelerek oluşturduğu Van SDİ üyeleri, Kazım Karabekir Caddesi Semaver Kavşağı Boyalar Camii civarında toplanıp, Beşyol Meydanı’na kadar yürüdü.
Mülteci karşıtlığı tavan yaptı
Van-İran sınırında binlerce göçmenin geçtiği iddiası ve servis edilen görüntüler üzerine Türkiye genelinde göçmen ve mülteci karşıtlığı çoğalmaya başladı. 3 Temmuz’da Van’ın Saray ilçesi kırsalında jandarmanın ‘dur’ ihtarına uymayıp kaçtığı öne sürülen minibüsün tekerlerine açılan ateş sonucu 1 çocuk hayatını kaybederken, 12 kişi yararlandı. Göçmenler üzerinden yapılan tartışmalar Türkiye siyasetinin de merkezine oturdu. Göçmen ve mültecilerin insani durumlarından çok Türkiye ekonomisi üzerinde öne sürdükleri etki tartışıldı. Önceki yılların en büyük krizlerinden biri olan Van-İran Kapıköy sınır kapısı ise kontrollü bir şekilde bazen açıldı bazen kapandı.
VAN TSO Seçimleri bir türlü yapılamadı
Van Ticaret ve Sanayi Odası seçimleri önceki yıllara göre çok tartışmalı bir şekilde yapıldı. Daha doğrusu yapılamadı. 3-4 farklı grubun yartıştığı seçimlerde son tura mevcut başkan Necdet Takva ile 2 dönem başkanlık yapmış olan Zahir Kandaşoğlu kaldı. İlk seçimleri Kandaşoğlu 10-9 kazansa da Takva’nın itirazı üzerine 1. grupta seçimin tekrarlanması kararı alındı. 1. grupta yapılan seçimi ise Necdet Takva kazandı ama oy kullanılan yere kurulan kameraların YSK’ya taşınması ile seçim iptal edildi. Ancak ilginç bir durum daha yaşandı. YSK birinci grup için verilen iptal kararını da iptal etti. Böylece Van’da TSO seçimleri 2022’de bitmedi ve 2023’e sarktı.
HDP’YE yönelik gözaltılar devam etti
HDP, DBP, ve birçok Kürt kurumuna yönelik gözaltı operasyonları yapıldı. Bu operasyonlarda yüzlerce kişi gözaltına alındı. Sadece HDP’lilere değil gazeteciler ve STK temsilcileri de gözaltına alındı. Haklarında soruşturmalar açıldı. 2022’nin son günlerinde ise CHP Van İl Başkanı Seracettin Bedirhanoğu, milletvekili aday adayı olabilmek için CHP İl Başkanlığından istifa etti.
Aysel Tuğluk hastalığı nedeniyle tahliye edildi
HDP’li eski Van Milletvekili Aysel Tuğluk yakalandığı demans hastalığı nedeniyle tahliye edildi. Adli Tıp 3 kez “cezaevinde kalabilir” raporu vermişti. Aysel Tuğluk uzun kampanyalar ve tepkiler sonrası serbest bırakıldı.
Bitlis’te bir çocuk köpek ısırması nedeniyle hayatını kaybetti
Bitlis’in Adilcevaz ilçesinde, sokak köpeklerinin ısırması sonucu kuduz tanısıyla tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitiren 11 yaşındaki Mustafa Erçetin’in cenazesi, köyünde toprağa verildi. Cenazede fenalaşan aile üyelerine sağlık ekipleri müdahale etti.
Sinan Aygün’ü tutuklamaya doyamadılar
Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Gazeteci Sinan Aygün hakkında birçok soruşturma açıldı. Aygün 2022’nin son günlerinde ise yaptığı bir taciz haberi nedeniyle gözaltına alınıp tutuklandı. Tutuklanmasının üzerinden kısa bir süre geçtikten sonra bırakılan Aygün, “Sinan korktuğunuz haberleri yapmaya devam edecek” dedi.
Tatvan Kaymakamlığından Kürtçe yasağı
Türkiye’nin birçok yerinde uygulanan Kürtçe yasaklarına Tatvan da eklendi. Tatvan Kaymakamlığı, 31 Mayıs’ta Tiyatro Mencel tarafından sahnelenmesi beklenen “Hay Lo Dîsa Tevlîhev Bû“ adlı tiyatro oyununu iptal etti. Sadece Kürtçe oyun değil yapılmak istenen Kürtçe konserler de iptal edildi.
Abdullah Zeydan serbest bırakıldı
Edirne F Tipi Cezaevi’nde 2016’dan beri tutuklu bulunan HDP’li Abdullah Zeydan tahliye edildi. Zeydan Selahattin Demirtaş ile aynı koğuştaydı.
Polis HDP’li milletvekiline şiddet uyguladı
Hakkari Yüksekova’da yapılmak istenen ‘Özgürlük Yürüyüşü’ne müdahale eden polis, HDP Milletvekili Habip Eksik’i darbetti. 20 kişi gözaltına alındı. Bu görüntüler çok büyük tepki çekti.
Hakkari de 2022 yılını yasaklarla geçirdi
Hakkari’de valilik tarafından çok sık tekrarlanan 15 günlük eylem ve etkinlik yasak kararları çıktı. Bu yasaklar genelikle demokratik kitle örgütleri ve muhalif partilerin eylemlerinin olacağı dönemlere denk geldi.
Gazeteci Nedim Türfent serbest bırakıldı
Hakkari’de gazetecilik yapan ve Van’da gözaltına alındıktan sonra 6.5 yıl cezaevinde kalan Nedim Türfent serbest bırakıldı.
Ayhan Bilgen SES Partisi’ni kurdu
Kars Belediye Başkanı iken tutuklanan, çıkınca da HDP’den istifa eden Ayhan Bilgen Türkiye’nin Sesi Partisi’ni kurdu. Bilgen’in partiyi kurmasına yönelik HDP tabanından tepki geldi. Bilgen ile birlikte daha önce HDP içerisinde bulunmuş Müslüm Doğan gibi birkaç isim daha SES’e katıldı.
Kars’ta şap ve kuduz alarmı
Kars’ın Kağızman ilçesinde bulunan Denizgölü köyünde, saldırgan olan ve aniden ölen bir kedide kuduz virüsünün tespit edilmesi üzerine köy karantina altına alındı. Köydeki sahipsiz hayvanlara kuduz aşısı yapıldı. Kars’ta ortaya çıkan şap hastalığı nedeniyle canlı hayvan pazarları geçici olarak kapatıldı. İl genelinde çift tırnaklı sığır, koyun, keçi gibi hayvan hareketleri, 6 Ağustos 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ikinci bir emre kadar durduruldu.
Ağrı’da Savcı Sayan çok tartışıldı
Ağrı’da AKP’li Belediye Başkanı Savcı Sayan ile ilgili iddia ve tartışmalar 2022’de Ağrı’da en çok konuşulan konular arasında yer aldı. Savcı Sayan, uzun namlulu silah taşıyan kişilerle birlikte kent sokaklarında yürüdü. Bu görüntüler Türkiye genelinde çok tartışıldı.
Ağrı’da halk zamlara karşı sokağa çıktı
Ağrı’da binlerce kişi 2022’nin ilk aylarında art arda gelen yüksek faturalar ve zamlara karşı sokağa çıktı “hükümet istifa” sesleri yükseldi. Bu görüntüler Türkiye’nin de gündemine oturdu.
Ağrı’da zincir markete kilit vuruldu
Ağrı Belediye Başkanı Savcı Sayan’ın talimatı ve Ağrı Belediyesi Başkan Yardımcısı Ahmet Tunç denetiminde bazı zincir marketlere mühür vurulmaya başlandı. Kent merkezinde bulunan Fırat Mahallesi ve 29 Ekim Caddesi’nde ikişer, 100. Yıl Mahallesi’nde bir olmak üzere bir zincir marketin 5 şubesinin kapısına kilit vuruldu.
Sınır kenti Iğdır’da ekonomi durma noktasına geldi
İran, Ermenistan ve Azerbaycan’ın Nahçıvan Özerk Bölgesi’ne sınır olan Iğdır’da ekonomik kriz nedeniyle esnaf kepenk kapatma aşamasına gelirken halk da zamlar nedeniyle büyük sorunlar yaşadı. Artan enflasyonun yanı sıra sınırda alınan ek vergilerden dolayı ticaret neredeyse durma aşamasına geldi.
Iğdır’da ilk kez bir leopar görüntülendi
Iğdır’da ilk kez bir leopar görüntülendi. Kazımkarabekir Devlet Üretme Çiftliği kameraları tarafından çekilen videoyu Aralık Belediye Başkanı Mustafa Güzelkaya paylaştı.
Ardahan’da sınır kapısında binlerce araçlık kuyruklar oluştu
Ardahan üzerinden Türkiye ile Gürcistan arasında geçişleri sağlayan Çıldır-Aktaş Gümrük Kapısı, tarihinin en yoğun yılını yaşadı. Ukrayna Rusya Savaşı’nın da etkisi ile tır şoförleri, güzergah değiştirince sınır kapısındaki yoğunluk arttı. Binlerce araçlık kuyruklar oluştu bu kuyruklar günlerce devam etti.
Ardahan’da Cumhur ittifakı değişikliğe gitti
Ardahan’da 2022’de hem AKP hem de MHP il başkanlarını değiştirdi. İl başkanlarının değişikliği kentte soğuk rüzgarları da beraberinde getirdi. Ekonomik kriz ve sınırdaki kuyruklar Cumhur İttifakı’nı Ardahan’da çok zor durumda bıraktı.
Erdoğan’dan çok tartışılan Malazgirt mitingi
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı Malazgirt Zaferi’nin 951. yıl dönümü kapsamında düzenlenen miting birçok tartışmayı beranerinde getirdi. Miting sonrası Türkiye bayraklarının yerlere atılması ve verilen mesajlar çok tartışıldı. Erdoğan burada 2023 mesajı verdi.
Serhat News
