Van’da artçı sarsıntılar yaşanıyor. Hafızalardan kazınmayan 2011 depreminin insanlarda bıraktığı travma halen güncelken olası bir depremde ‘ne olacak?’ sorusunu İMO Yönetim Kurusu Üyesi Mühendis Serhat Pişken net olarak yanıtlıyor: “Şehri kaosa sokmayalım! Deprem olması durumunda tehlike arz ediyor. Daha güvenli yerlere imar uygulaması gerekiyor.”
Van’da yaşanan ve 626 insanın hayatını kaybetmesi, 4 bin 152 insanın da yaralandığı depremin üzerinden neredeyse 11 yıl geçti. Şehrin damarlarına işleyen ve ağır travmalara neden olan depremin ardından geçen onca yıla rağmen Van, eski ruhuna halen kavuşamadı. Depremden sonra Şehir Ve Çevrecilik tarafından yeni bir imar yapıldı ancak deprem bölgesi olmasına rağmen şehirde deprem toplanma alanları nedense ‘unutuldu’, yeterli sayıya ulaşılmadı.
Acı gerçeğin gözler önünde olduğunu sık sık açıklamalarıyla hatırlayan Van İnşaat Mühendisleri Odası, şehirde ranta dayalı biz düzen olduğunu yorumluyor. İMO yönetim Kurulu Üyesi Serhat Pişken de Van’ın bir sonraki depreme hazır olmadığını söylüyor: “Artçı sarsıntıların yaşandığı bu günlerde daha çok endişe içerisindeyiz. Biz teknik mühendisleri olarak halkımızı, belediyelere atanmışları sürekli uyarıyoruz.”
‘Van’da ranta dayalı bir düzenleme oluşturuldu’
Depremi hatırlatarak sonrasında Van için yeni bir sürecin başladığını belirten Pişken, “Van’da hasarlı yapıların hasar tespitleri yapılıp engel ve tehdit oluşturabilecek yapıların yıkımı oluşturuldu. Sonrasında 2013’te Van’ı hiçbir şekilde dikkate alınmayan bir imar yapıldı Şehir ve Çevrecilik tarafından. Van’da ciddi bir yeni depreme hazırlık olması gerekirken sadece ranta dayalı bir düzen oluşmaya başladı. Şehirde daha çok kaos arttırıldı. Van’ın gelecek sorunu ciddi bir tehlikededir. Özellikle deprem toplanma alanlarının eksikliği üzerine inşaat mühendisleri olarak önemsiyoruz. Van’ın merkez nüfusu 5 yüz bin kişi. Belirli bir kısmını merkez parkta toplayarak can güvenliğini sağlıyoruz deniliyor. Ancak bunun sağlanabileceğine inanmıyorum tamamen sadece prosedür ve yasalara bir geçiş olduğuna inanıyorum” dedi.
‘Deprem sonrası Van’da yeni bir kent modellemesi ortaya çıkabilirdi’
Şehirleri tasarlarken bir organizma yaşam alanı olarak düşünülmesi gerektiğinin altını çizen Pişken, yöneticilerin bu konuda kendilerini ciddiye almadıklarını belirterek şu sözlere yer verdi: “Kentler boğucu, yoğun ve mutsuz şekle sokup sadece bir barınma alanı değil. Şehirleri bu şekilde kötü bir duruma düşürüyor. Deprem sonrası Van’da bir kent modellemesi ortaya çıkabilirdi. Depremle birlikte ne kadar üzülsek de bu bir fırsattı. Halk güvenli ve yeni bir şehir talep ediyordu. Maalesef deprem tehlikesi daha fazla oldu. Şehri kaosa sokmayalım! Deprem olması durumunda tehlike arz ediyor. Daha güvenli yerlere imar uygulaması gerekiyor. Hem de deprem toplama alanlarında dar merkezlere, dar alanlara, dar çerçeveye sıkıştırarak deprem sonrası yaşayacak panikte kaosta daha iyi bir sistematik hazırlık olması lazım.”
‘Bu şehir bu şekilde ileri gidemez’
Pişken, dört parka sıkıştırılmış deprem toplama alanlarının ve binanın dış cephedeki park alanlarının ne kadar umut olabildiğini sorarak İMO birleşenleri olarak şehirleşemeye çok katkıda bulunduklarını kaydediyor. Şehirde Valiliğin her on beş günde bir ilan ettiği OHAL uygulamalarına atıfta bulunuyor ve şöyle devam ediyor: “Sesimizi duyurduğumuz halde sesimiz kesilmeye ve baskılanmaya çalışılıyor. Çarpık kentleşmenin çarpık bir imarın ranta dayalı bir düzen kabul edilebilir bir durum değil. Van bir sonraki depreme hiç hazır değil. Şehrin içinde hala riskli yapılar var.”
‘Kayyumun Van’ı talan ettiğini biliyoruz’
“Hasar tespitlerinin sağlıklı bir şekilde yapılıp yıkılması gereken yapıların acilen kentsel dönüşüme uygulanıp şehirdeki bu durumu düzeltmeleri lazım” diyerek önerilerde bulunuyor Pişken. Ömrünün tükendiği yapıların olduğunu aktarıyor. 2011 depreminde sağlam kaldıklarını ancak olabilecek bir depremde tehlike oluşturduklarını söylüyor: “Kayyumun bu şehri nasıl talan ettiğini görüyoruz. Van’ın yüzlerce inşaat mühendisi ihraçken başka şehirlerde kötü koşullarda çalışırken belediyelere nereden nasıl insan getirdiklerini de biliyoruz yetersiz teknik elemanlarıyla bir şehir yönetilemez. Bir şehir ileri gidemez. Bu şehrin insanlarının ve sahiplerinin daha fazla söz alması gerekiyor.”
(ro)
