Kuraklıkla birlikte Sıhke ve Van Gölü’nde su seviyelerinde ciddi azalmalar meydana gelirken, son zamanlardaki kar yağışları kuraklığın sona ermesinde umut oldu.
Van’da birçok gölün kuruması, barajlardaki su seviyesinin kritik eşiğe ulaşması sonrası gelen kar bir doluluk umudu olurken, şehir merkezinden toplanan karlar da göllere taşındı. Bu süreçte büyük oranda kar su azlığını azaltmak amacıyla taşınırken uzmanlar yapay artışın ciddi tehlikeler doğurabileceği uyarısında bulundu. Van’da uzun süren bir kuraklık süreci sonrası kent bu kış ciddi bir yağış ile buluştu. Kar yağışı hem kuruyan göller, barajlar hem de seviyesi azalan Van Gölü için umut oldu. Bununla birlikte çiftçi de bahar döneminde yapacağı ekin için umutlu bir bekleyişe girerken yoğun kar yağışı birçok alanda sevinç yarattı. Kent merkezinde de büyük birikintiler oluşturan kar yerel yönetimler tarafından su seviyesi azalan göllere taşınmaya başladı. Sıhke Gölü gibi kurumaya yüz tutmuş göllerin yeniden hayat bulması için taşınan karlar ile ilgili olumlu beklenti uzman açıklamaları sonrası tartışma yarattı. Konuyla ilgili Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı, göl uzmanı ve emekli öğretim görevlisi Dr. Erol Kesici, Türkiye genelinde olduğu gibi Van’da da son dönemde birçok belediyenin kamyonlarla doğal göllere kar taşıdığını belirtti. Kesici bu taşımanın insanlar, göldeki tüm canlılar ve tarım için tehlikelerini açıkladı.
ÇEVDER tehlikenin boyutlarına dikkat çekti
Van Çevre Derneği (ÇEVDER) Başkanı Ali Kalçık, karla mücadele çalışmaların da kirliliğin göllere akıtılması canlı organizmaların yok olmasına yol açarken, çalışmaların da teknik bir raporun olmadığını söyledi. GÖL UZMANI KESİCİ’DEN ÖNEMLİ UYARILAR Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı, göl uzmanı emekli öğretim görevlisi Dr. Erol Kesici, “Sadece insanlarla ilgili değil oradaki tüm canlılar da tehlike altında, asitli suyu içen kediler, köpekler işte bütün canlılar tehlike altında. Ha gitmişsin gölün içerisine kimyasal madde ve çöp atmışsın ha bu karı atmışsın fark eden bir şey yok. Siz Van Gölü’ne, Eğirdir Gölü’ne ve Beyşehir Gölü’ne kar taşıyarak mı? Suyunu çoğaltacaksınız, öncelikle suyu iyi kullandırın bilimsel tarımı teşvik edin ki su krizi yaşamayalım. Benim şimdi yaptığım uyarılar yıllar önce yapmış olduğum uyarılardır. Taşınan karın belli bir süre sonra erimesi durumunda bu suyun yer altına kaçması içme suyuna zararı oldukça büyük olacaktır. Yani kısacası orada zehir depolamış oluyorsunuz. Karayollarının da bunun kullanılmaması hususunda beyanatı var, bunlar sadece sözde kalmamalı ve uygulamaya geçişmelidir. Gerçekten çok üzücü bu çağda bu uygarlıkta yapılmaması gereken bir şey bu iyi niyet değil bu şov ve buna bilgisizlik de diyemeyeceğim çünkü karayolları tüm bültenlerinde var.” Dedi.
“Yol temizliği için kullanılan tuz çok zararlı”
Yolların temizliği için kullanılan tuzun içinde onlarca ağır metallerin bulunduğunu dille getiren Kesici, “Nerede olursa olsun yolların temizlenmesiyle alınan karlar, buzların içerisinde kimyasallar var mesela Agrega denilen bir madde var ve bu madde çimento ve suyla betonu oluşturan temel malzemelerden bir tanesidir. Bir başka madde ise kürek ile atılan tuzlar normalde 5-6 gram atılması gereken yere kilolarca tuz atılıyor. Bunların içerisinde ağır metaller, asitler bulunuyor. Yolların tuzlanması önemli ama içerisinde kimyasal malzemelerin bulunduğu tuzları kullanmak çok tehlikeli. Burdur’da olsun Isparta’da olsun gibi illerde şeker pancarı bol bol üretilmekte küspesinden alkaloitlerin dışarı attıkları atık malzemelerden üretilen tuzlar hiçbir zararı yok sadece 1 metrekarelik kar için 5-6 gram olarak düşünülmüş. Bu şekilde mücadele yöntemleri var. Sağlığımız zaten tehdit altında suya, gıdaya ulaşmak zaten zor ve insanların yanlış yönetimleriyle popülist yaklaşımlarıyla kuraklık başlı başına bir sorun haline geldi.” Şeklinde konuştu.
Kesici: Vangölü’ndeki canlılara zarar veriyor
Dökülen karların Van Gölü’nde mikrobiyalitleri, sarkıtları, dikitleri de zarar göreceğini söyleyen kesici sözlerini şöyle tamamladı: “Yanlış tuz kullanımının bir diğer zararları ise, tuzlu yollardan geçen arabaların kaportalarını, lastiklerini ve en zararlısı ise içerisinde zehir bulanan asfalt var ve tuzun bunu çözüyor olmasıdır. Bir diğer etkileri ise köprülerin demir aksanlarını çürütüyor. Biz bunların olabileceğini düşünüyorsak kolaya gitmememiz gerekiyor. Van Gölü’nün mikrobiyalitleri, sarkıtları, dikitleri de zarar görecek. Taban çamuru zaten olabildiğince kirli olmasına rağmen bir de oraya kimyasal madde yüklemiş oluyorsunuz ondan sonraki en büyük tehlike ise suyun çekilmesiyle, kurumasıyla birlikte giderek tuzlanan göllerimizde, su kaynaklarımızda, nehirlerimizde ve göletlerimizde tuzluluk artıyor bunu kolay kolay tolere edemezsiniz. Tarımınıza, sağlığınıza, üretiminize etki edecek. Yıllardır söylüyoruz şehirlerdeki ana arterlerde bulunan yağmur sularını bile göllere, göletlere arıtarak verelim. Çünkü bunun faturası bizim sağlığımıza çıkıyor hastalıkların ne derece olduğu ve yaygın olan hastalıkların ne olduğunu herkes biliyor.”
Kalçık’tan yetkililere tehlike çağrısı!
Van Çevre Derneği (ÇEVDER) Başkanı Ali Kalçık ise kamyonlar dolusu karların göllere döküldüğünü tehlikelere yol açacağına işaret ederek, şunları anlattı: “Öncelikle suyun olmadığı yerde hayat da olmaz. Hayatımızda bu kadar önemli bir yeri olan suyu kirletmek ise kabul edilebilir bir durum değildir. Bu anlamda da Sıhke Gölü’ne dökülen karların hepsi de yolda toplanılıyor ve bunun içerisinde de canlıların yaşamlarını tehlikeye atan asfalt parçaları, agrega (çimento ve su ile birlikte betonu oluşturan temel malzemelerden biri) ve benzeri karışımlar yer alıyor. Bu kirliliğin göllere akıtılması canlı organizmaların yok olmasına yol açıyor. Aynı şekilde bu kar çalışmaları Van Gölü için de yapılıyor. Göl etrafında bulunan belediyeler de su seviyesini artırmak amaçlı kamyonlarla kar taşınmasının yanlış olduğu bilimsel olarak yapılan çalışmalarla tespit edildi. Göl uzmanları bu uygulamanın yanlış olduğu konusunda uyarıyor. Biz de buradan yetkililere çağrı da bulunuyoruz, yapılan uygulama yanlıştır ve bundan derhal vazgeçilmeli.”
“Sıhke Gölü’ne zehir taşınıyor”
Yaklaşık bir ay önce Sıhke Gölü’ne bin 200 kamyon karın döküldüğüne işaret eden Kalçık, “Van Büyükşehir Belediyesi 1 ay önce böyle bir açıklama yapmıştı. Şu an ise daha fazla karların göle döküldüğünü söyleyebiliriz. Sıhke Gölü, kentin bahçe ve bostanlarında kullanılıyor. Buraya kimyasal maddelerin dökülmesi hem canlıları hem de kullandığımız sebze ve meyve için zehir teşkil ediyor. Bu anlamda da karar vericiler, suyun kirliliği noktasında teknik ve bilimsel bir açıklama yapmadan nu uygulamaya başvuruluyor. Bununla ilgili istişare edilmesi gerekiyor. Biz doğanın sahibi değiliz, doğanın bir parçasıyız. Diğer canlıların ne kadar hakkı varsa bizim de o kadar hakkımız var. Biz ise bu hakkı hem gasp ediyoruz hem de geleceğimizi karartıyoruz.” İfadelerini kullandı. DİP
Çamur hem temizliyor hem kirletiyor
Karların göle dökülmesinin yanlış bir karar olduğunu vurgulayan Kalçık, dip çamur temizliğinin de göle zarar verdiğinin altını çizdi. Cümlelerini sürdüren Kalçık, şunları söyledi: “Van Gölü için yapılan her çalışma çok önemlidir. Gölde 300-400 metrelik bir alanda yol yapılmış. O yolun etrafındaki kirlilik temizleniyor. Bu temizliğin yanında biri de kirlilik sorunu ortaya çıkıyor. Bir iş yapıldığı zaman da bilimsel olarak çalışmalar yürütülmelidir. Ancak Van Gölü’nde yapılan çalışmaların teknik bir raporu yok. Bu uygulamanın doğru olmadığını bir kez daha burgulamak istiyorum. Yine karla mücadele de yürütülen durumla aynıdır. Çünkü bu çalışmaların da belli bir raporu yok. Yani doğal olarak yağan kar yağışları dışında karların kamyonlarla taşınması tehlikelidir.
Serhat News
(sg)
