Vanlı iş insanlarından, kentin çehresini değiştirecek bir proje hazırlandı. Müze Sokağında uygulanmak istenen proje hakkında iş insanı Abidin Aslan, “Şu an yerli ve yabancı turistlerin kentte gezecekleri, şehrin kültürel dokusunu bir arada görebilecekleri bir alan yok. Bizim projemiz ve ve benzeri projelerle şehir nefes alacaktır” diyor.
Van’da son yıllarda kent meydanı adı altında atıl durumda bırakılan Müze Sokağı için kentin iş insanları harekete geçti. 2017’de kentsel dönüşüme tabi tutulan Van Müze Sokağı 5 yıldır kaderine terk edilmiş durumda. Kentin en önemli yerlerinden biri olan Müze Sokağı’nın kaderine terk edilmesine karşı, iş insanları tarafından hazırlanan Müze Sokağı Kent Projesi, ilgili yerlere teslim edilmiş. Kentin dinamikleriyle bir araya gelip çeşitli fikir alışverişleri yapılarak hazırlanan projeyle birlikte, kentin turizmine yeni bir soluk, iflas eden esnafa gelir kapısı ve en önemlisi de şehrin bütün dokularının işleneceği bir alan yaratılmak isteniyor. Projede yer alan iş insanlarından Abidin Aslan proje hakkında ajansımıza verdiği görüşte şunları söylüyor: “Tarihi şehrimizin adeta geçmişle ilgisi kopmuş. Van’ın kültürel kimliğini yansıtacak, kent dokusunu ortaya çıkarabilecek ve aynı zamanda ticari hayatını da canlandıracak bir alana ihtiyacı var. Ticari hayat ve kentin tarihi kimliği mutlaka birbirini beslemelidir. Bu ve benzeri projelerle şehir nefes alacaktır.”
“Kentin turizm potansiyelinin arttırılması hedefleniyor”
Hazırlanan projede kentin marka değeri olan kilimcilik, Van kahvaltısı ve kent kimliğini de içinde barındıran bütün öğelerin yer alması bekleniyor. Bu proje kapsamında yapılacak olan Tarihi Çarşıya da tarihi bir görünüm kazandırılarak, kentin turizm potansiyelinin arttırılması hedefleniyor. Mimarlar Odasından da görüş alınarak hazırlanmış olan projenin şehirdeki ilgili kesimlerin katkılarıyla dönüştürülebileceğini söyleniyor. Hazırlanan projenin, üç boyutlu tasarımının da tamamlandı. Projeyle ilgili bilgi veren iş insanı Abidin Aslan, Van’ın tarihi dokusuna dair bütün yapıların zamanla yıkıldığını, müze gibi kalanların da yıktırıldığını, önceki yıllarda yaptıkları bütün itirazların, sunmuş oldukları bu ve benzeri alternatif projelere rağmen sonuçsuz kaldığını aktarıyor ve hazırladıkları projeyle kente yeni bir kimlik kazandırmayı hedeflediklerini söylüyor.
Kültürel değer tekrar canlanacak
Müze Sokağının eskiden beri bir kültür değeri olduğunu belirten Aslan, “Ne yazık ki Van’ı bilen, Van’ın hangi projeye ihtiyacı olduğunun tespitini kolaylıkla yapacak, bunca nitelikli mimarlarımız varken, kentsel dönüşüm adı altında bir söylem ile ilk defa Van’a gelen, Van’a daha önce gelmemiş, Van’ın sosyal, siyasal, kültürel dokusunu tanımayan ve Van’daki esnaftan, halktan, odalardan görüş ve öneri almayan bir insanın, bir firmanın inisiyatifi tercih edildi. Bu firma yetkilisi kişi geldi, birkaç günde bir kent meydanı projesi oluşturdu. Bu fikri de ne yazık ki hayata geçirildi ve bununla ilgili karar alındı” diyerek sokağın geçirdiği süreçlerden bahsediyor.
‘Sokak açık mekan müze alanına sahipti’
Müze Sokağının tarihi geçmişi hakkında da kısaca bilgi veren Aslan, şöyle anlatıyor: “Orası, kapalı mekân olan müze binası ve eserleri ile birlikte en önemlisi gerek Urartuların gerekse Urartu öncesi ve sonrasına ait. Van’ı tarihi kentlerin en zirvesine taşıyacak ve mısır piramitlerindeki ya da en tarihi yerlerdeki figürler kadar değerli. Bulunmaz olan antik eserlerin şahı niteliğindeki büyük taş figürlerin, heykellerin, kral kabartmalarının, Urartu’nun ve Van’ın sembolü aslan ve hayvan kabartmalarının sergilendiği, üstelik şehir merkezi olduğundan her an herkesin, öğrencilerin, halkın ve Van’a gelen tüm yerli ve yabancı turistlerin, Van dışından gelen iş insanlarının, siyasetçi ve bürokratların kolaylıkla görebileceği, gezerken şehir merkezinde alışveriş yapabilecekleri, geçmişte çok düşünülerek seçilmiş bir açık mekan müze alanına sahip idi.”
‘Kent Meydanı için en uygun yer Beşyol Meydanı’dır’
Kent meydanı projesi ile ilgili süreci anlatan Aslan, Yaptıkları bütün itirazlara rağmen projenin onaylandığını aktardı. Aslan, “Hukuki süreç devam ediyor. Kent meydanı yapılması gereken en uygun yerin ise valilik binasının bulunduğu Beşyol Meydanı’dır. Beşyol meydanı estetik bir üst geçitle eski Devlet Hastanesinin olduğu alana bağlanıp yeraltı çarşısı alt geçide çevrilir ise hem Van’ın trafiği rahatlayacak hem kan ağlayan yer altı çarşısı esnafına uygun bir yer seçimi yapılarak ticari hayata yeniden kazandırılacak ve Van siyasal, sosyal ve kültürel ihtiyacı karşılayan bir kent meydanına kavuşacaktır” diyor.
‘Dışarıdan gelen insanların kentte gezebilecekler tarihi bir yer yok’
Aslan, Müze Sokak için kültürel etkinliklerin düzenlenebileceği alternatif yer olarak hazırladıkları projede yapılacak olan yapının tarihi bir dokusu olacağını vurguluyor. Yapılacak yapı hakkında da bilgi vermeye devam ederek şunları söylüyor: “Şu an dışarıdan gelen insanların kentte gezebilecekleri ve alışveriş yapabilecekleri doğal ve tarihi bir mekan yok. Mevcut Müze Sokağı, nitelikli tarihi bir çarşı için çok müsait ve burası için biz tarihi bir yapı çizdik. İçine kahvaltıcıları, kilimcileri ve buna benzer sektörleri dahil ederek Van’ın kültürel dokusunu, kültürel kimliğini öne çıkararak proje çizdik. Projeyi de yetkili yerlere teslim etmiştik.”
Aslan, Van’ın geleceği için geleceği için belirtilen amaca uygun önerilere açık olduklarını, projelerinin veya benzeri alternatif projelerin kabul edilmesi durumunda, projede City Van AVM’nin yan tarafına eski bir tarihi Van Evi yapılacağını, burada tarihi bir doku oluşacağını, yeşil alan ve kültürel etkinliklerin yapılacağı alanlar yaratılacağını kaydediyor.
‘Van’ın kültürel kimliğini gösteren bir yapı kalmadı’
Sakıncalarını ve hukuki süreci devam eden Kent Meydanı projesinde, proje alanı içinde bulunan Merkez Bankası binasının yıktırılmak istendiğini de aktaran Aslan, Van’ın dokusuna ait büyün yapıların yıktırıldığı aktarıyor. “Şimdi elimizde kalan bir iki yapıdan biri Merkez Bankası binasıdır” diyerek, binanın deprem de bile zarar görmediğini 1980’de en iyi mimari ödül alan bir yapı olduğunu söylüyor: “Yıkılması yerine kent kültürüne kazandırılabilir. Eski Van Müzesi, bu sokaktayken sokak çok canlıydı. Dünyanın değişik yerlerinden gelen insanların uğrak yeriydi ve hem müze civarı hem de merkezdeki tüm çarşı bu sayede canlanıyordu. Eski müze iki katlı ve otantik bir yapıydı. Bu yapıyı yaşatmak yerine, önemli hasarı yokken bir anda ve alelacele yıktırıldı. Neden? Maalesef Van’ın kültürel kimliğini gösteren hiçbir şey kalmadı.”
‘Dükkanlar yıkılacak ve ölü bir alana dönüşecek bu yerde ticari hayat bitecektir’
Son olarak Aslan, “490 tane dükkan yıkılıyor. Halbuki Van’ın sahiplenmeye İhtiyacı var. Projemizle şehir nefes alacak” diyerek, hazırladıkları projeye kentin bütün dinamiklerinin destek verdiğini söylüyor: “Çok fazla iş insanı var Van’da. Birçok esnaf bu yoğun ekonomik krizin içinde, işsiz kaldı, dükkanlarını kapatmak zorunda kaldı. Ayrıca sadece bu sokaktan geçinen, uzun süreden beridir buranın oluşan ticari kültüründen işini sürdürebilen önemli miktarda esnaf ve üstelik Van dışından insanları Van’a çekerek şehre de büyük fayda veren bir iş sektörü var. Ancak son beş yıldır bu iş insanlarına bir darbe vuruldu. İnsanlar ekonomik olarak gerçekten zor durumdalar. Dükkanlar yıkılacak ve ölü bir alana dönüşecek bu yerde ticari hayat bitecektir. Bu durumda bütün Cumhuriyet Caddesi ve tüm civarının ticari hayatı da çok büyük ve onarılmaz yara alacak. Genel olarak şehir ve ticari hayatı çok olumsuz etkilenecek. Şehrimiz buradaki önemli güzelliklerini kaybedecektir.”
Serhat News
