yüzyılda yaşayan ve Mem u Zin adlı eseriyle bilinen Kürt edebiyatçı, şair, astronom ve İslam âlimi Ahmed-i Xânî adına Van’da açılan Enstitünün lansman toplantısı yapıldı.

Büyük İslam âlimi, mütefekkiri ve mutasavvıfı olan Ahmed-i Xânî adına Van’da açılan enstitünün lansman programı yoğun katılımla açıldı. Ana ve temel stratejisi, ülke zemininde ve Van’da yapılan çalışmaları kurumsallaştırarak ülke, bölge ve dünyaya kentten pencere açmak olan Ahmed-i Hânî Enstitüsü Van Şubesi’nin tanıtım programında konuşan şubenin koordinatörü ve Van TSO Başkanı Necdet Takva, “Filozof Ehmedê Xanî’nin yüz yıllar öncesinden bizlere emanet ettiği değerlere, öğretiye çok geç olsa da naçizane bir cevap olmak amacıyla bu adımı atmayı bir sorumluluk bildik” dedi.

Filozof Ahmed-İ Xânî Van’dan Dünyaya Tanıtılacak

Takva, enstitünün kuruluş sürecine dikkat çekerek şunları söyledi: “Akademisyen, yazar ve araştırmacı; Mahir Taha, Niels Thomsen, Kazuhiro Frukawa, Gertruth Junker, Kent Ekberg, Taha Civan, Yannis Phidas, Rona Taha, Saga Nafers, Necdet Takva ve Tarık Gümüş’den oluşan 11 kişilik kurucular kurulu olarak 2019 tarihinde ilgili resmi makamlara yapmış olduğumuz kuruluş başvurusundan sonra, İsveç Kültür Bakanlığı ve Avrupa Birliği Kültür Komisyonu’ndan aldığı tescil numarasıyla 27 Ekim 2023 tarihinde resmen kurulmuştur. Kuruluş belgesi alındıktan sonra faaliyet alanımız dahilinde çok değerli çalışmalarda bulunan yine çok değerli yazar, araştırmacı ve akademisyenlerden oluşan danışma ve dayanışma kurullarını oluşturmuştur.”

“Xaniname kitabı birçok ülkedeki kütüphanede yerini aldı”

Takva, Xaniname kitabıyla ilgili bilgi vererek, “Enstitümüzün tanıtım ve başlangıç amaçlı ilk ürünü olan Xanîname adlı kitap çalışması özel bir baskıyla Avrupa’da; Finlandiya, Norveç, Danimarka, İsveç, Almanya, Hollanda, İsviçre, İngiltere, Avusturya, Fransa, İspanya, Yunanistan, Rusya ve Kanada’da kraliyet veya devlet kütüphanelerine, bu ülkelerdeki 56 üniversite kütüphanesine ve yurtdışındaki belirli kurumlara toplamda 312 adet dahil edilmiştir. Ayrıca dünyanın dört kıtasındaki farklı ülkelerde (Asya, Avrupa, Avusturalya ve Amerika’da) ikamet eden konuyla ilgili 85 yazar ve akademisyene de kitap ulaştırılmıştır. Aynı çalışma ülkemizde de yine özel bir baskıyla gerekli ve ilgili kurum ve şahsiyetlere 150 adet olarak iletilmiştir” dedi.

“Enstitü çalışmalarını çok dilli çalışmalarla dünyayla buluşturacak”

Enstitünün hedeflerini sıralayan Takva, “Enstitümüzün ana ve temel stratejisi ülke zemininde, şehrimiz Van’da bu çalışmaları kurumsallaştırarak ülke, bölge ve dünyaya buradan bir pencere açmaktır. Avrupa’da ki çalışmaların temel ayağını da; ülke zemininde şehrimizde kurumsallaştırılması hedeflenen enstitü çalışmalarını çok dilli çalışmalarla dünyayla buluşturmak ve bu alanda yurtdışında tanıtım faaliyetlerini organize etmek oluşturacaktır. Önümüze koyduğumuz ve olanaklarımız dâhilinde hayata geçirmeyi öncelediğimiz hedeflerimiz; Enstitümüzün daimi gündemini üstat Ehmedê Xanî ile birlikte Baba Tahiri Hemedani (Uryan), Eli Heriri, Meleyê Cizîrî, Feqiyê Teyran, Mela Bateyi, Mesture Erdelan, Piremerd, Heci Qadirê Koyi, vb. gibi kültürümüzün, tarihimizin, dilimizin mimarları oluşturacaktır.”

“Enstitümüz, konsepti dahilinde yılda 1 adet Xanîname ismiyle bir dergi. (Yine aynı perspektifte, olanaklar dahilinde yılda bir kitap) Olanaklarımız elverdiği kapasite dahilinde yılda en az bir konferans, panel veya seminer. Koşullar ve şartlar elverdiğince konser, sergi, görsel vb. kültürel aktiviteler. Ülkemizde, coğrafyamızda ve dünya genelinde kültür, tarih ve sanat bazlı çalışmalar yürüten Üniversite Enstitü, Akademi, vb. kurumlarla iş birliği çerçevesinde şehrimiz Van’da kültürel faaliyetler temelli iş birlikleri oluşturmak ve geliştirmek. Süreç içerisinde de gelecek kuşaklara miras bırakma hedefli bir kütüphane ve arşiv gündemimizde ağırlıklı alanlar olacaklardır. Ve elbette ki büyük üstad, filozof Ehmedê Xanî’nin çok ama çok önem verdiği anadilimiz Kürtçe’nin korunması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amaçlı çok yönlü çalışmalara odaklanma sorumluluğumuzu ihmal etmeyecek ve bu konuda hassasiyeti elden bırakmayacağız” diye aktardı.

“Bu adımı atmayı sorumluluk olarak bildik”

Takva, bu adımı atmayı sorumluluk bildiklerini vurgulayarak sözlerini şöyle tamamladı: “İşte değerli konuklar, bizler de öğretmen, üstat, Filozof Ehmedê Xanî’nin yüzyıllar öncesinden bizlere emanet ettiği değerlere, öğretiye çok geç olsa da naçizane bir cevap olmak amacıyla bu adımı atmayı bir sorumluluk bildik. O’nun yaşam felsefesi ve düşüncelerini bölgemizde, ülkemizde ve tüm dünya da daha iyi öğrenmek, öğretmek, tanımak, tanıtmak için kurumsallaşmak gerektiği düşüncesiyle Enstitü’yü yaşama geçirme kararı aldık. Yolumuz açık olsun. Tekrardan bu onurlu ve kıymetli günümüzde bizleri yalnız bırakmadığınız ve burada olduğunuz için şahsım ve arkadaşlarım adına hepinize teşekkür eder en içten saygılarımı sunarım.”

Genel Danışma Kurulu:

1-Abdullah Yaşin

2-Ahmet Kırkan

3-Gülten Madenli

4-Mahir Taha /Genel Koordinatör

5-Mehmet Gültekin

6-Murad Ciwan

7-Mücahit Bilici

8-Necdet Takva/Van Şube Koordinatörü

9-Nihat Gültekin

10-Tarık Gümüş

11-Yusuf Acar