ÖZEL HABER / İdris Yılmaz
Van’da her geçen gün biraz daha etkisini arttıran soğuk hava dalgası beraberinde hava kirliliğini getirdi. Doğalgazın henüz ulaşmadığı mahallelerde sobaların yakılması hava kirliliğinin artmasına neden oldu.
Dolar ve euro kurunda yaşanan artışla birlikte kömür fiyatları tavan yaptı. Hal böyle olunca ağırlıklı olarak Sosyal Yardımlaşma Vakfı’nın dağıttığı kömürün tercih edilmesi Van’da yoğun bir hava kirliliğine yol açıyor. Çevreciler ve sağlıkçılar, dağıtılan yardım kömürlerinin kalitesiz ve düşük kalorili olması sebebiyle insan sağlığı ve çevre için ciddi bir risk olduğunu vurguladı.
Zehir Saçan Duman Suyumuza da Karışıyor
Artan zamlar nedeniyle yurttaşların yardım kömürünü tercih ettiğini ifade eden Van ÇEV-DER Başkanı Ali Kalçık, yardım kömürü kalorisinin düşük ve kalitesiz olması sebebiyle yoğun kirliliğe neden olduğunu belirtti. Bu kömürün çıkardığı zehirli gazların toprağa ve suya karıştığına dikkat çeken Kalçık, “Coğrafik konuma baktığımızda Van 1726 rakımdadır. Denizden yüksekliği 1726 rakım olmasından dolayı kasım ayından sonra sobaların yakılmasıyla ciddi bir kirlilik oluşmaktadır. Bu kirlilik havada kaybolmuyor, bir süre sonra toprağa ve suya iniyor. Tabii bununla birlikte insan sağlığı için tehdide dönüşüyor. Akşam saat 4-5 gibi Zırnekol Tepesi’ne çıktığınızda Erciş ilçesini görmezsiniz. Kapalı bir sis tabakası görürsünüz. Bu sis işte sobalardan çıkan dumanın yarattığı kirliliktir. Yüksek bir yere çıktığınızda Van’a bakarsanız kirlilikten Van görünmez,” dedi.
‘Solunum Rahatsızlığı Yaşayanlar İçin Bir Tehdittir’
Yaşanan bu kirliliğin, Sosyal Yardımlaşma Vakfı’nın dağıttığı kömürden kaynaklandığını dile getiren Kalçık, “Sosyal Yardımlaşma Vakfı’nın dağıttığı bu kömür, yıllardır facia niteliğindedir. Bu, sadece çevre açısından değil aynı zamanda insan sağlığı açısında da önemli bir tehdittir. Özellikle astım gibi solunum sıkıntısı yaşayanlar için büyük bir tehdit olmasıyla birlikte kanserojen risk de taşımaktadır. Elbette ısınma bir ihtiyaçtır ve bu ihtiyacın sağlanması (her ne kadar fosil yakıt tercih etmezsek bile) kömürle karşılanıyor. Ama bu kömür değil, bu kömürün hem kalorisi düşük hem de aşırı zehirli gaz yayıyor. Kalorisi daha yüksek olan kömürler var. En azından bu kömürlerin tercih edilmesi gerekmektedir,” ifadelerini kullandı. Kömüre karşı alternatifin yenilenebilir enerji olduğunu ifade eden Kalçık, “İstenildiğinde, düşük maliyetle bu enerji üretimi de yapılabilir. Fakat birileri fazla para kazanacak diye maalesef çevreci ve doğal olan enerjiden kaçınıyorlar,” diye ekledi.
‘Bazen Kentimiz Yanıyor Diye Endişe Ediyorum’
Şehrin en büyük sorunlarından birinin hava kirliliği olduğunu aktaran Süphan Doğa ve Çevre Derneği Başkanı Esat Savcı, bu yılın geçmiş yıllara göre soba dumanının daha yüksek olduğunu dile getirdi. Savcı, “Henüz tam anlamıyla kış gelmedi. Buna rağmen özellikle akşam ve sabah saatlerinde insanlar nefes alamaz durumda oluyor. Bazen bir ‘memleket mi yanıyor’ diye endişe ediyorum. Bu yıl, dumanın biraz daha fazla olması muhtemelen kömürün kalitesizliğinden kaynaklanıyor. Aynı zamanda bildiğim kadarıyla bu kömürler yıkanmıyor. Bu sebepten duman artışı sizin de gördüğünüz gibi sağlığımızı tehdit eder düzeye geldi.”
‘Bizler Evlerimizde Isınırken Canlıların Yaşam Hakkını İhlal Ediyoruz’
Yaşanan duruma derhal çözüm bulunması gerektiğine dikkat çeken Savcı, “Burada insan sağlığıyla birlikte doğanında etkilendiği bir gerçek. Bakın şu gördüğünüz ağaçların üzerinde kuşların ve benzeri kanatlı canlıların yuvaları var. Bizler evimizde ısınırken bu canlıların da yaşam hakkını maalesef ihlal ediyoruz,” dedi.
Doktor Tunç: Bu Kirlilikler İleriki Dönemlerde İnsan Sağlında Ciddi Belirtilere Yol Açabilir
Yaşanan kirlilikle birlikte havadaki kirletici maddelerin arttığı dönemlerde KOAH, astım gibi kronik hastaların şikâyetlerinin arttığını ifade eden Doktor Mehmet Ali Tunç, “Yaşanan bu kirli hava özellikle akşam ve sabah saatlerinde, ilerleyen süreçlerle birlikte üst solunum yolu rahatsızlıklarında artış gösterir. İlerleyen dönemlerde çok daha rahatsız edici durumlarda boy gösterebilir. Özellikle çocuklarda gelişme geriliği, astım gelişiyor. Sigarayla birlikte KOAH, akciğer kanseri riskini arttırıyor. Vatandaşın tek başına çözebileceği bir şey değil. Trafikteki emisyonların azaltılması, yakıt gibi değişiklikler gerekiyor. Vatandaşların, eğer kronik hastalıkları varsa havanın kirli olduğu saatlerde dışarı çıkmamaları, evlerin pencerelerini açmamaları, maske takmalarını şiddetle öneriyorum.”
Serhat News
(TYK)
