Van’da ekonomik krizden dert yanan kasaplar, et fiyatların artması nedeniyle kemik satışlarının arttığını söyledi.
Ülkede iktidar politikaları nedeniyle ekonomik kriz derinleşiyor. Krizin etkilerini Ramazan ayı soflarında görmek de mümkün. Ramazan ayının en vazgeçilmezi olan et, artık yurttaşların büyük bir bölümünün ulaşamadığı bir besine döndü. Yıllık bazda birçok kentte yüzde 85 ila 160 arasında zamlanan et yemek hayal oldu.
Kasaplarda daha önce halka ücretsiz olarak verilen, etinden sıyrılmış kemik ise kilosu 25 TL’den satılıyor. Mezopotamya Haber Ajansında yer alan habere göre, Daha önce alınmayan tavuk sıyrığı kemikler bile 35 TL’den alınıyor ve halk buna bile ulaşamıyor. Geçen yıl Van’da etin kilosu 200 ila 220 TL arasında iken, bu yıl kilosu 500-520 TL arasında satılıyor. Et alamayan yurttaşların kilosu bir miktar daha düşük olan Et ve Süt Kurumu önünde sabahlara kadar girdikleri sıra ise yaşanan krizin fotoğrafı oluyor.
Yaşanan kriz karşısında halkın büyük bir bölümü sakatatçılara yönelirken, sakatat fiyatları ise her geçen gün artıyor. Kasap, sakatatçı ve tavukçulara yurttaşların et alım oranlarını sorduk.
‘İnsanlar sakatat bile alamıyorlar’
Zamlar nedeniyle insanların artık sakatat bile alamadığını söyleyen Sakatatçı esnaflardan Bünyamin Aktaş, yaşanan durumu şöyle özetledi: “Kasaplarda et yüksek fiyata satılınca halk sakatata yöneliyor. Bizim fiyatlarımız da yükseldiği için insanlar bunu bile alamıyor. İnsanlar bizi sürekli zam yapmakla suçluyorlar ama bizim bu durumda suçumuz yok. İnsanların fiyatı yüksek bulması haklı bir neden ama yapacak bir şey yok.”
Et alamayan insanların kemik alıp kaynatarak suyunu çocuklarına verdiğini anlatan Aktaş, “İnsanların talepleri genellikle ciğer, yürek ve kemik oluyor. Et pahalı olduğu için alamıyorlar. İnsanlar kemik alıyor, kaynatıp vitamini için çocuklarına veriyorlar. Geçen yıl kuzu ayağı 1-2 TL iken, bu yıl 15 TL oldu. Yürek geçen yıl 70 TL iken, bu yıl 140 TL oldu. Yine, ciğer geçen yıl 120 TL iken, bu yıl 300 TL oldu. Kuzu ciğeri 100 TL iken, bu yıl 400 TL oldu. Eskiden kemikler satılmıyordu artık satılıyor. İnsanların parası ete yetmediği için kemik daha uyguna geliyor. Ramazan ayına girmemize rağmen satışlar olmuyor. Hiç kimse bir şey alamıyor. Satışlar geçen yıla oranla çok fazla düştü” diye konuştu.
Et yerine kemik!
Otuz yıldır kasaplık yapan Ömer Baday ise et fiyatlarının şuan 550 TL’ye kadar çıktığını ifade ederek, “Et fiyatları yüksek olduğu için sakatata talep daha fazla. Et fiyatları geçen yıla göre iki katına çıktı. Haliyle insanlar alamayınca kemik alıyorlar. Şuan ilikli kemikleri 30 TL den satıyoruz. Eskiden kemik ücretsizdi ve para almadan veriyorduk. Şimdi ücretli kemik de paralı oldu. Daha önce yılda bir defa fiyat artardı şuan durmadan fiyat artıyor. Artık fiyatlar anlık olarak yükseliyor ve bu nedenlerden dolayı biz de mağduriyet yaşıyoruz” dedi.
Tavuk kemikleri para ediyor
30 yıldır tavukçuluk yapan Medeni Çınar ise, “Ekonomik krizden dolayı et fiyatlarına yetişemiyoruz. Her gün yeni bir zamla karşılaşıyoruz ve artık fabrikalar bile eskisi gibi bir üretim de yapmıyor. Sürekli değişen fiyatlardan kaynaklı yurttaşlarla hep bir kargaşa içindeyiz. Eskiye göre hiç satışımız yok. Önceden 20 koli satarken, şu an 5-10 koli bile satamıyoruz. Gramaj olarak da satsak, esnafı kurtarmıyor. Daha önce tavuk kemiği diye bir kavram yokken şuan tavuk kemiği alan insanlar oluyor” şeklinde konuştu.
‘Kimsenin evine et girmiyor’
Et reyonlarını gezen Erhan Kaya adlı yurttaş ise, fiyatların artık başını alıp gittiğini ifade ederek “Geçen yıl etlerin fiyatları 280 TL iken bu yıl 500 TL’ye yükselmiş. Bizim et alacak gücümüz kalmadı artık. Geçen sene her zaman eve kırmızı et alırdık ama bu yıl biraz kırmızı biraz beyaz et alabiliyoruz. Onu da 10 kilo yerine 5 kilo alabiliyoruz. Alım gücü düştü kimse evine et alamıyor” diye konuştu.
Serhat News
