Geçen yıl yüksek kesimlerinde metrelerce kar bulunan, kent merkezinde yağış nedeniyle yolların kapandığı Van’da, son zamanların en kurak kışı yaşanıyor.
Çetin kış şartları nedeniyle önceki yıllarda ocak ayında okulların tatil edildiği, onlarca kırsal mahalle yolunun kapandığı, ekiplerin metrelerce karla mücadele ettiği Van’da, bu yıl hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesiyle yazdan kalma günler yaşandı.
Van’ın en çok kar alan ilçelerinden Bahçesaray’da geçmişte kar kalınlığının iş makinelerinin boyunu aştığı 3 bin rakımlı Karabet Geçidi’nde de kar kalınlığı en düşük seviyede kaldı. Geçen yıl yoğun kar nedeniyle hayvanların ahırlardan çıkarılamadığı, besicilerin biriktirdikleri otu kızaklarla taşıdığı kırsal bölgelerde, bu yıl çobanların meralarda hayvanları otlatmaya devam etmesi dikkati çekti.
Yüksek kesimlere dahi çok az kar düştü
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, iklim değişikliğinin her geçen gün hayata nüfuz ettiğini söyledi. Son zamanlarda dünyanın birçok noktasında ve Van Gölü Havzası’nda sıcaklığın kendini daha fazla hissettirdiğini anlatan Alaeddinoğlu, düşen yağışın şeklinde ve miktarında da farklılıklar oluşturduğunu ifade etti.
‘Van Gölü kıyılarında çekilmeye tanıklık ediyoruz’
Ocak ayında yüksek kesimlere dahi çok az kar düştüğüne şahitlik ettiklerini belirten Alaeddinoğlu, “Belki insanlar için iyi görünebilir maalesef uzun vadede karşımıza kullanma suyu, içme suyu, daha sonra kuraklık sorunu olarak çıkacak. Türkiye’de kış aylarında yağışın düştüğünü biliyoruz. Ocak ayındayız henüz gerçek anlamda yağışı alamadık. Bundan sonraki aylarda durumun aynı olacağına dönük hiçbir bulgu yok. Umarım önümüzdeki aylarda yağış düşer, şayet düşmezse havzanın ekosistemi büyük ölçüde etkilenecek. Akarsuların büyük ölçüde kuruması, küçük göllerin tamamen kuruması, büyük göllerin de alan kaybetmesine yol açacak. Van Gölü kıyılarında çekilmeye tanıklık ediyoruz” diye konuştu.
‘Hava sıcaklığı artacak buharlaşma da ona göre artacak’
Kar şeklinde düşen yağışların büyük bir kısmının toprağa sızdığını, bunun da insanların ihtiyaç duyduğu sulama ve içme suyunu karşıladığını ifade eden Alaeddinoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu: “Şimdi gerçekleşmeyen o yağışlar önümüzdeki yılları da etkileyecek. Zaten sürecin evrildiğini biliyoruz. Hava sıcaklığı artacak buharlaşma da ona göre artacak. Biz tanıklık etmedik ama geçmişte yaşanan salınımlar var. Kuraklık yaşanmış bir süre sonra yağış olmuş. Bugün içinde olduğumuz durum farklı, artık salınım değil. Bu, küresel ısınmanın beraberinde getirdiği ve artık birkaç yılı içeren değil bundan sonra tablonun daha olumsuza doğru evrileceği bir süreç olacak. Bugün düşmeyen kar, aslında önümüzdeki yıllarda ihtiyaç duyacağımız içme ya da kullanma suyunun azalması anlamına geliyor. Şu anki durum alışageldiğimiz bir durum değil, yerde belli bir ölçüde kar olması gerekiyor. Havalar ısındıkça yağış kar şeklinde düşmez. Hava sıcaklığı düşmediği sürece kar gerçekleşmeyecek, kar yağmadıkça yerde kalmayacak, dolayısıyla toprağa sızmayacak.”
Kar yağışı bundan sonra görülebilir mi?
Güneşin artık Kuzey Yarımküre’ye döndüğünü, bundan sonra daha iyi hava şartlarıyla karşılaşacaklarını anlatan Alaeddinoğlu, bunun da karın yağmasının ve yerde kalmasının kısıtlanması anlamına geldiğini dile getirdi.
Hava olaylarının belli olmadığını, tahminlerin ötesinde durumlarla karşılaşılabileceğini belirten Alaedinoğlu, “Seller, taşkınlar, aşırı sıcaklar ve aşırı soğuklar da yaşayabiliriz. Kar yağışı bundan sonra düşse de geçmişte olduğu gibi verimli olmayacak. Yağan karın yerde kalma süresi azalacak bu da toprağa sızmasının azalmasına neden olacak” dedi.
‘6-7 metre kar olan bölgede şimdi toz kalkıyor’
Bahçesaraylı Zahir Toktaş ise bu yıl çok az kar yağdığını belirterek, “Sadece bir kez kar yağdı. Daha önce Karabet bölgesinde 3-4 metre kar olurdu, yollar kapanırdı. Şimdi görüldüğü gibi yollar açık ve çok az kar var” dedi.
Minibüs şoförü Doğan Özhan da hayatında ilk kez bu dönemde bölgede kar olmadığına tanıklık ettiğini anlattı. Bu duruma alışık olmadıklarını belirten Özhan, “Hayatımda ilk defa bu ayda yolda kar olmadığını görüyorum. Önceki yıllarda Bahçesaray yolu özelikle Karabet Geçidi kapanıyordu. Açık olduğu dönemde zincirsiz çıkamazdık buraları. 6-7 metre kar olan yolda şimdi toz kalkıyor” diye konuştu.
‘Kar yok, buzlanmaları kontrol ediyoruz’
Kar küreme aracı operatörü Miraç Duru, Karabet Geçidi’nin karla mücadelede en zorlu yerlerden biri olduğunu kaydederek, “Geçen sene ocak ayında kar vardı ve ekipler arkadaşlarımızla 24 saat çalışıyorduk. Bu yıl aynı aydayız ama kar yok, buzlanmaları kontrol ediyoruz. Beklenen yağışlar yağmazsa çok zor bir yıl olacak. Allah insanlara yardım etsin” ifadelerini kullandı.
Çoban Aziz Gezgen, “Geçen yıl bu ayda yerde 2 metreye yakın kar vardı. Bu sene kar yok. Hayvanları dışarıda otlatıyoruz. Kar yağmazsa yazın ot bitmez hayvanların yiyeceği ot olmaz” dedi. (AA)
Serhat News
