Van’ın Çaldıran ilçesinde geçtiğimiz günlerde yaşanan cinsel istismar olayı ile ilgili konuşan Aktivist Zozan Özgökçe, istismarın bitmediğini, kız çocuklarının okulu bırakma oranının yükseldiğini ve mevcut iktidarın eğitimi sadece kuran kursları olarak gördüğünü söyledi.
Van’ın Çaldıran ilçesinde geçtiğimiz günlerde yaşanan cinsel istismar olaylarına bir yenisi olarak eklenmişti. 52 yaşındaki K. A. isimli servis şoförünün 14 yaşındaki bir kız çocuğuna cinsel istismarda bulunduğu iddia edildi. Bunun üzerine kız çocuğu şikâyetçi olurken servis şoförü ise kayıplara karışmıştı. Türkiye’de kadınların ve kız çocuklarının maruz kaldığı şiddet, istismar, tecavüz ve taciz gibi olaylar yaşanmaya devam ediyor.
Bakanlığın en son paylaştığı 2021 yılı adli istatistiklere bakıldığında, toplamda 50 bin 370 dosyanın “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suçlar”dan açıldığı görülüyor. Bu dosyaların 20 bin 459 yani yüzde 40,6’sı “çocuğun cinsel istismarı” davalarını oluştururken, tüm suçlar içerisinde çocuğa yönelik cinsel suçların oranı yüzde 1,8 olarak kayıt altına alınmış.
Aktivist Zozan Özgökçe, uzun yıllar çocuk ve kadın hakları alanında çalıştığını fakat derneklerinin (VAKAD) KHK ile kapatılması sonucu özellikle kırsal bölgelerde yaşayan kadın ve çocuklara ulaşamadıklarını söyledi.
‘Çaldıran, Özalp ilçelerinde hiç kent merkezi görmeyen kadınlar var’
Özgökçe, çocuk istismarlarına ilişkin, Van merkezde yaşayan kadınların bir nebze de olsa bazı mekanizmalara ulaşabildiklerini belirtti. Van’ın ilçelerinde çok ciddi sıkıntılar olduğunu ve bu sıkıntıların eskiden de olduğunu aktaran Özgökçe, “Van’ın Çaldıran, Özalp ilçelerinde hiç kent merkezini görmeyen kadınlar olduğunu biliyorum. Ne eğitim hayatına katılmış ne sosyal hayata katılmış. Doktora bile giderken yanlarında bir erkekle hiçbir yeri görmeden bir hapis hayatı, bu şekilde devam eden kadınlar var” dedi.
‘Kız çocukları kendi bedenlerinin farkında değil’
Çaldıran’da yaşanan istismar olayına değinen Özgökçe, ilçelerdeki taşımalı eğitim, servis şoförleri, okul dışındaki kişilerle kız çocuklarının bir şekilde bir araya gelmelerinin böyle olayları doğurduğunu vurguladı. Özgökçe, bir diğer sorunun da kız çocuklarının kendi bedenlerinin farkında olmamaları olduğunu aktardı. Bu durumun çocukları istismara açık hale getirdiğini belirten Özgökçe, “Bir dönem okullarda mahremiyet eğitimleri verildi sonra kaldırıldı, insan hakları dersi verildi kaldırıldı. İktidar bütün kadınların ve kız çocuklarının eğitim sisteminden başlayarak yasalara kadar kazandığı tüm kazanımları tek tek ellerinden aldı. Bu yaşananlar da bunun sonuçları” diye konuştu.
‘İstismar bitmiyor’
“İstismar bitmiyor, kız çocuklarının okulu bırakma oranı yükseldi” diyen Özgökçe, şu anki eğitimin Kuran Kursları’ndan ibaret olduğunun altını çizdi. Özgökçe, “Bu iktidarın eğitimden anladığı; kız çocukları doğsunlar, biraz büyüsünler, okuma yazma öğrensinler yeter. Özellikle kırsaldakiler için böyle düşünüyorlar. Okuma yazmayı da iyi bir anne olmak için öğrensinler. Kuran Kursu’na gitsinler, evde çocuklarına ve eşlerine hizmet etsinler. İstedikleri makbul kadın, değerli kadın bu” ifadelerini kullandı.
‘Derneğimizin kapatılması bağları kopardı!’
Çaldıran’da istismara uğrayan çocuğun 14 yaşında olmasına değinen Özgökçe, “Demek ki okuma şansı yakalamış, ama burada ne oluyor? Bir istismarla karşı karşıya kalıyor” dedi. İlçelerde kesinlikle kadın ve kız çocukları ile ilgili çalışan kurumların kurulması gerektiğini vurgulayan Özgökçe, “Köylerde, mezralarda yaşayan kız çocuklarının ne yaşadığını bilmiyoruz. Derneğimiz kapatıldığı için onlarla bağımız kopmuş durumda. Zaten amaç da buydu. Haber alınmasın, onlarla ilgili bilgiyi ulaştırabilecek zemin varsa, bir örgütlü kadın varsa, kadın grubu varsa onu dağıtalım. Bu da maalesef devam edecek gibi görünüyor” dedi.
Özgökçe, Bahçesaray, Özalp, Gevaş ve Çaldıran gibi ilçelerde çok ciddi çalışmalar yürütmek gerektiğini vurguladı. Çalışmalar yapılmadığı sürece ne istismarın ne şiddetin ne de kadın cinayetlerinin bitmeyeceğini söyleyen Özgökçe, “Bir de bizim bilmediğimiz şüpheli ölümler, kadınların zorla evlendirilmesi, 4+4 sisteminden sonra okula devam etmeyen kız çocukları var. Raporlarda görüyoruz” diye belirtti.
‘Biz değiştikçe çocuklarımız da değişecek’
TÜİK’in hiç çalışmayan ve insanları yanıltan bir veri sistemi olduğunu belirten Özgökçe, oradan da bir bilgi alamadıklarını belirtti. Toplumun yarısından fazlasını kadınların oluşturduğunu ifade eden Özgökçe kaygıyla, her yaştan genç kadınların, öğrencilerin, evlenmiş veya bekâr, yaşlı kadınların, engelli kadınların durumlarını uzun bir süre karanlık gördüğünü söyledi.
Muş, Bitlis gibi illerin Van’dan çok daha kötü olduğunu belirten Özgökçe, kadınların örgütlü olması gerektiğini vurguladı. Özgökçe, kadınların kendilerine özellikle medya üzerinden onlara boca edilen, gündüz Esra Erol gibi programları izleyip akşam da onları televizyon dizilerine kilitleyen, manipüle eden, yaşamlarını esir alan şeylerden uzak durmaları, kitap okumaları ve yaşama sarılmalarını ifade etti.
Özellikle genç kadınların okuyarak ve yaşama sarılarak değişimi yaratabileceklerini söyleyen Özgökçe, “Biz değiştikçe çocuklarımız da değişecek. Biz değiştikçe ailemiz de değişecek, ailemizdeki kadınlar da değişecek. Erkekler de değişmek zorunda kalacaklar” dedi.
Van Barosu Çocuk Komisyonu bilgi vermedi
Konuyla ilgili görüştüğümüz Van Barosu Çocuk Komisyonu ise bilgi vermekten kaçındı. Komisyon üyesi bir avukat görüşme talebimize karşılık, “Arkadaşlara da sordum. Açıkçası bizim komisyonun genel tavrı; çocuk istismar dosyaları hakkında basına demeç vermeyi doğru bulmuyoruz. Siz dilerseniz dosyanın avukatından rica edin. O kabul ederse o yapsın, ama bizden onay veren yok dediğim gibi” cevabını verdi.
Serhat News
