Van’da 2011 yılında yaşanan depremlerin ardından birçok yapı yıkıldı. Yıkılan yapılarda kalan yurttaşların bir kısmı çadırlarda, bir kısmı konteynerlerde, bir kısmı ise prefabrik evlerde yaşamaya başladı. Van’ın Seyrantepe Mahallesi’nde bulunan ve geçici bir süreliğine kurulan prefabrik evlerde ise 12 yılı aşkın bir süredir insanlar yaşamaya devam ediyor.
Van’da 23 Ekim ve 9 Kasım 2011’de iki büyük deprem meydana geldi. Yaşanan depremlerde resmi rakamlara göre 644 kişi hayatını kaybederken bin 966 kişi de yaralanmıştı. Depremin ardından AFAD tarafından yapılan incelemelerde 10 bin 621 binanın incelendiği; 5 bin 739 binanın hasarlı ve oturulmaz, 4 bin 882 binanın hasarlı ancak oturulabilir olduğu ve deprem nedeniyle toplam 2 bin 262 binanın yıkıldığı açıklanmıştı.
Yıkılan binalarda yaşayan yurttaşların bir kısmı çadırlarda, bir kısmı konteynerlerde, bir kısmı ise prefabrik evlerde geçici bir süreliğine yaşamaya başlamıştı. Evleri yıkılan yurttaşların bir kısmı hâlâ Seyrantepe Mahallesi’nde bulunan ve “Konteynır Kent” diye anılan prefabrik evlerde yaşamaya devam ediyor. Söz konusu yerleşkede 120 prefabrik ev bulunuyor. Aralarında Suriyeli göçmenlerin de bulunduğu prefabrik evlerde yaklaşık 72 aile yaşıyor.
Ayşe Polat’ın 2011’de yaşanan depremde evi yıkıldı. 2011 yılından beri “Konteyner Kent” diye bilinen ama aslında prefabrik evlerden oluşan yapıların birinde oturuyor. 5 çocuk annesi olan Polat’ın eşi işsiz. Zaman zaman eşi ile birlikte kağıt toplayarak geçimlerini sağladıklarını söylüyor Polat.
‘Depremde evim yıkıldı’
2011 Van depreminde evi yıkılan Polat, birçok kuruma başvuru yaptığını fakat sonuç alamadığını söylüyor. Polat, evinin tapusu olmasına ve depremde yıkıldığını kanıtlamasına rağmen herhangi bir yardım alamamış. Polat, yaşadıkları sıkıntıları sıralamadan önce konteyner kentte yaşayan herkesin aynı sorunları yaşadığını belirterek, “Çamur içerisinde yaşıyoruz. Ellerini vicdanlarına koysunlar, kim burada yaşayabilir ki?” diyor. Polat, yaşadıkları yerin depremden dolayı bir iki yıl idare edilecek bir yer olduğunu fakat 11 yıl bu koşullarda yaşamanın insani olmadığını söylüyor.
Polat, çocuklarının sağlıksız koşullarda yaşamasının dışında bir de arkadaşlarını eve getirememelerinden dem vuruyor. Çocuklarının lise öğrencisi olduğunu söyleyerek, “Arkadaşlarını eve getirmek istiyorlar, ama getiremiyorlar. Doğru düzgün ders çalışamıyorlar” diyor.
‘Burası yaşanılacak yer değil’
Polat, sitemle ve üzüntüyle “Burası gerçekten yaşayabileceğimiz bir hayat değil” diyor. Evlerin hepsinin rutubetli olduğunu söyleyen Polat, “Bazen fare giriyor içeriye, bazen kurbağa giriyor. Yağmur yağdığı zaman sular içeri giriyor. Çamur oluyor her taraf. Eve bir misafirimizi davet edemiyoruz. Tuvaletin kapısı salonun içerisinde. Sofra seriyoruz, bir çocuk tuvalete gitmek istediğinde gidemiyor. Çünkü sofra yerde yemek yiyoruz” diye ifade ediyor.
“Bir misafirimiz bile gelmiyor” diyen Polat, “Hiçbir şey yok; doğru dürüst mutfak yok, sular kesiliyor. Ayrıca elektrik faturalarını da ödüyoruz artık. Isınma sorununu ısıtıcı ile hallediyoruz, ama elektrikler kesiliyor çok sık” diye vurguluyor. Yaşadıkları sağlıksız ortamın yanında bir de ekonomik sorunlarla boğuştuklarını belirtiyor Polat. Çocukları için servis tutmak zorunda kaldıklarını ifade eden Polat, “Çocuklarımın servis ücreti 400 TL. Onu da sağdan soldan borç ederek ödüyorum. Aile destek ödemeleri ile idare ediyoruz. O da yetmiyor” diyor.
Polat, son olarak “Durumumuz berbat. 2011’den beri buradayız, hiç kimse gelip bizim halimizi sormuyor” diyerek sitem ediyor.
‘Çaresizlik bu’
Nezir isimli yurttaş da 2011’den beri konteyner kentte yaşıyor. Kiracı olduğu evin deprem sırasında yıkılması üzerine buraya geliyor. Elektrik faturalarını kendilerinin ödediğini söyleyen Nezir, su faturalarını ödemediklerini, belediyenin karşıladığını söylüyor. Kimi zaman belediyeden yardım aldıklarını kimi zaman ise hayırseverlerin kendilerine yardım getirdiklerini ifade ediyor. Bunun dışında yardım almadıklarını belirten Nezir, “Herkes başının çaresine bakıyor” diyor.
Depremin üzerinden 12 yılı aşkın bir süre geçtiğini hâlâ neden bu koşullarda ve burada yaşadıklarını sorduğumuzda, “Yok çünkü. Çaresizlik bu. Ev yok. Kiraya çıkalım desek mümkün değil. Kendimizi geçindiremeyiz. Biz de mecburen burada kalıyoruz” diye ifade ediyor.
‘Rezil oluyoruz’
Çalışan kişilerin bir sorunun olmadığını fakat kendisi gibi işsizlerin aç kaldığını söylüyor Nezir. Yağmur, kar yağdığında, “Rezil oluyoruz” ifadelerini kullanıyor. Kışın kimi zaman yollarının açıldığını kimi zaman ise kapalı kaldığını da belirtiyor. Kaldıkları yapıların dar olduğunu ifade eden Nezir, “İki kişi için iyi. Fakat 4 kişi için iyi değil. Çocukları olanlar için iyi değil” diyor.
Vanlı depremzedelerin dışında yaklaşık 45 hanede de Suriyeli göçmenlerin olduğunu belirten Nezir, koşullarının zor olduğunu yineliyor.
Serhat News
