Van’ın Gevaş ilçesine bağlı Altınsaç Mahallesi’nde kadınlar bahar mevsiminin başlamasıyla birlikte otlu peynir ve çeşitli yemeklerin yapımında kullanılan pancarları toplamaya başladı.
Van Gölü’nün kıyısına kurulan Gevaş İlçesi, baharın başlamasıyla çeşitli renklere bürünüyor. Artos Dağı’nın zirvesinde henüz tam erimeyen karlar, ardında kar sularıyla beslenen yemyeşil vadiler ve masmavi Van Gölü adeta insanı büyülüyor. Gevaş, güzellikleriyle görülmeye değer bir yerken bereketli topraklarıyla da çok sayıda misafir ağırlıyor.
Dağlarında yetişen otlar/pancarlar ise Van’ın mutfağını ve Van halkının damak tadını şekillendiriyor. Gevaş’ın çok sayıda mahallesi Nisan ayında karların erimesiyle birçok bölgeden pancar/ot toplamak isteyen insanların uğrak yeri oluyor. Bu uğrak yerlerden biri olan Altınsaç Mahallesi, dağlarında ve kurulduğu vadide köy sakinlerinin yanı sıra Van’ın çeşitli bölgelerinden gelen insanları ağırlıyor.
Sayısız otun yetiştiği dağlar
Dağda yetişen; heliz, sîrik, mendê, heliz, siyabo, kenger gibi otlar, kadınlar tarafından toplanıyor. Çoğu kurutularak kullanılan otların birçoğu salamura halinde de kullanılabiliyor. Ot/pancar toplamaya gelen kadınlar ise sabahın ilk ışıklarıyla uyanıp bir piknik hazırlığı yapıyor. Günün tamamını dağlarda bir arada geçiren kadınlar, sepetlerine yiyecek eşyalarını doldururken dillerine de en sevdikleri şarkıları doluyorlar.
Ot/pancar toplayan kadınlar, tarihi kiliselerden oluşan doğal dekor, dillerindeki şarkılar ve adeta bir sahneyi andıran dağlar, bir müzikalin içindeymiş gibi bir his veriyor. Müzikalin perde aralarında biz de onlara mikrofon uzatarak bu gezinin nasıl geçtiğini soruyoruz. Yaşları 55-60 arasında olan kadınlar dağlardan süzülerek iniyor. Uzaktan genç sandığın ve dağlardan inişine imrendiğin kadınların aşağıya indiklerinde hayatı nasıl sırtlandıklarını görünce zaman bir dakikalığına da olsa duruyor.
Ekonomik kriz kadınları zorluyor
Zaman durduktan sonra bir şarkı söylüyorlar ve bize anlattıklarına karşın nasıl mücadele ettiklerini de aktarıyorlar. Fakat bu kez ot/pancar toplamaya gelen kadınlar kendi kişisel hayatlarının zorlukları bir yana Türkiye’de yaşanan ve giderek derinleşen ekonomik krizden söz ediyorlar. Her şey bu kadar pahalı olduğu için dağlarda ot/pancar toplamanın keyifli değil zorunlu bir hal aldığını söylüyorlar.
Kadınlar böylesi bir süreçte nasıl zorlandıklarını anlatırken bize de güleç taraflarını yansıtarak yönetimin değişmesinin elzem olduğunu hatta bu olmasa bile bazı düzenlemeler yapılması gerektiğini aktarıyorlar. Bu sohbetin ardından Altınsaç Mahallesi’nin dağlarından vadiye inen kadınlarla vedalaşıyoruz ve Van Gölü’nün kıyısından kente dönüyoruz.
Haberin detaylarını videomuzdan izleyebilirsiniz…
Serhat News
