Van’ın meşhur otlu peynirinin kilosunun fiyatı bir yılda yaklaşık yüzde 100 zamlanarak, 100-120 liradan 180-220 liraya kadar çıktı.
Tadı ve aromasıyla Van ile özdeşleşen otlu peynirin kilosunun fiyatı artmaya devam ediyor. Sirmo, mendê, hêliz, nane ve kekik gibi 20’yi aşkın ot çeşidiyle üretimi yapılan peynir, ekonomik kriz, kuraklık, yayla yasakları, yem ve saman fiyatlarında yaşanan artış nedeniyle son bir yılda yaklaşık yüzde yüz zamlandı. Geçtiğimiz yılın Mart aylarında kilosu 100 ila 130 lira arasında satılan peynir, bu yılbaşından itibaren 170 ila 220 liraya kadar yükseldi. Van Peynirciler Çarşısı esnafı, peynirin fiyatındaki artış nedeniyle satış yapamamaktan dert yandı. Yurttaşlar ise, yüksek fiyatlar nedeniyle peyniri alamamaktan şikayetçi.
Satışlar azaldı
Mezopotamya Ajansı’na konuşan Van Peynirciler Çarşısı Esnafı Başkanı Hasan Kayhan, kış aylarında üretimin azalması ve maliyetlerin yükselmesi nedeniyle fiyatların arttığını söyledi. Zamlardan esnafların sorumlu tutulmasına karşı çıkan Kayhan, “Sanki Van peynirinin fiyatını biz esnaf yükseltiyoruz gibi algı yaratılıyor. Kesinlikle böyle bir şey yok. Çünkü peyniri üreten insanlar artık bunu pahalıya mal ediyor. Yem, elektrik ve yakıt nedeniyle bu ürünü ucuza vermeleri mümkün değil. Bu gün peynirin fiyatı 170 ile 200 TL arasında satılıyor ama bu fiyata satmamıza rağmen hiçbir şey kazanamıyoruz. Bize çok yüksek fiyata geliyor. Bizim de kiralarımız, personel ücreti, elektrik ve su gibi giderlerimiz var. Peynirci esnafı olarak şu an çok büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Günlük satışlarımız durma noktasına geldi. Peynir çok pahalı olduğu için insanlar artık alamıyor” diye konuştu.
‘Vanlılar Van peynirini yiyemiyor’
Ümit Şirvan adlı esnaf, satışların geçtiğimiz yıla oranla ciddi oranda düştüğünü ifade etti. Şirvan, “Ekonomik krize ve işsizliğe ek olarak Van Büyükşehir Belediyesi’nin kiralara zam yapacağı haberini aldık. Kiralara gelecek zamlarla birlikte durumlar daha da kötüleşecek. Peynir pahalı olduğu için satın alamıyoruz. Pahalılık sadece otlu peynirle alakalı değil. Burada sattığımız diğer peynir ve ürünler de çok pahalı. Bütün ürünlere zam geldi. Vatandaş eskiden ‘aç kalırsak, bir ekmeğimiz ve peynirimiz var’ diyordu ama artık öyle bir şey kalmadı. Vanlılar artık Van peynirini yiyemez hale geldi. Bunun nedeni enflasyon ve her gün gelen zamlardır. Günlük satışlarımız ekonomik kriz ve zamlar nedeniyle yarı yarıya kadar düştü. Artık buranın halkına peynir satamıyoruz. Sadece dışarıdan gelen yerli turistlere satış yapabiliyoruz” ifadelerini kullandı.
Çarşıda 60’tan fazla esnafın olduğunu aktaran Şirvan, şöyle devam etti: “Belediyenin buradaki dükkanlara yüzde 100 zam yapacağı haberi geldi. Bu zammı duyan iş yeri sahipleri de kendi kiracılarına baskı yapmaya başladılar. Şu an 5 bin lira kira veren esnaf, önümüzdeki günlerde gelecek kira zammıyla 10 bin lira verecek. Bu durumda esnaf nasıl kazanacak? Çalışanların maaşları, elektrik ve su gibi giderleri nasıl ödeyecek? Esnaf bu durumda kapısına kilit vurmak zorunda kalacak.”
Kira artışlarına tepki
Peynirciler Çarşısı’nda yaklaşık 4 yıldır esnaflık yaptığını aktaran Mehmet Can, “Öldürmeyen Allah, süründürüyor’ diye bir söz var. Biz şuan tam bunu yaşıyoruz” dedi. İşsizliğe rağmen kiralarının arttırılmak istenmesine karşı çıkan Can, “Sattığımız peynirden kiramızı dahi çıkartamıyoruz. Mal alamıyorum, aldığımız malı da satamıyoruz. Çünkü vatandaşın peynir alacak durumu yok. Şuan satışlarımız yüzde 100 düşmüş durumdadır. Ekonomik kriz tüm esnafı ve vatandaşı olumsuz etkiledi” diye konuştu.
Ramazan Avcı adlı peynir üreticisi ise, arpa, yem ve saman fiyatlarına gelen zamların peynir fiyatlarının artmasına neden olduğunu ifade etti. Avcı, “Ürettiğimiz ürünler artık biz üreticileri kurtarmıyor. Kendi malımızı artık satamıyoruz. Esnafın elinde para olmadığı için bizden ürün alamıyor. Eğer yemin fiyatı düşük olsaydı biz de peyniri ucuza mal edip, ucuz bir şekilde satardık. Hem biz hem esnaf hem de vatandaş kazançlı çıkardı. Yapılan zamlar nedeniyle zincirleme olarak herkes olumsuz etkileniyor” şeklinde konuştu.
Serhat News
