Tescilli Norduz Koyunu’nu, YYÜ bünyesinde kurulan Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi ve Norduz Koyunu Araştırma ve Uygulama Merkezi, araştırmalar yaparak koruma altında tutuyor.
Türkiye’nin en fazla küçükbaş hayvancılık yapılan illeri arasında gelen Van’ın Gürpınar ilçesinde dünyada sadece burada yetişen bir koyun ırkı bulunuyor. Yüzölçümü olarak Türkiye’nin en büyük ilçesi olan Gürpınar’ın, yüksek yaylalarında otlanan Norduz Koyununun diğer koyun ırklarının aksine 13 kaburgası bulunuyor. Kaburga sayısının fazlalığından kaynaklı et veriminin yüksek olduğu Norduz Koyunu adaptasyon yeteneğiyle de en dayanıklı türlerden biri olarak biliniyor.
Uzun bacaklı, yüksek yapılı, siyahtan kül rengine doğru değişen rengi ve boynu tamamen yapağı ile kaplı Norduz Koyunu, 2004 yılında ırk tescil komitesi tarafından tescillenmeden önce Akkaraman ırkının bir varyetesi olarak tanımlanıyor. Bu ırkla aralarında bir akrabalık bağı söz konusu olsa da kendine ait morfolojik ve fizyolojik özellikleri belirlendikten sonra bir ırk statüsü kazanan Norduz Koyunu şu an Türkiye’deki en önemli gen kaynaklarından biri.
300 yıl öncesinden bugüne uzanan bir ırk: Norduz Koyunu
Yetiştiriciliği hakkında bilinen en erken tarih 250-300 yıl öncesine dayanan bu koyun ırkı et veriminin yanı sıra süt verimi açısından da oldukça zengin. Norduz Koyunu ırkının devamlılığı ise Türkiye açısından oldukça önemli. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) tarafından kurulan Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi ve sadece bu ırkla ilgilenen Norduz Koyunu Araştırma ve Uygulama Merkezi, ellerinde bulunan 120 baş Norduz Koyununu koruma statüsünde tutarak saf bir yetiştiricilik yapmaya çalışıyor. Bu merkez aynı zamanda bölgede yetiştiricilere ve Meslek Yüksekokullarındaki öğrencilere Norduz Koyununu tanıtarak eğitim veriyor.
‘Norduz Koyununun genotipik yapısını ilerletmeyi hedefliyoruz’
Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Ahmet Fatih Demirel, bu ırk ve büyükbaş hayvanlar üzerine çalışmalar yaptıklarını belirterek, merkezin faaliyetlerine ilişkin şunları söylüyor: “Norduz ırkı üzerine bilimsel çalışmalar yürütüyoruz. Aynı zamanda genotipik yapısını ilerletmeyi hedefliyoruz. Norduz Koyunu Araştırma ve Uygulama Merkezi de bu ırkın ıslahı ve yetiştiriciliği ile ilgileniyor.”
Bu merkezde üretim yaptıklarından da söz eden Demirel, “Bilimsel çalışmaların yanında bir üretim durumu da söz konusu. Bu üretimle birlikte elimizdeki dişi ya da erkek hayvanlarımızı damızlık olarak bölgemizdeki çiftçilere de satıyoruz” diyor.
Video: Arif Aslan
Montaj: Zafer Avnaş
(ro)
