Haberlere getirilen erişim engellerine dair ihlal kararı veren AYM, yasada yapısal sorunlara işaret ederek, kararın bir örneğini Meclis’e gönderdi.
Anayasa Mahkemesi (AYM), Gazete Duvar, Diken, Sol.org.tr, Birgün, Artı Gerçek ve tarımdan haber sitelerinin bazı haberleri ile Çiğdem Toker’in Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bir köşe yazısına erişim engeli getirilmesi üzerine yaptıkları bireysel başvuruları değerlendirdi.
Mezopotamya Haber Ajansında yer alan habere göre, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin internet özgürlüğü konusunda üye devletlere yönelik tavsiye kararı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin internet ve ifade özgürlüğüne ilişkin içtihatlarına atıfta bulunan AYM, başvuruları kabul etti.
AYM, kendisine yapılan 9 bireysel başvuru dosyasını birleştirerek, erişim engeli getirilen 129 URL adresine dair karar verdi.
Orantılı Değil
Haberlere erişimin engellenmesi yoluyla ifade ve basın özgürlüklerine yönelik bir müdahalede bulunulduğuna dikkat çeken AYM, “Hâkimliklerce verilen hiçbir kararda çatışan haklar arasında adil bir dengenin gözetildiği de tespit edilememiştir. Gerekçeli kararlardan -somut olayın koşullarından bağımsız ve genel ifadeler içerdiğinden- şikâyet konusu internet yayınlarının kişilik haklarını ilk bakışta anlaşılabilecek ve apaçık bir şekilde ihlal etmiş olduğunun nasıl tespit edildiği anlaşılamamıştır. Sulh ceza hâkimliklerinin kararlarında basının görev ve sorumluluklarına uymadığı, kötü niyetli olarak gerçeğin çarpıtıldığı yönünde somutlaştırılmış tespitleri de bulunmamaktadır. İlgili ve yeterli gerekçe olmadan tedbir mahiyetinde alınan bu tür kararların süresiz etki göstermesi nedeniyle ifade ve basın özgürlüklerine yapılan müdahalenin orantılı olmadığı değerlendirilmiştir” açıklamasında bulundu.
Pilot karar
AYM, pilot olarak aldığı kararda, şu tespitlerde bulundu: “Derece mahkemelerinin 5651 sayılı Kanun’un 9. maddesi kapsamında verdikleri sistematik bir sorunun varlığına işaret eden aynı yöndeki kararlarının doğrudan kanun hükmünden kaynaklandığı dikkate alındığında benzeri yeni ihlallerin önlenmesi için ülkemizde hâlihazırda işleyen mevcut sistemin yeniden ele alınması ihtiyacı ortadadır. Hiç şüphesiz internet ortamının organize edilmesi hususunda benimsenecek devlet politikasının önemli bir parçası olan kanuni düzenlemeleri yapmak yasama organının takdirindedir. Elbette parlamento, yeni kanuni düzenlemeleri mevcut sistem içinde kalarak yapmayı da tercih edebilir.”
İhlal kararı
AYM, engelleme kararlarıyla Anayasa’nın 26 ve 28’inci maddelerinde yer alan ifade ve basın özgürlüğü ile 40’ıncı maddede güvence altına alınan etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Kararın bir örneği meclise gönderildi
Başvuruculara ayrı ayrı 8 bin 100’er TL manevi tazminat ile yargılama giderlerinin ödenmesine karar veren AYM, ayrıca ihlallerin yapısal sorundan kaynaklandığına hükmedip, bu sorunun çözülmesi için de kararın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gönderilmesine hükmetti.
AYM’nin söz konusu kararı, Gazete Duvar’ın “Yunan olmak da ayıp değil Pontus da…”, “Haydar Baş’ın başı neden belada” başlıklı, Diken’in “CHP’nin istismar araştırması teklifine yanıt: Mümkün değil”, Sol.org.tr’nin “Kolejlerle ilgili şikayetler artıyor, hem emekçilerin parası ödenmiyor hem velilerin”, Birgün’ün “Hasankeyf taşıma ihalesi iptal edildi, bakanlık soruşturma açtı”, artıgerçek’in “Gıda sahtekarlığından 15 kez ceza alan kişi Tarım Kredi marketlere genel müdür olarak atandı” haberleri ile Çiğdem Toker’in Cumhuriyet’te çalıştığı dönem yazdığı “Ferhat Tepe dosyası neden kapatıldı?” yazısına ilişkin alındı.
Serhat News
(sg)
