Özel Haber – Türkiye geneline yaşanan ekonomik dalgalanmanın yarattığı pahalılık en çok tarım ve hayvancılığı etkiledi. Birçok çiftçi beslediği hayvanları artan yem fiyatları nedeniyle zarar ettikleri gerekçesiyle elinden çıkarmak zorunda kaldı. Bazı çiftçiler geçinmek için alternatif olarak kümes hayvancılığına başladı.
Döviz kurundaki dalgalanma aynı zamanda 2021 yılında yaşanan kuraklık yem ve saman fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Türkiye istatistik kurumunun TÜFE’de 2021 yılı aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 13,58, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 36,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36,08 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,60 artış gerçekleşti.
Hal böyle olunca 2021 yılının başında kilogramı 2 TL’den satılan yem fiyatları 2022 yılında 5 buçuk TL’ye yükseldi. Yaşanan kuraklığın beraberinde getirdiği verimsizlik, öğütülmüş yeşil yonca fiyatlarını 1 TL’den 4 buçuk TL’ye yükselmesine neden oldu. Artan zamlar karşısında hayvanlarına yem alamayan onlarca çiftçi, besicilik yapmakta zorlanınca ellerindeki malları ucuz maliyete kesimhanelere ve kasaplara satmak zorunda kaldı. Hayvan kesimlerinde yaşanan artış et fiyatlarının 35 ile 45 TL’ye kadar yükseldi. Van’da bazı çiftçiler yaşadıkları bu sorunlara karşı yeni alternatifler geliştirerek geçinmeye çalışıyor.
Büyükbaş hayvancılığında kümes hayvancılığına
Çiftçilerin önemli bir kesimi hayvan besiciliğini bırakarak kümes hayvancılığına başladı. Buna karşı alternatif ticaret olarak görülen kümes hayvancılığına ilgi artıyor. Erciş ilçesi Silahtaroğlu Sokak’ta kurulan pazarda köylüler hayvanlarını satmak için getiriyor. Özellikle köylerden getirilen ve organik ortamda yetiştirilen kümes hayvanlar bu pazarda satışa sunuluyor. Marketlerde satılan tavuk eti fiyatlarıyla kıyaslandığında gayet uygun olan kümes hayvanları genellikle yemeklik için tercih ediliyor. Kümes hayvanları aynı zamanda al-sat yöntemiyle de kar aracına dönüştürülüyor
‘Ne bırakabiliyoruz nede devam edebiliyoruz’
Erciş İlçesinin Çatakdibi Mahallesinde uzun süredir hayvan besiciliği yapan Kerem Akbaş, tarım ve hayvancılığın dededen babaya babadan ise oğula kadar süregelen bir meslek olduğunu ifade ediyor. 2021 yılında yaşanan kuraklık nedeniyle arazilerinde istedikleri verimi alamadıklarını bu nedenle de bu yıl yem almak zorunda kaldıklarını dile getiren Akbaş, “Bu yıl bizi hem kulaklık hem de zamlar vurdu. Her ne kadar bazı kalemlerde devlet desteği alsak ta bu yetersiz geliyor. Geçen yıl yüz 50’den fazla koyunum vardı. Şimdi 20 koyunum var. Bunları da süt ve peynir ihtiyacımızı karşılasın diye saklamak zorunda kalıyorum. Bunları elimden çıkarırsam yarın ne yoğurt alabilirim ne de peynir. Sizde takip ediyorsunuz pahalılık almış başını gidiyor” diyor.
Büyükbaş hayvan besiciliğini bırakıp kümes hayvancılığına başladı
Bu yıl yem fiyatlarına yapılan zamlar nedeniyle artık büyükbaş hayvan besiciliğini bırakmak zorunda kaldığını ifade eden Murat İnci, zararını çıkarmak için kümes hayvanı al-sat işine girdiğini aktarıyor: “Malum ülkenin koşullarını biliyorsunuz. Tarımdan ve hayvancılıktan zarar ettikten sonra son iç olarak kümes hayvancılığına başladık. Şükür ekmeğimizi çıkara biliyoruz. Şu ana kadar zararımız olmadı, elde ettiğimiz karla ailemizi geçindirmeye çalışıyoruz. Önümüzdeki sezon imkân oluşursa kendim besicilik yapacağım. Müşteriler de memnun ben de.”
Yurttaşlar durumdan memnun
Akşam yemeği için pazara tavuk almaya gelen Abdulbari Çelik, yaklaşık iki buçuk kilo ağırlığındaki bir tavuk fiyatının 45 TL olduğunu ifade ediyor: “Normal markette aldığımız tavuğun kilogram fiyatı 30-35 TL. Buradaki tavuk kesilip soyulduktan sonra en az iki buçuk kilo geliyor. Yani anlayacağınız bu tavuk hem uygun hem de çok daha lezzetli. Neden gidip boşuna markete para vereyim ki?”
Haber: İdris Yılmaz
(ro)
