Van’da son yıllarda iki çocuk köpek saldırıları sonucunda yaşamını yitirdi. 2021 Mayıs ayı içerisinde köpek saldırısı ile hayatını kaybeden Ruken Kolcu 6 yaşında ve bu hafta ise yine aynı sebeple hayatını kaybeden Mete Durna 9 yaşındaydı. Yine geçtiğimiz yaz Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde saldırıya uğrayan kız öğrencinin medyaya yansıyan videoları da hepimizde infial yaratmıştı.
Sokaklarda bu kadar köpek varken bu kadar az vakanın olması da hepimiz için bir şans diyelim; çünkü topluluklar halinde gezen köpek grupları Van kentinin her yerinde korku salıyor.
Bu ölümler ve saldırılar karşısında tüm Van halkı bundan dolayı travma yaşadı. Hepimiz yaşamını yitiren Ruken ve Mete için göz yaşı döktük, mutsuz olduk. Kısa ömürlerinin korku dolu anlarla sona ermesi fikri bile içimizi titretti, yüreğimizi ezdi. Bu saldırılarda toplum ikiye ayrıldı. Bir yazı yazacağım dediğim kişiler bile “hayvan hakları çerçevesinde mi, insan hakları çerçevesinde mi yazacaksın?” diye sordular. Bu yaşananlar toplumda anında bir kutuplaşma yaratıyor… Çünkü çözümsüz kalan bu sorun sürekli olarak bir gerilim halinde. Bu konuda yine ünlü insanların söylemleri dava konusu olmuş, hayvan barınaklarında yaşananlar da medyaya yansımış olup toplumda bir tartışma yaratmıştı.
Köpekler insanlarla en yaygın yaşayan dost canlılardır. Bir kaç kuşak çocuğun küçüklüğü pazar günleri yayınlanan Lessy adlı köpeğin insanlarla kurduğu dostane ilişkilerini anlatan dizi filmle geçti. Köpekler saldırmaz, ısırmaz, öldürmez. Köpekler onlara zarar verebilecek insanlara ve durumlara karşı öfkeli refleksler gösterir. Durduk yerde bir köpek bir canlıya zarar vermez. Pitbul gibi köpekleri tabi bu dediğimin dışında tutuyorum. Köpekler de yaşadıklarından dolayı travma yaşıyorlar. Örneğin ona taş atan, vücudunu yaralayan, canını acıtanlara karşı bir reaksiyon geliştirebiliyorlar. Van sokakları yaralı hayvanlarla dolu. Bu hayvanların patilerinin, bedenlerinin yaralı olması ilahi bir durum değil, insanların onlara verdikleri zararlardan dolayı bu haldeler.
Aç bırakıldıkları, kötü muamele gördükleri için öfkeliler. Özellikle parklarda, açık alanlarda çocuklar ve erişkinler hayvanlara eziyet etmektedir. Hayvanlar soğuk kış gecelerinde aç bırakılıyorlar. Köpeklerin kalabilecekleri iyi koşullarda barınaklar yok. Barınaktan anlaşılanın ne olduğunu zaten Konya’da daha önce gördük. Köpekler barınaklarda da eziyete maruz kalıyorlar. Bir çok köpeğe göre insan cinsi zaten kötü. Başka bir köpeğe eziyet edildiğini gören köpek de bundan etkileniyor. Köpekler de canlı. Onların da duyguları var.
Bizi kıskanan Avrupa!
Bizi kıskanan Avrupa’da köpeklerin birbirine zarar vermemeleri için küçük köpek parkı, büyük köpek parkları vardır. Sokaklarda başı boş köpek göremezsiniz. Hatta bir köpek edinmek evlat edinmek ile aynı muameleyi görüyor. Köpek yetiştirmek isteyen kişiler psikolojik, sosyal, ekonomik bir denetime tabi oluyorlar. Köpek sahiplenmek isteyen kişilerin her türlü koşuluna bakılarak evde hayvan bakmalarına izin veriliyor. Bizim ülkemizde sokaktaki hayvanların bir denetimi, bakımı olmadığı gibi evde yaşayan hayvanların da aynı şekilde denetimi yoktur. Hayvanlar da onurlu bir yaşamı hak ediyorlar tıpkı insanlar gibi. Bunun dışındaki her söylem tür ayrımcılığıdır ve canlı haklarına aykırıdır.
Peki ne yapmalı?
Köpeklerin saldırgan olmaması için toplum olarak onlarla barışık olmalıyız. Köpeklerin sık yaşadığı yerlere mama, yemek bırakmalıyız. Başta kendimiz sonra da çocuklarımıza hayvan sevgisini aşılamalıyız.
Hayvan barınaklarının yaygınlaşması gerekiyor. Van hayvan barınağı kente çok uzak bir yerde ve kapasitesi çok kısıtlı. Belediyelere ait bir dolu alan var oralara barınaklar yapılmalı, belediyeler görüntü kirliliği yaratan süs ağaçlarının olduğu koca saksılara ayırdıkları bütçeyi kentteki canlılara ayırabilirler. Kentte yaşayan tüm canlıların güvenliğinden sorumlu olan Van belediyeleri bu çocukların ölümlerinden sorumludurlar, birinci dereceden suçlulardır. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi hayvanların kısırlaştırılması için özel çaba harcamalı. Yine kuduza karşı mücadelede sorumluluk almalı. Fakülte ilçeler de dâhil kent merkezinde etkili çalışmalar yapmalı, çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşlarını desteklemeli.
Van kırsalından hayvanlar üreyerek kent merkezlerine ulaşıyorlar. Bu sirkülasyon göz önünde bulundurulmalı ve önlem alınmalı. Kentin tüm yöneticileri hassas olmalı. Mama dağıtımı yaygınlaşmalı. Günde en az üç öğün mama dağıtımı yapılmalı. Örneğin, yerleşim yerlerine uzak yerlerde yaşayan hayvanlar var. Onlar tespit edilip düzenli olarak mama dağıtılmalı.
Köpekler canavar değildir, canavarlaştırılmış canlılardır. Bunun bedelini çocukların canlarıyla ödemesi hepimizin şöyle bir kendi pratiğimize bakmamıza vesile olsun. O iki çocuk hiçbir canlıya zarar vermeyen masumlardı. Başkalarının kötülüğünün bedelini ödediler, hepimiz ödedik. Bu yaşananları hiçbir canlı hak etmiyor. Her canlı biriciktir, değerlidir.
Serhat News
