ÖZEL HABER
Döviz kurlarında yaşanan değişkenlik nedeniyle kağıt fiyatları hızla artıyor. Kağıt fiyatlarının günlük, hatta saatlik artışından etkilenen matbaalar yaşadıkları sorunları Serhat News’e anlattı.
2021 yılının başından beri kağıt fiyatlarında yaşanan artış, birçok sektörde işlerin düşmesine neden oldu. Ülkede yaşanan fiyat artışlarından kaynaklı iktidarın politikaları eleştirilirken Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikalarının (SEKA) kapatılması yeniden gündeme geldi. Dünyada ham madde fiyatlarının artışıyla kağıdın kullanıldığı birçok sektör de zorlanmaya başladı.
1934 yılında kurulan ve 2005 yılına kadar faaliyetlerini sürdüren SEKA’nın kapatılmasının ardından Türkiye kağıt tüketiminde dışa bağımlı hale geldi. Türkiye ekonomisinde yaşanan dengesizlik ve artan döviz kurları ise kağıt kullanılan birçok sektörün işleyişini olumsuz etkiledi. Dışa bağımlılık ve döviz kurlarındaki artış nedeniyle kağıda iki kat fazla para ödenmeye başlandı.
Kağıdın en yoğun kullanıldığı sektörlerin başında gelen matbaalar ise hammadde temin etmekte ve işlenen ürünü satmakta oldukça zorlanıyor. Kağıt fiyatlarındaki kontrolsüz yükselişe müdahale edilmesi gerektiğini söyleyen matbaalar, yaşadıkları sorunları anlatırken aynı zamanda sektörde matbaacı yetişmediğini de belirtiyor.
Matbaacılar, yaşadıkları sorunların başında kağıt fabrikalarının kapatılmasını, ardından ülkenin elektronik faturaya geçişini ve son olarak döviz kurlarının artışını ifade ediyor.
Yurtdışında Kağıt Fiyatları Değişmezken, Türkiye’de Saat Başı Değişiyor
2007 yılından bu yana Van’da matbaacılık faaliyetini sürdüren Ercan Demirci, son bir aydır aldığı bütün siparişlerin iptal edildiğini söylüyor. Döviz kurlarının yükselmesinden kaynaklı yılın başından bu yana sadece bir düğün davetiyesinin dört defa zamlandığını belirten Demirci, “Ülkemizde uzun yıllardır fatura kullanılıyordu. Fakat 2010 yılında doğanın korunması amacıyla e-fatura kullanımına karar verilerek 2013 yılında da bu kullanım bazı şirketler için zorunlu hale getirildi. Ülkede on bine yakın matbaanın fatura basma yetkisi sadece beş şirkette toplandı. Şu anda ülkede 5 bin TL üzeri faturanın kağıda basılması yasak. 5 bin TL üzerindeki bütün faturalar elektronik fatura olarak kesilmek zorunda. E-fatura kesen şirketler ise bir faturanın baskıdaki maliyetinden daha yüksek fiyatlarla fatura kesiyor. Mükellefler ise kestikleri e-faturayı çıktı alarak kaşe-imza basıp fatura kestiği ilgili kuruma sunmak zorundadır. Dolayısıyla ifade ettikleri gibi doğayı korumuyorlar,” diyor.
Son bir ay içerisinde girdiği bütün ihalelerden zamlar nedeniyle çekilmek zorunda kalan Demirci, çay fişi isteyen bir kahveden tutun da fatura isteyen beş yıldızlı bir otele kadar bütün müşterilerinin siparişlerini iptal ettiğini söylüyor. Sıklıkla yurt dışındaki kağıt tedarikçileriyle de görüştüğünü belirten Demirci, “Orada fiyatlar değişmedi. Kağıt daha önce 1 dolarsa şu anda da 1 dolar. Ama bu ülkeye girdiği zaman fiyatlar inanılmaz şekilde artıyor,” diyor.
Dolarla Maaş Almayan Esnaf, Dolarla Hammadde Alıyor
Yaklaşık 25 yıldır matbaacılık faaliyetini sürdüren Vedat Taşdemir ise matbaacılığın iş kapsamının çok geniş olduğunu söylüyor. Fiyatların günlük hatta saatlik değiştiğini belirten Taşdemir, “Kağıt toptancısını gün içinde defalarca arıyorum. Her aradığımda kağıt fiyatları değişmiş oluyor. Eskiden yıl sonuna kadar 300 bin adet fatura basarken, şimdi yılın sonunda olmamıza rağmen 30 bin fatura basmış durumdayız. Sıklıkla ‘Dolarla mı maaş alıyorsunuz?’ diyorlar. Biz ne dolarla maaş alıyoruz ne de dolarla ürün satıyoruz. Ama aldığımız her şey ne yazık ki dolarla,” diyor.
Bu durumun bir an önce düzelmesini isteyen matbaacılar, kendi sektörlerinden birçok esnafın dükkanını kapatmak zorunda kaldığını söylüyor. Aynı durumun devam etmesi halinde matbaacılık sektörünün bitebileceği ihtimalini de hatırlatıyorlar.
Haber: Zelal Sahidenur Sari
Video-Montaj: Zafer Avnaş
Serhat News
