Van’ın Edremit İlçesi’nde bulunan Merit Otel’in bulunduğu alanda Van Gölü’nün doldurulmasına tepki olarak Van Emek ve Demokrasi Platformu, Merit Otel önünde basın açıklaması yaptı. Dolgunun üzerinden bir buçuk ay geçtikten sonra yapılan açıklamada, aktivistler Kıyı Kanunu’nun ihlal edildiğine dikkat çekerek yetkilileri göreve çağırdı.
Edremit İlçesi Van Gölü sahilinde bulunan Merit Otel’in önünde yapılan dolgu, 4 Kasım 2023 tarihinde yayınladığımız “Van Gölü’nde doğa katliamı yapılıyor” haberle gündeme gelmişti. Haberimizin ardından yetkili kuruluşların ceza kesmesiyle Merit Otel işletmesi, yaptıkları dolgunun bir kısmını geri çekmişti.
20 yılı aşkın bir süre önce yapılan Merit Otel, 2023 yılının başında el değiştirmiş ve ekim ayı itibariyle de onarıma tabii tutulmuştu. Bu onarım sırasında otelin bulunduğu arsaya ve binanın kendisine devasa mavi brandalar asılarak yapılan işlemlerin kamuoyu tarafından görülmesi engellenmişti.
Otel sahipleri mavi brandaların arkasında bir onarım çalışması yapıyor gibi görünse de arsasını büyütmek amacıyla Van Gölü’nü doldurmaya başlamıştı. Bu dolgu işlemi ise yaptığımız haber ve yoğun çabamız sayesinde kamuoyu tarafından duyulmuştu. Durumun kamuoyu tarafından duyulmasının ardından ise yetkili kamu kuruluşları ve kentte bulunan diğer kurumlar uzun süre sessizliğini korudu.
“Yapılanlara göz yumuyorlar”
Bir buçuk ayın ardından Merit Otel işletmesinin Van Gölü’nü doldurarak kendisi için bir adacık oluşturmasına ve burada yapılan inşaata tepki göstermek amacıyla Merit Otel önünde bir araya gelen Van Emek ve Demokrasi Platformu bileşenleri yaptıkları açıklama ile duruma tepki gösterdi.
Platform adına açıklamayı okuyan Avukat Jiyan Özkaplan, Van Gölü’nün rant uğruna kaybedildiğine dikkat çekerek, kıyı kanunun bu ve benzeri uygulamalarla ihlal edildiğini belirtti. Özkaplan, “Değeri paha biçilemeyecek kadar önemli olan bu sahiller, sulak alanlar, sazlıklar ve faunasında yer alan yüzlerce canlı türü vahşi kapitalist uygulamalarla gasp edilmiş ve her geçen gün katledilmektedir,” dedi.
Kıyı Kanununda yer alan ve bu uygulamaya karşı olan maddeleri yineleyen Özkaplan, kanun koyucuların ve uygulayıcıların bu uygulamalara seyirci kaldığını ve göz yumduğunu ifade ediyor.
Kıyı Kanununda yer alan maddeler:
*3621 sayılı kıyı kanunun 6. Maddesinde; kıyı herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup buralarda hiçbir yapı yapılamaz. Duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz. Kıyılarda kıyıyı değiştirecek boyutta kazı yapılamaz kum, çakıl alınamaz veya çekilemez. Kıyılara moloz, toprak, cüruf, çöp gibi kirletici etkisi olan atık ve atıklar dökülemez.
*Yine ilgili kanunun 14. Maddesinde; kıyı uygulama imar planı kararı kapsamında kalan alanlarda ruhsatsız yapılar ve ruhsat eklerine aykırı yapılar hakkında 3194 sayılı imar kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
*Yasanın 15 Maddesinde; kıyıda ve uygulamada imar planı bulunan sahil şeritlerinde duvar, çit, hendek, kazık, dolgu, moloz engelleri oluşturanlara idari para cezası verilir. Oluşturulan engeller beş günden fazla olmamak üzere belirlenen süre zarfında kaldırılmasına karar verir.
“Koruma Kanunu oldukça zayıf”
Açıklamanın devamında Van Gölü’nün, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı olarak tescillendiğini hatırlatan Özkaplan, “Bu sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım kanununun; en zayıf koruma şekli olduğu ve gelişi güzel olarak hazırlanmış olduğu özellikle kıyılardaki köylerin, tarım arazilerinin, sazlıkların, sulak alanların hesaba katılmamış olmasından anlaşılmaktadır. En zayıf koruma kanunu olmasına rağmen ‘’sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım yasasının’’ bile çiğnendiğini Merit Otel ve Edremit Aqua Park gibi yapıların inşasında görmekteyiz,” dedi.
Bu duruma sessiz kalmanın suça ortak olmak anlamına geldiğini kaydeden Özkaplan, Van Emek ve Demokrasi Platformu adına yetkililere çağrısını yineledi: “Bu hukuksuz uygulamalara daha ne kadar sessiz ve seyirci kalacak ve destekleyeceksiniz. Bu sessiz kalışınız hangi baskı ve çıkar ilişkilerin sonucudur. Yetkilileri uyarıyor ve kendilerine sesleniyoruz. Yasaların gereğini yapmazlarsa bu suçların ortağı olacaklardır. Bizler doğamıza, denizimize, geleceğimize sahip çıkmak adına yapılanlara hayır diyor yetkilileri göreve çağırıyoruz.”
“Bir ay önce konuşmuş olsak hangi sonuç değişirdi”
Açıklamanın ardından Serhat News’in, “Bu açıklama için neden geç kalındı, neden bugüne kadar yapılmadı?” sorusuna yanıt veren ÇEV-DER Başkanı Ali Kalçık, bu süreçte toplu bir açıklama yapmak için uğraştıklarını söylüyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Daha önce insanlar ortaklaşamıyordu. Bir aya yakın bir süredir biz bütün kurumları duyarlı hale getirmeye, kamuoyu oluşturmaya çabalıyoruz. Zaten dolgu iki gün içerisinde dolduruldu ve bitti. Önemli olan bu kamuoyu baskısından sonra bu olumsuzluğun ortadan kalkması ve örnek olmasıdır. Bir ay önce konuşmuş olsak hangi sonuç değişirdi.”
Bir dava süreci için hazırlık yaptıklarını aktaran Kalçık, “Valilik, dolgunun birazını göstermelik olarak geri çekmiş o kadar. Bizim amacımız kamuoyunun oluşması. Bu konuda da gerçekten olağanüstü bir çaba sarf ettik. Umarım bu açıklamamız ses getirir. Van Denizi’nin bizim için ne kadar önemli olduğunun da bir göstergesi olur. Umarım bu kötü örnekte bir an önce ortadan kalkar. BARO, İMO, ÖHD, ÇEV-DER olarak dava da açacağız. Hukuki yoldan süreci takip edeceğiz,” dedi.
Ali Kalçık
“Bu inşaatı yıkmayacaklar, çok geç kalındı”
Aynı soruyu sorduğumuz Aktivist Zozan Özgökçe ise daha önce ÇEV-DER Başkanı Ali Kalçık’la bu konuda konuştuklarını, kendisinin tweet attığını fakat refleks geliştirme konusunda geç kalındığını aktardı.
Sürecin en başında tepki göstermenin daha faydalı olacağını dile getiren Özgökçe, bu yapının yıkılmayacağını ifade etti. Süreci yaptığımız haberlerden takip ettiğini belirten Özgökçe, “Geç kaldılar. Ben burada gördüğüm herkese de tek tek söyledim. Bir buçuk iki ay önce bu inşaat başlamadan, ilk taş atıldığında aktivistler ve bu kente sahip çıkan insanlar tarafından ciddi bir tepki konulsaydı, o temel atılmazdı. Maalesef toplu hareket etme reflekslerimiz yok. Burada aslında bu göle ilk taş atıldığı günden bu yana bütün Sivil Toplum Örgütlerinin, siyasi partilerin hepsinin burada nöbet tutmaları gerekiyordu,” dedi.
Zozan Özgökçe
“Valiyle poz verdiler”
Merit Otel işletmecilerinin geçtiğimiz gün Van Valisi’ni ziyaret etmesinin ardından sosyal medyaya düşen fotoğraf karesine de dikkat çeken Özgökçe, “Ülke tarihinde görülmemiş ki yanlış yapılan bir yapı tekrar yıkılsın. Çünkü geçen gün Van Valisi bu inşaatı yapan kişilerle makamında fotoğraf verdi. Burada aslında topluma şöyle bir mesaj veriyorlar: “Ne yaparsanız yapın biz, devlet, kapitalizm, parası olanlar el eleyiz. Size rağmen el eleyiz.” Burada bildiğiniz at koşturuyorlar. Buna benzer kıyıya yapılmış o kadar çok yapı var ki ve biz yıllardır da şuna karşı çıkıyoruz. Van Gölü’nün sahilinde vatandaş olarak gidip oturamıyoruz. Çünkü kamu kurumları güzel yerleri gasp etmişler. Bu tamamen kanuna aykırı. Bunların tamamının kaldırılması lazım. Bu gölü artık rahat bırakın,” dedi.
