İHAMED, Van’da Aralık 2024’te yaşanan hak ihlallerine ilişkin bir rapor yayımladı. Raporda, 57 kişinin gözaltına alındığı, 2 kişinin tutuklandığı ve 2 kadının öldürüldüğüne yer verdi. DEM Parti Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, raporun Türkiye’nin hak, hukuk ve demokrasi durumunu net bir şekilde ortaya koyduğunu söyledi.
İnsan Hakları ve Medya Derneği (İHAMED) Aralık 2024’e ilişkin hazırladığı raporu kamuoyu ile paylaştı. Gazete Duvar’dan Kadir Cesur’un haberine göre, 5 Aralık’ta Başkale’ye bağlı Oğulveren köyünde yaşayan Nisan Uğur, evinde şüpheli bir şekilde ölü bulundu. Üç çocuk annesi Uğur’un, korucu olan eşine ait silahla intihar ettiği iddia edildi. Bir diğer olayda ise, 26 Aralık’ta Çaldıran ilçesinde Fatma Çakırbeyli, dini nikahlı eşi tarafından kesici aletle öldürüldü. Fail Reşat Çakırbeyli gözaltına alındıktan sonra tutuklandı.
Milletvekili Sayyiğit’ten cezasızlık eleştirisi
Milletvekili Sayyiğit, kadın cinayetlerine ilişkin açıklamasında, ateşli silahlara kolay erişim ve cezasızlık politikalarının kadınlara yönelik şiddeti artırdığını vurguladı:
“Kadınların çoğu ateşli silahlarla öldürülüyor. Bu silahlara nasıl bu kadar kolay ulaşılıyor? Özelde Kürdistan’da, korucuların silahlarıyla işlenen cinayetler ve faillerin cezasız bırakılması ciddi bir sorun. Bu sistem, mağdurun kimliğine göre şekillenen bir adalet anlayışı yaratıyor.”
Siyasetçilere yönelik tutuklamalar
13 Aralık’ta yapılan operasyonlarda, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Van İl Eş Başkanı Harun Okay ve Kent Konseyi Eşbaşkanı Fikret Doğan gözaltına alınarak İstanbul’a götürüldü. İki siyasetçi, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklandı. Sayyiğit, bu tutuklamaları “siyasi kumpas” olarak nitelendirdi:
“Sistem, hukukun arkasına sığınıp sipariş davalar oluşturuyor. Bu, demokratik siyaseti hedef alan bir stratejinin parçasıdır.”
Basın özgürlüğüne müdahaleler
20 Aralık’ta, Suriye’de öldürülen gazeteciler için düzenlenen basın açıklamasında polis müdahalesiyle 55 kişi gözaltına alındı, bunların 10’u gazeteciydi. Sayyiğit, bu durumu basın özgürlüğüne yönelik saldırı olarak değerlendirdi:
“2024’te en az 118 gazeteci gözaltına alındı, 26’sı tutuklandı. Türkiye, Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke arasında 158. sırada bulunuyor. Bu tablo, özgür basın üzerinde süregelen baskıların açık bir göstergesi.”
İran sınırında bir ölüm
28 Aralık’ta Van’ın Özalp ilçesinde, askeri araçtan açılan ateş sonucu Seyithan Durdu yaşamını yitirdi. Olayın ardından gözaltına alınan Üsteğmen Y.A., kısa süre tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı. Görgü tanığı iki kişi ise “göçmen kaçakçılığı” suçlamasıyla tutuklu kalmaya devam ediyor.
Sayyiğit, bu olayı cezasızlık politikalarına örnek olarak gösterdi:
“Mağdur Kürt olduğunda fail korunuyor, fail Kürt olduğunda ağır cezalar veriliyor. Bu durum, hukuk devletine olan güveni sarsıyor.”
İHAMED’in raporu, Van’daki hak ihlallerinin sistematik bir hal aldığını ve özel savaş politikalarının izlerini taşıdığını ortaya koyuyor. Van’daki gelişmeler, bölgedeki adalet ve insan hakları sorunlarının bir özeti niteliğinde.
Van Haber
