Özel Haber – Türkiye ve İran sınır kapısı açılıp kapanma süreçleri yaşarken bu durum en çok turizmi etkiledi. Vanlı turizmcileri İranlı turistlerin artık Van’ı tercih etmediklerini yorumladı: “Turistler Van’a kültür turu için geliyor ve bir sonraki yıl tekrar gelmiyor. Ama İranlılar da durum çok farklı hem yılda birkaç kez geliyorlar hem de kültür turunun yanında alışverişle de ilgileniyorlar. Bunu kaybediyoruz artık.”
Yılbaşına sayılı günler kala Türkiye ve İran basınında Kapıköy Sınır Kapısının İran tarafından kapatıldığına ilişkin haberler yer aldı. Bu haberlere ilişkin İran resmi açıklama yaparak sınır kapısının yalnız Türkiye’den İran’a yapılacak girişlerde kapalı olduğu belirtildi. Basında yer alan bu haberlerden en çok etkilenen sektörlerin başında gelen Turizmciler yaşadıkları sorunları Serhat News’e anlattı.
Türkiye’nin komşu ülkeye açılan önemli sınır kapılarından biri olan, Van’ın Saray ilçesiyle İran’ın Hoy (Xoy) kentini birbirine bağlayan Kapıköy Sınır Kapısı koronavirüs önlemleri kapsamında 24 Mart 2020 tarihinde kapatılmıştı. Kapı, 17 Mayıs 2021’de ise tek taraflı olarak Türkiye tarafından yaya ve araç trafiğine açılmış, 17 Eylül’de de Koronavirüs önlemleri kapsamında ilk olarak kapatılan Kapıköy Gümrük Kapısı 16 Eylül 2021 tarihinde İran tarafından kısmi olarak açılmıştı. Bu kısmi açılmadan sonra 9 Ekim 2021 tarihinde her iki ülkenin de karşılıklı olarak kapıları açmasıyla yaya ve araç geçişi sorunsuz bir şekilde yapılmaya başlanmıştı.
Bu geçişlerle beraber Van’da bulunan otel kapasitelerinin doluluk oranı yüzde yüze ulaştı. On binlerce turist ağırlandı ve esnaflar turist sayısının artmasıyla ekonomik olarak rahatlamıştı. Tur şirketleri yılbaşı etkileri düzenlemiş, her iki ülkede de bulunan şirketler İranlı turistleri Van’da ağırlamak için gerekli hazırlıkları yapmıştı. Ancak yılbaşına sayılı günler kala İran’ın, tek taraflı olarak Türkiye ile olan sınır kapılarını on beş gün süreyle geçici olarak kapattığı yerel ve ulusal basında haber yapıldı. Resmi makamlarca böyle bir kapanmaya gidildiği açıklanmazken basında yer alması, Vanlı esnafı yeniden ekonomik krize doğru itti. Yılbaşı etkinlikleri can suyu olması beklenirken ssılsız haberlerin gölgesinde kalan Vanlı esnafın ekonomik sorunlarını konuştuk.
‘Sınır kapısıyla ilgili yanlış haberler esnafın zarar etmesine sebep oldu’
Kapıköy Sınır Kapısının kapatılmasıyla ilgili haberlerden kaynaklı turizm sektörünün sekteye uğradığını belirten Van Otelciler ve Turizmciler Derneği (VANOTED) Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yüksel, “Kapıköy Sınır Kapısı ilk kapatılan ve en geç açılan gümrük kapısıydı. 19 ay süreyle kapalı tutuldu ve açıldıktan sonra da bir daha kapatılmadı. Bu konuyla alakalı birçok söylenti oldu, asılsız haberlerde oldu. İşin ehli olmayan kişilerin yaptığı açıklamalar nedeniyle turizm sektörü bir darbe aldı. Yılbaşında dolu geçirecek otellerimiz vardı. Bu asılsız iddialar nedeniyle yüzde ellisinin rezervasyonları iptal oldu. Yılbaşında daha az turistin gelmesine ve birçok turizmci arkadaşımızın zarar etmesine neden oldu. Dolayısıyla bütün Van zarar etti. Zaten 19 aylık uzun bir süre de yeterince zarar etmiştik” dedi.
‘Sınır kapıları keyfe keder kapatılamaz’
Kapıköy Gümrük Kapısının keyfe keder durumlarda kapatılmaması gerektiğini belirten Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Doğu Anadolu Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Cevdet Özgökçe sınır kapısının kapatılmasının Van’ın turizmine büyük zaralar verdiğini söyledi: “Türkiye’de 39 tane kara gümrük kapısı var fakat kapatılmasına ilişkin haber aldığımız tek gümrük kapısı Kapıköy Sınır Kapısı. Çünkü normal şartlarda gümrük kapıları iki ülke arasında olağandışı bir durum olmaması halinde her zaman açıktır. Dolayısıyla Kapıköy Sınır Kapısı ile ilgili bütün kapatılma haberlerinde bizim sektörümüz olumsuz yönde etkileniyor. Ve bizim sektörümüzle bağlantılı çalışan diğer sektörlerde etkileniyor” diye konuştu.
İranlı turistler Van’ı tercih etmemeye başladı
Van’da yaklaşık 20 yıldır turizm sektöründe hizmet veren Engin Pişkin ise turizm sektöründe yetkin olmayan kişilerin turizm sektörüyle ilgili karar vermesinden rahatsızlık duyduğunu belirtti. Kapatılma durumundan ve haberlerinden turizmcilerin olumsuz yönde etkilendiğini ifade eden Pişkin, yıllık planlarını her yılın başında yaptıklarını ekledi sözlerine. Bir anda kapatılma kararının verilmesinin tüm organizasyonların iptal olması anlamına geldiğine dikkat çeken Pişkin, “Bu bizim için risk anlamı taşıyor ve ne biz ne de Tebriz kentinde iletişimde olduğumuz acenteler bu riskin altına girmek istiyor. Kapıköy Sınır Kapısı ile ilgili yaşanan bu belirsizlikle İranlı turist kitlesi, durumu daha belirgin olan, problem yaşamayacakları, aç-kapa sorununun olmadığı daha belirgin destinasyonları tercih ediyorlar. İranlı turistlerin Van’ın ekonomisine katkısı çok büyük çünkü diğer turistler Van’a kültür turu için geliyor ve bir sonraki yıl tekrar gelmiyor. Ama İranlılar da durum çok farklı hem yılda birkaç kez geliyorlar hem de kültür turunun yanında alışverişle de ilgileniyorlar” şeklinde konuştu.
Van’ın turizmini geliştirmek için önemli adımlar atılmalı
Van’ın turizminin gelişmesi açısından yapılacakları sıralayan Pişkin sözlerine şöyle devam etti: “Tahran’dan Van’a turistik tren seferlerinin başlatılması, Kuzey Van Gölü tren hattının yapılması, Dünya Hristiyanları için çok önemli bir yere sahip Hazreti İsa’nın 12 Havarisinden biri olan Aziz Bartholomeus’un mezarının bulunduğu Manastırın yeniden ayağa kaldırılması gibi faaliyetler Van’ı önemli turistik merkezlerden biri haline getirecektir. Bunlarla ilgili önemli adımların atılması gerekir” dedi.
İranlı turistler için Newroz hazırlıklarına başlandı
Son yıllarda Van’ın ekonomik anlamda can damarının turizm olduğunu belirten Yüksel, “Turizm doğrudan 82 meslek grubuna hitap ediyor. Dolaylı yollardan herkes faydalanabiliyor. Şu anda Newroz ayı için hazırlıklarımız başladı. İran’dan da yoğun bir taleple karşılaşıyoruz. Bu talebin Irak pazarıyla birleşmesi için de hazırlıklar yapıyoruz. Hazırlıkların sonunda bütün Van halkı Mart ayını dolu geçirecek” şeklinde belirtti.
İran, 24 Aralık 2021 gecesi aldığı kararla Türkiye’ye açılan her üç sınır kapısını, kendi vatandaşları dışında Türkiye’den yapılacak girişlere karşı 15 günlük süreyle geçici olarak kapatmıştı. Bu sürenin dolmasıyla birlikte Kapıköy Sınır Kapısı ve diğer kapılar İran ve Türkiye geçişlerinin tamamında şu an açıktır.
Haber: Zelal Sahidenur Sari
Serhat News
(ro)
