Yeşil Sol Van Milletvekili Mahmut Dindar, Türkiye’de uygulanan ‘koruculuk sisteminin’ araştırılması amacıyla Meclis’e araştırma ve soru önergesi verdi.
eşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Van Milletvekili Mahmut Dindar, Türkiye’de 1985 yılında birçok ilde uygulanan koruculuk sisteminin gelinen aşamada paramiliter bir aparata dönüştüğüne dikkat çekerek, konuya dair TBMM’ye araştırma ve soru önergesi sundu. Sivil birliklerin ‘askerleştirme’ yöntemi toplumun her alanına nüfuz edemeyen devletler için uygulanan bir yöntem haline geldiğini kaydeden Dindar, Guatemala, Peru, Cezayir, Kolombiya ve Afganistan’ın bunlardan sadece bir kaçı olduğunun altını çizdi.
‘Koruculuk çok amaçlı aparata dönüşmüştür’
Türkiye’de 1985 yılında 22 ilde ‘geçici’ köy koruculuğu sistemi uygulaması ardından 13 il daha eklenerek yaygınlaştırıldığını kaydeden Dindar, “1988 yılında 14 bin olan korucu sayısı, 1992 yılında koruculara maaş bağlanması ile hızla artmış, 1995 yılında bu sayı 62 bine, 2000 yılına doğru 90 bine yükselmiştir. Uygulaması 40 yıla yaklaşan ‘koruculuk sistemi’ siyasal iktidarlar tarafından çok amaçlı bir aparata dönmüş durumdadır. Bir tür paramiliter yapı olarak kurumsallaştırılan koruculuk sistemi ülkenin genelinden ziyade Kürt nüfusun yoğun yaşadığı doğu ve güneydoğu illerinde yoğunlukla uygulanmaya devam ediyor” dedi.
‘Yeni kuşakta işsizlik karşısında koruculuk artmıştır’
İlk kuşak koruculardan günümüze korucuların kullanılma süreçlerinin farklılaştığına dikkat çeken Dindar, ilk dönem korucularının önemli bir bölümünün köylerinden zorla çıkarılma tehdidi altında silah altına alınırken son dönemlerde bölgedeki yüksek işsizlik sorunu koruculuğu kamusal bir istihdam alanına dönüştürdüğünü belirtti. Dindar, “Koruculuğun ilk dönemlerindeki ‘zorunlu tutulma’ ve ‘gönülsüzlük’ halleri dönem dönem toplu silah bırakma veya köy-yaşam alanlarını terk etme gibi sonuçlara yol açarken gelinen aşamada ‘referansla işe alınılan bir kamu işine dönüştürülmüş durumdadır” diye belirtti.
Koruculuk tarihi içerisinde ‘silah, uyuşturucu, insan kaçakçılığı, cinayet, yağma vb.’ suçlara bulaşan kişi ve birimlerin olduğunu vurgulayan Dindar, TBMM Meclis Araştırma raporlarında yer alan birçok vakada korucuların suç işlediği, sivillere ve sivil yerleşim alanlarına kamu gücü ve devlet silahını kullanarak zarar verdiğinin kayıtlı olduğunu kaydetti.
‘Koruculuk sisteminin lağvedilmesi gerekiyor’
Dindar gerekçe bölümünde son olarak şunları ifade etti: “Bir bütün olarak koruculuk rejiminin rehabilite edilerek ortadan kaldırılması, korucular için alternatif istihdam alanlarının geliştirilmesi, ‘15 Temmuz ve Wagner vakalarından’ hareketle silahlı güçlerin kamu yararına aykırı örgütlenmelerine alan açılmaması amacıyla kapsamlı bir politika uygulanması gerekiyor. Kamu gücü ve devlet silahını istismar ederek suça bulaşan korucuların rehabilitasyonu için özel bir çalışma yürütülmelidir. Koruculuk sisteminin rehabilite edilerek lağvedilmesi amacıyla kapsamlı bir meclis araştırması komisyonu kurulmasını arz ve teklif ederim.”
Dindar İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın cevaplaması üzere de şu soruları yöneltti:
“* Türkiye’de koruculuk sisteminin uygulanmaya devam etmesinin gerekçeleri nelerdir? Koruculuk sisteminin lağv edilmesi amacıyla yürütülen bir çalışma mevcut mudur?
* 2023 itibariyle Türkiye’de korucu sayısı kaçtır? Bu kişilerin yaş, cinsiyet, eğitim ve coğrafi il dağılımı nedir?
* 2013-2023 yılları arasında korucu istihdamı yıllar itibariyle kaç kişi olmuştur? Bu alımların illere göre dağılımı nasıldır?
* 1985-2023 yılları arasında görevi nedeniyle yaşamını yitiren korucu sayısı kaçtır? Bu kişilerin yaş, cinsiyet, eğitim ve coğrafi il dağılımı nedir?
* 1985-2023 yılları arasında kullandığı kamu gücü ve devlet silahını istismar ederek suça bulaşan korucu sayısı kaçtır? Bu kişilerin yaş, cinsiyet, eğitim ve coğrafi il dağılımı nedir?
* Kurulduğu günden bugüne kadar yüzlerce ağır insan hakları ihlaline sebep olan korucularla ilgili toplam kaç dava açılmıştır? Suçun kategorisine göre kaç kişiye ne kadar ceza verilmiştir?
* İşledikleri suçlar nedeniyle halen tutuklu ve hükümlü olan korucu sayısı kaçtır?”
Serhat News
