Türkiye’nin en büyük gölü olan ve yöre halkı tarafından “deniz” olarak adlandırılan Van Gölü, son yıllarda kuraklık sonucu kıyı bölgelerindeki çekilme nedeniyle küçülmeye devam ediyor.

Yağışların azalması ve aşırı buharlaşma dolayısıyla önemli miktarda su kaybının yaşandığı gölün sığ noktalarındaki çekilme yüzlerce metreyi buluyor. Oluşumu asırlar süren mikrobiyalitler, geçmiş dönemlerde seviyenin yükselmesiyle su altında kalan tarihi yapılar ve yerleşim alanlarının, kuraklığın etkisiyle ortaya çıktığı gölün kıyılarındaki değişim uydu görüntülerine de yansıyor.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş’un, ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) Landsat ve Avrupa Uzay Ajansına ait Sentinel-2 uydusunun 2 yıl önceki temmuz ayına ilişkin görüntüleri ile karşılaştırdığı bu yılın temmuz ayı uydu görüntülerinde, daha önce su altında olan birçok yerin kara parçasına dönüştüğü görülüyor.

Akkuş, AA muhabirine uydu görüntülerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, kuraklık nedeniyle yaşanan çekilmeden dolayı bazı bölgelerde Van Gölü’nün harita üzerindeki şeklinin değiştiğini söyledi. Geçmiş yıllardaki uydu görüntüleri ile güncel uydu görüntülerinin karşılaştırılmasıyla değişimin bariz olarak görüldüğünü belirten Akkuş, “Gördüğümüz uydu görüntüsü Erciş şehir merkezi önündeki Gölağzı ve Çelebibağ mahallelerinin göl kıyı çizgisini gösteriyor. Geçmiş yıllarda göl tamamen içeride fakat temmuz ayındaki güncel görüntüyü incelediğimiz zaman maalesef göl geri çekildiği için 10-15 kilometrekarelik alan karaya çıkmış vaziyette.” diye konuştu.

“Devasa bir alanın kara parçasına dönüştüğünü görebiliyoruz”

Söz konusu çekilmenin Van şehir kıyısında da büyük değişikliklere yol açtığına dikkati çeken Akkuş, “Gördüğümüz alan Van şehir merkezinden Van Gölü’ne karışan Karasu sulak alanını oluşturuyor. Geçmiş yıllarda göl kıyı çizgisi buradaki köylerin yanında yer alıyor fakat en güncel görüntüye baktığımız zaman devasa bir alanın gölün çekilmesi ile kara parçasına dönüştüğünü görebiliyoruz.” dedi.

Akkuş, yağışların azalması ve sıcaklığın mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinden etkilenen gölün her geçen gün biraz daha su kaybettiğini anlattı.

Bu durumun yağışların artmasıyla düzelmesini umut ettiklerini dile getiren Akkuş, şunları kaydetti:

“Erciş Körfezi’nde 25 kilometrekarelik alan eskiden sularla kaplı iken günümüzde tamamen karaya dönmüş bir halde. Van Gölü’nün genelini düşündüğümüz zaman ise yaklaşık 100 kilometrekarelik alan geçmişte su altındayken kara parçasına dönüşmüş durumda. Erciş Gölağzı Mahallesi’nde bulunduğumuz noktada geçmişte 2 metre derinliğinde su mevcuttu. Balıkçılar burada ağlarını atıyordu fakat şu anda göle uzaklığımız 1,5-2 kilometre. Bu çekilmenin biraz daha devam edeceğini düşünüyoruz. Kara parçasına dönüşen bölgeler insanlar için yeni tarım alanları oluşturmaya başladı.”

Yöre sakinlerinden Kılıç Koçak da bulundukları bölgenin daha önce su altında olduğunu aktararak, “Sular çekilince hayvanlarımızı burada otlatıyoruz. Gölün çekildiği yerlerde ekin yapanlar var. Bu bölgede daha önce balıkçılık yapılıyordu. Sular çekilince ortaya çıkan toprak yeşerdi. Biz de hayvanlarımızı otlatmaya çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Serhat News

Van Gölü kıyıları işgal altında