6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 11 ili de etkileyen iki büyük deprem meydana geldi. Depremin üzerinden bir yıl geçti. Depremden etkilenen yurttaşların barınma, sağlık, temiz su ve gıdaya hâlâ erişimleri kısıtlı. Depremden 23 gün sonra Malatya’dan Van’a gelen yüzde 43 engelli Güler Gezici de 3 çocuğu ile birlikte sınırlı imkânlarla yaşamaya devam ediyor.

Kahramanmaraş merkezli yaşanan iki büyük depremin üzerinden bir yıl geçti. 6 Şubat’ta yaşanan depremlerde resmi açıklamalara göre 13 milyon kişi doğrudan etkilenirken 11 ilde en az 50 bin 783 kişi hayatını kaybetti. Deprem Suriye’de de büyük bir yıkıma sebebiyet verdi, bölgede en az 5 bin 800 kişinin yaşamını yitirdiği biliniyor.

Depremden etkilene yurttaşlar Türkiye’nin çeşitli illerine göç etmek zorunda kaldı. Deprem bölgelerinde kalanların büyük bölümü ise hâlâ çadırlar ve konteyner kentlerde yaşamaya devam ediyor. Güler Gezici, depremin 2’nci gününde ailesi ile birlikte Adana’ya giden depremzedelerden biri. Gezici, Adana’da 22 gün kaldıktan sonra Van’a geliyor. Yaklaşık bir yıldır Van’da yaşayan Gezici, geçim sıkıntısının yanında bir belirsizlik de yaşıyor. “Bir gecede bütün hayatımız altüst oldu. Ben alışırım Van’da yaşamaya, ama büyük oğlum alışamıyor. Geçim sıkıntısı bizi çok zorluyor,” diyerek bir yılı özetliyor.

Gezici, kanser hastası ve yüzde 43 engelli. Eşi ise koah hastası. Malatya’da iken eşi seyyar satıcılık yapmış. Van’da iş bulamıyor, koah hastası olduğu için. 3 çocukla nasıl geçindiklerini sorduğumuzda, “Geçinemiyoruz ki, bugün okullar açıldı. Kızımın beslenmesine ne koyacağım diye gece uyuyamadım. Afad aylık 3 bin lira destek veriyor. 2 bin lira kiraya veriyoruz. Bin lira geçinmek de…” tamamlayamıyor sözlerini. Kalkıp mutfağa gidiyor ve boş buzdolabını açıyor, “Kızımın beslenmesine bir simit koydum bugün. Yarın ne yapacağım?” diyor.

Çocuklardan biri üniversite öğrencisi. Biri üniversite sınavına hazırlanıyor, en küçüğü birinci sınıf öğrencisi.

‘İş yok, nasıl geçinelim?’

Vanlıların kendilerine oldukça yardım ettiklerini atlamıyor. Dua ediyor bunu söylerken, “Halı, buzdolabı, battaniye getirdiler. Sağ olsunlar çok yardımcı oldular. Ama iş olmayınca nasıl geçinelim ki?” diyor.

Gezici, deprem akşamını anlatırken yeniden yaşıyor gibi oluyor. İki katlı evlerinin ağır hasar aldığını 7 ay önce de yıkıldığını söylüyor. Gezici, depreme nasıl yakalandıklarını ise şöyle anlatıyor: “Deprem olmadan bir saat önce uyudum. 7 yaşındaki kızım kucağımdaydı. Ona sarılırken uykuya dalmıştım. Daldığım gibi de sallanmaya başladı. İlk defa o gece demir kapıyı kilitlemiştim. Eşim kapıyı tutturamıyordu bir türlü. Elinden anahtarı alıp kapıyı açtım. Dışarı çıktık. Ateş yaktık, çok soğuktu. Sabah kar yağmaya başladı. Soğuktan eve geçelim dedik. Eve geçtik, tekrar sallandı. İki depreme de evde yakalandık. İkinci depremde çıkmaya çalışırken kızım kucağımdan yere düştü,” tam da burada duruyor Gezici. Kızını kaybetme korkusunu o an yaşadığı gözlerinin ıslanmasından belli oluyor.

“Gözümüzün önünde bütün evler yıkıldı. Akşama kadar bekledik. Bekledik de ne ekmek var, ne su…” diyor Gezici. Akşam Şeker Fabrikasına gidiyor Gezici ailesi. Bir umut çadır, yemek, su bulmak için. Kurulan çadırların altının sularla dolu olduğunu söyleyen Gezici, “Karın üzerine kurulan çadırlara bir battaniye sererek çocuklarımızı uyuttuk,” diyor.

Şeker Fabrikasında bin kişi kaldıklarını söyleyen Gezici, “Bin kişi bir pet bardaktan su içtik. Tek tuvaleti kullandık. Donduk, açlıktan perişan olduk,” diyor.

‘Çaresiz kaldık’

Depremin üzerinden bir yıl geçti, peki bu bir yılı nasıl geçirdiniz, dediğimizde Gezici, “Nasıl anlatsam… Aç da kaldık, susuz da kaldık, bak böyle çaresiz de kaldık. Ama yardımseverler de vardı. Televizyon, kanepe, buzdolabı getirdiler,” diyor.

Dönecekler mi? “Nasıl gidelim? Ev yıkıldı. Devlet destek verecekmiş, ama ev bizim değildi ki. Başvuru yaptık, ama tapumuz yok ki. O yüzden vermiyorlar destek. Çocuklar da alışmaya çalışıyorlar, ama eşim ve büyük oğlum alışamadı buraya. Gitmek istiyorlar. Ben gitmek istemiyorum. Bir şeyim kalmadı ki orada,” diyor.

Gezici, bir talepte bulunuyor, “Bize gıda, nakit yardımında bulunulmasını istiyorum. Piknik tüpü kullanıyorum, o da bitti, değiştiremiyorum. Kızım okula başladı bu yıl. Okul müdürü kırtasiye yardımı yaptı. Ama beslenmesini nasıl karşılayacağımı bilmiyorum,” diyor.

Serhat News