Muradiye Belediyesi için bir öneri bir değerlendirme

Van’ın Muradiye ilçesi, bu güne dek sadece şelalesi ile öne çıkan bir ilçemiz oldu. Ayrıca Muradiye Şelalesi sadece Muradiye’nin değil, Van’ın da vitrininde yer alan en temel doğal eserlerden bir tanesi. Belki de Muradiye Şelalesi’nin bu denli başat olmasından dolayıdır ki onun dışındaki diğer tarihi ve doğal güzellikler pek görülmedi veya görünür kılınamadı.

Oysa Muradiye Şelalesi dışında Muradiye’de pek çok doğal ve tarihi güzellikler var. Ancak üzülerek belirtmek gerekirse bu güzellikler bu güne dek hak ettikleri ilgiyi görebilmiş değil. Belki de şöyle demek daha yedinde olur. Muradiye Şelalesi dışında kalan Muradiye’nin tarihi ve doğal güzellikleri yokmuş gibi bir durum oluştu.

Ancak öyle değil ve Muradiye’nin pek çok güzelliği bulunmaktadır. Bunlara bir göz gezdirecek olursak…

Muradiye Şelalesi’nden geriye doğru gelindiğinde hemen az ilerisinde Êzidî Şelalesi, onun ilerisinde Muradiye Balık bendi, sonrasında Şeytan Köprüsü ve en nihayetinde Muradiye Baraj gölü mesire alanı bulunmaktadır.

İsmini saydığımız tüm eserler de birbirinden güzel ve insanı cezbedebilecek nitelikte eserler. Ancak bu güne dek görünür kılınamadığından ve turizme kazandırılamadığından bir artıya dönüştürülememiş ve istihdama kazandırılamamıştır. Bunun da ötesinde adeta yok edilmeye terk edilmiş vaziyetti!

Peki bu alanlar için neler yapılabilir?

Bu kapsamda Muradiye Belediyesi Eşbaşkanları sayın Hediye Sayıner ve Barış Yılmaz ile konuştuğumuzda, kafalarında bir takım projelerin olduğu, bu kapsamda hayallerinin bulunduğu hemen anlaşılıyor. Bu oldukça önemli, nitekim hemen her şey ilkin hayal etmekle başlar.

Eşbaşkanların ilk etapta yapmak istedikleri şey, tüm bu yapıları birbirine bağlayacak bir yol yapmak, gelen ziyaretçilerin rahatlıkla seyahat edebilecekleri, güzel bir yol düşünülüyor.

Hemen belirtelim; bu yerlerin birçoğunun mülkiyeti Muradiye Belediyesi’nde değil, başka kurumlarda. Ancak o kurumlar da bahsedilen turizm harikası yerleri adeta terk etmiş, kendi kaderleri ile baş başa bırakmışlar.

Örneğin Muradiye Şelalesi…

Bir firmaya kiraya verilmiş. Buna diyecek bir şey yok. Hemen her yerde bu gibi yerler ihale ile kiraya verilir. Böylece hem gerekli şekilde koruma altına alınmış olur hem de bir getiriye dönüştürülmüş olur.

Ancak gelin görün ki Muradiye Şelalesi adeta bakımsızlıktan kırılıyor. Alanda bulunan çöpler bile doğru düzgün temizlenmiyor. Kırılan, dökülen yerlerin tamir edilmemesi de işin cabası. Adeta cennetten bir parça olan Muradiye Şelalesi maalesef hak ettiğinin çok gerisinde. İstihdam konusunda da kapasitesinin çok gerisinde bir getiriye dönüştürülmüş vaziyette.

Oysa Muradiye Şelalesi’nin bulunduğu alan oldukça geniş ve iyi bir projelendirme ile çok ciddi bir istihdam alanına dönüştürülebilir.

Sonrasında Êzidî Şelalesi’nin bulunduğu yer de öyle. Orası da Kanîspî gibi dönemseldir. Ancak etrafı son derece harika bir yer. Proje kapsamında yapılabilecek bir düzenleme ile oralar da çok ciddi düzeyde turizme kazandırılabilir, iyi bir istihdam alanı olabilir. Yer oldukça müsait.

Ardından Balık Bendi gelmektedir. Aslında Balık Bendi’nde bir takım tesisleşmelere de gidilmiş zamanında. Ancak artık gerekçe neyse sonrasında tesisler terk edilerek tamamen kendi kaderine terk edilmiş. Ne mi oldu sonrasında? Madde bağımlılarının temel uğrak yerlerinden bir tanesi oldu. Belki de çok yüksek maliyetlerle inşa edilen tesisler bir bir yok olmuş durumda.

Ancak oradaki doğa ve potansiyel harika ötesi. Bendimahi Çayı üzerinde bulunan Balık Bendi, Van Balığının yükseklere zıplayarak yumurtalarını bırakmak için suyun tersine yüzdüğü en temel yerlerden bir tanesi.

Yani bu kapsamda asıl görsel manzaranın izlenebileceği en muhteşem yer! Ancak sahipsizlikten in-cin top oynuyor ve ne yazık ki Muradiye’ye herhangi bir katkısı olmuyor.

Şeytan Köprüsü ve Muradiye Barajı Mesire alanı da öyle.

Evet gidip dolaşanlar var, ancak bu dolaşmaların Muradiye ekonomisine herhangi bir katkısı olmuyor. Tam aksine çevre ve doğa daha da kirletilmiş oluyor.

Peki ne yapılabilir?

Evvela üç aşamalı bir projelendirmeye gidilebilir. Tabi bunun öncesinden ilgili kurumlar ile gerekli protokoller imzalanmalı, izinler konusunda anlaşmaya varılabilmelidir.

Sonrasında bu yapıtlar arasında bağlantı yolları kurulabilmeli. Ancak bana kalırsa bu yollar asfalt veya kilitli parke taşlarından yapılmamalı. Tam aksine kayrak taşlarından veya Muradiye’de bazalt taşı gibi sert ve yol yapımında kullanılabilecek taşların bulunduğu bir bölge var, bu bölgede bulunan taşlarından yararlanılabilir.

Yapılacak bu yollar sadece yaya ve bisiklet yolu olarak kullanılabilmeli. Yolun her iki yanına da ağaçlar dikilebilir. İleriki aşamada, ağaçlar büyüyüp göğe yükseldiğinde insanların huzur içinde yürüyebilecekleri veya bisiklet sürebilecekleri muhteşem bir ortam yaratılmış olur. Toplum olarak biraz aceleciyizdir, her şeyin bir an önce olup bitmesinden yanayız. Ancak zaman çabuk geçiyor, böylesi taşlardan yapılan ve etrafı ağaçlarla tamamlanan bir yol çok değil, bir on yıl sonra muhteşem ötesi bir yere dönüşür ve uluslararası bir nitelik kazanır.

Dediğimiz gibi oluşturulacak böylesi yollar kesinlikle sadece yaya ve bisiklet yolu olmalı. Çünkü turizmde temel ilke; gelen yerli veya yabancı turistleri daha fazla tutmak ve para harcamalarını sağlamaktır. Bunun için de araçları ile şöyle bir uğrayıp geçmelerinden ziyade, yürüyebilecekleri, bahsi geçen yerler arasında bisiklet sürebilecekleri ve en önemlisi de daha fazla zaman geçirebilecekleri bir ortam yaratmak çok daha önemlidir.

Çünkü bu işin kuralı, gelenlerin daha fazla para harcamalarını sağlamaktır. Böylesi uzun vadeli bir proje ve planlama Muradiyeliler için önemli bir istihdam olanağının sağlanması, Muradiye’nin turizm gelirinin artması anlamına gelir.

Belirtilenlerin dışında, özellikle dışarıdan gelecek kişilerin gece konaklayabilecekleri pansiyon veya otel haricinde daha farklı konaklama alanları da oluşturulabilir. Böylesine kapsamlı bir proje Muradiye’nin çehresini değiştirebileceği gibi, bunda emeği geçenlerin de tarihe geçmesine neden olacaktır.

Böylesi bir planlama ve proje sadece Muradiye’yi etkilemeyecek, Van’ın tamamını etkileyecektir.

Bana kalırsa böylesi bir proje çok da imkansız bir proje değil, yeter ki kent mutabakatı sağlansın, yeter ki ilin iradesi açığa çıksın ve en önemlisi de yeter ki bu işe karar verilsin.

Muradiye Belediye eşbaşkanlarının her ikisi de ufku geniş insanlar. İleriye yönelik de hedefleri ve projeleri olan, hayalleri olan insanlar. Hayallerinin peşinden başkalarını da sürüklemelerini, Muradiye açısından tarihi önemdeki turizmi canlandırmalarını umut ediyoruz.

Serhat News