Van’ın Muradiye ilçesinde bulunan Muradiye Şelalesi’nin çevresinde yer alan yüzlerce ağaç kurudu.
Van’ın Muradiye ilçesinde bulunan ve her yıl binlerle yerli ve yabancı turisti ağırlayan Muradiye Şelalesi’nin çevresinde yer alan yüzlerce ağaç kurudu. Ağaçların neden kuruduğuna ilişkin kesin bir veriye ulaşamasak da çevrede yaşayanların büyük bir çoğunluğu susuzluktan kuruduğu söylüyor. Muradiye İlçe Tarım Müdürlüğü ise söz konusu ağaçların ekonomik ömrünü tamamladığını belirtiyor.
Muradiye Şelalesi’nin beslendiği Bendi Mahi Çayı üzerinde 2010 yılından beri iki Hidro Elektrik Santrali (HES) bulunuyor. Muradiye Elektrik Üretim A.Ş. tarafından kurulan, Türkiye’nin 272’nci, Van’ın ise en büyük enerji santrali olduğu belirtilen Muradiye Ayrancılar HES’i saatte ortalama 124 milyon 564 bin 262 kilovat elektrik üretimi ile şelale suyunun azalmasına neden oluyor.
Aynı zamanda HES’in kurulduğu ilk günden bu yana su seviyesinde azalmaların yaşandığı gözlemleniyor ve giderek şelalenin yatağı değişiyor. Muradiye Şelalesi’nin etrafında yüzlerce kavak ağacı bulunuyor. Bu kavak ağaçları şelale etrafında piknik yapmak, doğa gezileri düzenlemek, suyun kenarında dinlenmek ve daha birçok aktivite için doğal bir alan oluşturuyor.
13 Mayıs 2023 tarihinde ‘Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’ olarak tescillenen Muradiye Şelalesi’nde şu anda kavak ağaçları arasında uzanan yürüyüş yollarında ise ziyaretçileri içler acısı bir durum bekliyor.
Şelalenin değişen yatağının arasında kalan ağaçların kuruduğunu ise öncelikle Muradiye’de yaşayan Gazeteci Harun Yavruöztürk tespit ediyor. Yavruöztürk, şelale etrafında çıktığı bir yürüyüşte yüzlerce ağacın kuruduğunu ve çok sayıda kuru ağacın kesildiğini görüyor.
‘Bu sorun HES’ten kaynaklanmış olabilir’
Daha önce sulak bir alanda bulunan ağaçların kurumasına ilişkin bilgi almak için birçok girişimde bulunan Yavruöztürk, süreci şöyle aktarıyor: “Yaklaşık iki hafta önce buraya gezmeye ve fotoğraf çekmeye gelmiştim. Ağaçların bu şekilde kuruduğunu fark ettim. İl Tarım Müdürlüğü ve İlçe Tarım Müdürlüğü ile iletişime geçtim ve sebebini öğrenmeye çalıştım. Ağaçların yaşları birbirinden farklı yani ekonomik ömrünü tamamlamış tanımına uygun değiller. Hemen ileride bir HES yapısı var ondan kaynaklanan bir sorun olduğunu düşünüyorum ama tabii ki uzmanların incelemesi gerekiyor. Fakat Muradiye Şelalesi’nin bu şekilde talan edilmesi bir ‘Ağaç Mezarlığı’na dönüştürülmesi beni çok derinden etkiledi.”
Son günlerde yaptığı haberlerle sesini tüm ulusal basına ve ilgili kurumlara aktarmaya çalışan Yavruöztürk, Türkiye’nin en önemli şelalelerinden biri olan Muradiye Şelalesi’nin çevresindeki ağaçların ve yeşilliğinin yüzde 90 oranında yok olduğunu, kendi kaderine terk edildiğini söylüyor.
Kırılan ağaçlar tehlike saçıyor
Kuruyan ağaçların bölgeye gelen turistler açısından da risk oluşturduğunu belirten Yavruöztürk, “Sert bir rüzgârda ağaçlar kırılıyor. Civardaki köylüler bunları yakacak olarak topluyor. Aynı zamanda birçok kesilmiş ağaç kökü görmemiz de mümkün. Bunlar da civardakiler tarafından kesilmiş. Tabii bu kırılmaların 50-60 yıllık büyük boyuttaki ağaçların burada turist olarak gelen yahut buradan geçen yerli halkın üzerine düşmesi ayrı bir tehlike yaratıyor” diyor.
Söz konusu alanın belediye denetiminde olan bir yer olduğunu ifade eden Yavruöztürk, “Bu alan belediye sorumluluğundadır ve bu alanın bakımı düzenli olarak onlar tarafından yapılmalıdır. Belediye kayyımla yönetiliyor ve uzun sürede bu alanın bu şekilde gözlendiği ve işletildiği gerçeğini göz önünde bulundurmak lazım” diye ekliyor.
Şelale her yıl binlerce turist ağırlıyor
Muradiye Şelalesini görmek için İstanbul’dan Van’a gelen fotoğrafçı Nurhan Yüce ise şelale ile ilgili şunları söylüyor: “Buralı değiliz ama buraları çok sevdik. Adana’dan Antep’ten başlayıp Uludere’ye kadar gittik. Esas amacımız ters laleydi onu da bulduk. Buraya geleli ise yarım saat oluyor. Bu şelaleyi görmek için geldik. Çok beğendim, çok güzel.”
İlgili Kurumlarda sorunun HES’ten kaynaklı olabileceğini belirtiyor
Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz resmî kurumlar alanda detaylı bir resmî inceleme yapılmadığı için görüş veremeyeceklerini belirtirken; Van’da bulunan STK’ler sorunun HES’ten kaynaklanmış olabileceğini bu konuyla ilgili uzun yıllardır çağrılar yaptıklarını ve nihai sonucu detaylı inceleme sonucunda aktaracaklarını belirtti.
Serhat News
