7 Haziran 2015 seçimlerinde sandığa gömülen AKP iktidarı 1 Kasım 2015 seçimlerinde MHP ile koalisyon kurdu ve sonrasında AKP-MHP iktidarında MHP’nin Kürt halkında ve siyasal mücadelesine yönelik ırkçı fikirleri AKP eliyle uygulandı. Makro siyasette “AKP’li Kürtler” bakanlıklarda ve bürokraside ya tasfiye edildi ya da pasifize edildi. Bölgeye yönelik temel uygulamalarda MHP fikriyatı, Soylu gibi karakterlerin eliyle veya daha somut olarak kayyumlar, kent yıkımları ve yasaklar ile sürdürüldü.
Kürt halkı; 2016 yılındaki kent yıkımları, ilan edilen OHAL ve yasaklara rağmen AKP-MHP’nin kayyumlarını 2019 yerel seçimlerinde sandığa gömdü. Van’da halkın oylarıyla seçilen Van Büyükşehir, Başkale, Edremit, Tuşba, İpekyolu, Erciş, Çaldıran, Muradiye, Özalp, Saray belediyeleri kayyum, KHK ve YSK darbeleri ile gasp edildi.
Hukuk dışı ve gayrı meşru olan bu kayyum saldırısı, sadece belediye eş başkanlarına yönelik olmadı aynı zamanda halkın oyları ile seçilen belediye meclisleri de işlevsizleştirildi, bazı meclis üyeleri görevden uzaklaştırıldı, kayyum valinin atadığı memurlardan yapay ve atanmış bir meclis kuruldu. Tuşba, Edremit ve Çaldıran belediyelerini KHK bahanesi ile hukuk dışı bir şekilde gasp eden MHP-AKP koalisyonu buradaki meclislerde de çoğunluğu alabilmek için kayyum gaspına başvurmuştur.
Özetle 2016-2023 yılları arasında Van’daki belediye bütçesi, kadrosu, hukuki yetkileri, iş ve işlemleri halkın seçtiği yönetimlerce değil MHP-AKP koalisyonunun misyonerleri tarafından idare edildi. Yaklaşık 7 yıldır merkezden atanan bu memurlardan “yükünü tutan” bazıları görevden uzaklaştırıldı. Bazılarına kayyum atandı. Bazıları “terörist” ilan edildi. Halkın görevden uzaklaştırdığı Kayyum M. Emin Bilmez MHP-AKP iktidarınca yeniden kayyum olarak atandı ama sonrasında onun yerine kayyum olarak mevcut kayyum Ozan Balcı atandı. Başkale belediyesinde kayyum olan Asım Solak’ın yerine birçok söylenti üzerine kayyum mevcut kayyum Mustafa Çelik atandı. Van’ın en büyük ilçesi ve merkezi olan İpekyolu’nun iki kayyumunun (Sinan Aslan ve Cemil Öztürk) önce görev yerleri değiştirildi ardından çeşitli iddialarla görevden uzaklaştırıldılar. Muradiye Belediyesi kayyumu Erkan Savar’a, Melih Aydoğan yeni kayyum olarak atandı. Benzer bir şekilde “kayyuma kayyum atanması vakası” Özalp belediyesinde yaşandı ve Kayyum A. Kadir Çelik’in yerine kayyum M. Emin Nasır atandı. Yine Saray Belediyesi’nde M. Halis Aydın kayyumken Yunus Ataman yeni kayyum olarak atandı.
Van’da yerine kayyum atanan belediye eş başkanları hakkında iddia edilen veya hükme bağlanan suçların hiçbiri “belediyecilik faaliyetleri ile ilgili olmayıp” bu kişilerin siyasal faaliyetleri süresince katıldıkları basın açıklamaları, gösteri yürüyüşleri ve benzeri ifade ve örgütlenme özgürlüğü çalışmalarıdır. Bu bağlamda MHP-AKP ittifakı, halkın seçilmiş temsilcilerini keyfi bir şekilde görevlerinden uzaklaştırırken, kenti de belediyecilik hizmetlerinden mahrum bırakmıştır. Bugün Van’ın altyapı yetersizliklerinin, trafik ve çevre sorununun, depreme hazırlıksızlığının ve daha birçok temel meselesinin en büyük nedeni hunharca uygulanmış bu kayyum gaspıdır diyebiliriz.
Sadece Büyükşehir Belediyesi bütçesi kapsamında kayyumların harcadığı bütçe 10 milyar TL’yi geçerken, bu bütçenin şeffaf olmayan ihale usulleri ile harcandığı Sayıştay raporlarına bile yansımıştır. Kayyım yönetimindeki Van Büyükşehir Belediyesi’nin Van Gölü sahiline hafriyat döktüğü, sahile yakın taş ocağı işletilmesine göz yumduğu kamuoyuna yansımıştır. Van Büyükşehir Belediyesi kayyumu tarafından ikinci kez BELVAN Şirketi’nin başına getirilen Suat Kaya’nın, 1 milyon 178 bin TL’lik yolsuzluktan kaynaklı işine son verildiği ortaya çıkmıştır. VOTAŞ üzerinden belediyeye ödenmesi gereken 18 milyonluk borç tam olarak tahsil edilmemiştir. Kayyım yönetimindeki Van Büyükşehir Belediyesi, 4 defa mahkemece haklı bulunan 306 işçiyi halen işe almamıştır. Bu 306 işçi dışında 600’ye yakın belediye personeli keyfi ve hukuksuz bir şekilde ihraç edilmiştir.
Yüzde 50’si Belediyeye ait olan Van City Park AVM hala tam olarak faaliyete geçirilememiştir. 2015 yılında Van merkez ve ilçe mezarlıkları duvarları için ihaleye verilen ve 2016 yılında kayyım atandıktan sonra yapılması gereken iş yapılmamasına rağmen şirket sahiplerine 1,5 milyon TL kayyım tarafından ödenmiştir. Bekir Kaya tarafından projesi yapılan 4 milyon TL değerindeki katlı otopark tamamlandıktan sonra kayyım atanmış ve kayyım şehrin ihtiyacını karşılayacak katlı otoparkı AVM’ye dönüştürerek 14 milyon TL’ye ihale etmiştir. Ancak bu bina AVM’ye uygun inşa edilmediği için yıllardır enkaz olarak durmaktadır. 2014 yılında açılışı gerçekleştirilen Nuda Kültür Merkezi önceki kayyım tarafından depoya dönüştürülmüş, 31 Mart sonrası belediyenin alınması ile tekrar kullanıma hazır hale getirilmişse de Kültür Merkezi şimdiki kayyım tarafından ikinci defa kapatılmış ve amaç dışı kullanılmıştır.
Kayyumların birçok belediyede ilk olarak kapattığı kurumların başında kadın dayanışma merkezleri, dil ve kültür kurumları olmuştur. Van’da, Kadın Politikaları Daire Başkanlığında çalışan birim müdürü ile diğer daire başkanlıkları ve birimlerde müdür olan 11 kadın açığa alınmıştır. Van’da da Çaldıran ilçesine bağlı birçok mahallenin isimlerinin yer aldığı Türkçe ve Kürtçe yön levhaları Van Büyükşehir Belediyesi Kayyımı tarafından sökülmüştür.
Anayasa Mahkemesi, Van Büyükşehir Belediyesi’nde otobüs şoförü olarak çalışan ve belediyeye kayyım atanması ile birlikte işlerine son verilen 11 işçinin başvurusuyla ilgili hak ihlali kararı vermiştir. Yoksullara yardım etmek amacıyla kurulan Van Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Aşevi Birimi, AKP İl Başkanlığı’nın düzenlediği iftar yemeklerine yemek taşımış, belediye bütçesinden AKP-MHP’nin yandaşı olduğu aşikar olan Ensar Vakfı, İHH, Üveys Ana vb. derneklere kaynak aktarımı yapılmıştır.
Van Büyükşehir Belediyesi kayyımının, AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirdiği miting için 2 buçuk milyon liralık araç kiraladığı ortaya çıkmıştır. Benzer bir şekilde her yıl yapılan Malazgirt etkinliklerine Van Büyükşehir bütçesinden araç ve yemek gönderildiği kamuoyuna yansımıştır. İpekyolu Belediyesi kayyımı, tüm çalışanlarına 15 Temmuz günü yapılacak etkinliklere katılım zorunluluğu getirerek, evrak imzalatmıştır.
Kayyım yönetimindeki İpekyolu Belediyesi, Sanat Parkı’ndaki ağaçları betona gömmüştür. Halkın sandıkla görevden attığı ancak Erciş’e yeniden kayyım olarak atanan Nuri Mehmetbeyoğlu, kütüphane olarak kullanılan bir otobüsün üzerindeki Kürt şair ve edebiyatçıların fotoğraflarını söktürmüş ve otobüsü garaja çekmiştir. Van’ın Erciş Belediyesi Kadın Politikalar Müdürlüğü bünyesinde faaliyet yürüten Kadın Yaşam Merkezi kayyum tarafından kapatılmıştır. Van’ın Özalp Belediyesi bünyesinde açılan Çilkezî (Kırkörük) Kadın Kültür Merkezi kayyım tarafından kapatılmıştır. Muradiye Belediyesi kayyumu, İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürü Bünyamin Polat’ı belediyenin Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü’nün başına getirmiştir. Muradiye Belediyesi’ne atanan kayyım, kaymakam olarak görev yaptığı sırada yani henüz kayyım olarak atanmamış iken açılışına onay verdiği Ayşe Şan Kadın Kitap ve Konuk Evi’nin tabelasını indirerek, kapısına kilit vurmuştur.
Van’da kayyum gaspının ekonomik, sosyolojik, kültürel ve ekolojik tahribatlara yol açtığını ifade edebiliriz. Sırtını OHAL hukuksuzluğuna, KHK fırsatçılığına ve Kayyum zorbalığına dayandıran AKP-MHP rejiminin Van yerelindeki bu tahribatı ile mücadele etmek için ilk adımı 14 Mayıs günü sandığa giderek ve bu hukuk dışı uygulamalara imza atan MHP-AKP koalisyonuna son vererek yapacağız. Sonra ilk iş bu kayyum depreminin açığa çıkardığı enkazın hasar tespitini yapmak olacak. Şehirlerimizi yeniden inşa etmeliyiz. Halkın iradesiyle seçilmiş halka hesap veren yönetimlerle!!!
Serhat News
