Yıldız Tekin, Van’ın emlakçılardan. Leman Bayav, bir sürücü kursunda trafik usta öğreticisi. Nurcan Arap da halı yıkama da şehrin en iyilerinden, hatta kendi alanında Türkiye’nin en iyi kadın girişimci ödülünü aldı: “Toplumsal cinsiyet rollerine bağlı olarak sadece erkeklerin değil kadınların da her işi yapabileceğini vurgulamak için buradayım.”
Türkiye’de erkeklerin işgücüne katılımı yüzde 69.8 iken, kadınların işgücüne katılımı ise yüzde 34’lerde kalıyor. Bunun nedeni ise sektörlerdeki toplumsal cinsiyet rolleri. Bugün her 100 kadından sadece 16,7’si kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda. Buna rağmen bazı kadınlar, bulundukları sektörde tüm engellemelere rağmen kendi başarı hikayelerini yazıyor.
Erkek cinsiyetiyle tanımlanan mesleklere, kadınların emeğinin girmesi başka bir soluk katıyor. Her gün en az üç kadının öldürüldüğü Türkiye’de, kadınların toplumsal cinsiyet rollerinin atandığı mesleklere dahil olması, gelecek kuşaklar açısından bir umut.
Tekin, emlak sektöründe erkek emlakçıların her fırsatta kadın emlakçıları alaşağı etmek istediklerini söylüyor. Bayav, sadece eğitmen değil aynı zamanda trafikte kadın sürücülere bakış açısını değiştirdiğini, Arap ise girdiği sektörde toplumsal cinsiyet rollerine dair fikirleri kırdığını ekliyor. Üç kadın, üç sektör… Vanlı kadınlar başarılarını Serhat News’e anlattı.
‘Emlak sektöründe kadın olmak zor’
Neredeyse yirmi yıla yakındır Van’da emlak sektöründe çalışan kadınlar var. Yıldız Tekin, o kadar eski olmasa da erkek mesleği olarak tanımlanan sektörde ter döken kadınlardan. 2015’te İstanbul’da emlakçılık yapmaya başlıyor. İşine daha sonra Van’da devam ediyor. “Yaptığım işte ne babama ne de abime bağımlı olmadan kendi ayaklarım üzerinde durabilmek önemliydi,” diyor ve emlak sektöründe kadın olmanın zor olduğunu fakat imkânsız olmadığını da ekliyor sözlerine: “Kendi ayaklarımızın üzerinde güçlü bir şekilde duruyoruz. Feodal bir aileden kopup erkek diye tabir edilen bir sektörün içerisinde bulunmak güç isteyen ama zor olmayan bir şey.”
‘Erkekler kadınların sesini duyduklarında farklılaşıyorlar’
Tekin, erkeklerin emlakçılık sektöründe kadınları, ‘kazanmasınlar, öğrenemesinler, onları işten nasıl bertaraf ederim’ şeklinde manipüle ettiklerini, sektörden uzaklaştırmak istediklerini söyledi: “Onlar neredeyse ben de oradayım. Müşteri saat kaçta derse gidiyorum, müşteriye evi gösteriyorum, ilgileniyorum. ‘Kadın orada olamaz nasıl olsa’ algısını yıkıyorum. Erkek bir güç değildir. Erkeklerin yaklaşımları çok çirkin kadını nasıl düşürebilirim, nasıl kaçırtabilirim gibi yaklaşımları var. Sektörde -aslında kadınların çalıştığı bütün sektörler böyle- erkekler, kadınların sesini duyduklarında çok farklılaşıyorlar. Bu bazen tacize bazen işten yıldırmaya kadar gidebiliyor.”
Tekin, “Müşteriler, erkek emlakçılarla maddi konularda sıkıntı yaşadıkları için kadınların daha dürüst olduğunu düşünüyorlar ve kadın emlakçı tercihleri oluyor. Bu yüzden müşterilerle sıkıntı yaşamıyoruz,” diyor
‘Trafikte kadın sürücülere bakış açısını değiştiriyoruz’
Leman Bayav, özel sektörün farklı iş kollarında çalıştıktan sonra sürücü kursunda trafik usta öğreticiliği yapmaya başlıyor. Sürücü kursunda çalışmakla ilgili bir deneyimi olmadığını, şartlarının uygun olmasından dolayı bu işe başladığını söylüyor. Bir kadın olarak sürücü kursunda eğitmen olmanın çok anlamlı olduğunu çünkü sadece eğitmen değil aynı zamanda trafikte kadın sürücülere bakış açısını değiştiren, empati kurulmasını sağlayanlar olduklarını belirtiyor: “Sadece trafik kurallarını anlatmıyorum. Aynı zamanda psikolojik olarak da yanlışları göstermeye çalışıyorum. En başta öfke kontrolünün ne kadar önemli olduğunu vurguluyorum. Bana göre kadın eğitmenler bu gibi noktalarda çok daha iyi iletişim kurabiliyor,” diyor.
Bayav, bugüne kadar olumsuz tepkiler değil aksine destek aldığını ve böylece ne kadar doğru bir iş yaptığını düşündüğünü söylüyor.
‘Halı yıkama sektöründe kadınlar var, bizler varız’
Nurcan Arap, yaklaşık 3 yıldır halı yıkama sektöründe ve 3 çocuk annesi. “Tek başıma mücadele veriyorum,” diyor. Arap, kredi çekerek halı yıkama fabrikası kurmuş: “Geçmiş dönemlerde hayatım tamamıyla toplumsal cinsiyet rollerine bağlı olarak şekillendi. Kendime ait bir iş yeri kurmayı hep istiyordum. Kadınlara danışmanlık yapıyordum. Daha sonra ‘ben neden kendi işimi kurmuyorum’ diye kendimi sorguladım. Ve toplumsal cinsiyet rollerine bağlı olarak sadece erkeklerin değil kadınların da her işi yapabileceğini vurgulamak adına halı yıkama sektörünü seçtim,” diyor.
‘En iyi kadın girişimci ödülü aldım’
Arap’ın kendisiyle ve daha sonra sektörle savaşının meyveleri de gecikmeden gelmiş. Bu yıl Türkiye genelinde halı yıkama sektöründe ithalat ihracat yapan dev firmaların katılmış olduğu bir yarışma düzenlendi ve yarışmada Türkiye’nin en iyi 12 kategorisini belirlemek adına adaylar seçildi. Yeni bir firma olmasına rağmen iletişim ve girişimciliği iyi yaptığı gerekçesiyle en iyi kadın girişimci adaylığına gösterildi Arap.
Kendi alanında Türkiye’nin en iyi kadın girişimci ödülünü aldı: “Kendi sektörümde bir kadın olarak toplumun kadınlar yapamaz dediği bir alanda ödül almaktan gurur duydum. Ve bu ödülü bütün kadınlar adına aldım. Çünkü kadınlar büyük mücadeleler vererek bir yere gelmeye çalışıyorlar.”
En çok kadınlardan destek aldığını bunun da kendisini daha güçlü kıldığını söyleyen Arap, “Ekonomik olarak yeterli olmadan böyle bir işe girişmek kendi ayaklarım üzerinde durmayı göstermek o kadar da kolay olmadı. Birçok zorlukla mücadele etmek zorunda kaldım. Toplumun, ‘sen yapamazsın, erkek gücünde olman lazım, bu sektörde sürdüremezsin’ gibi önyargılarıyla karşılaştım. Çok zorlandım ama şu an çok daha iyi bir noktadayım,” diyor.
‘Müşterilerin kadın girişimcilere yaklaşımı çok daha olumlu’
Müşterilerin kadın girişimcilere bakış açısının çok daha olumlu ve çok daha kurumsal olduğunu belirten Arap, müşterilerin karşısına bir kadın çıktığı zaman muhatap alınabileceklerine inandıklarını, bu yüzden iletişimlerinin farklı olduğunu söylüyor. Sektöre girdiğinden beri iletişimlerinde herhangi bir sorun yaşamadığını aksine olumlu yaklaşımlarla karşılaştığını ekliyor. Kadınların her sektörde çok daha güven verici olduğuna inanıyor. Bunun da iş hayatında artı puan olduğunu ve işi daha ileriye taşıyabilmek için güven verdiğini ifade ediyor.
(ro)
