Hokyats (Meryem Ana Kilisesi) Manastırı rivayetlere göre Vaspuragon Ermeni beyliği zamanında, Surp Partoğimeos tarafından 365 oda olarak yaptırılmıştır. Yapılış yılına dair net tarih olmamakla birlikte çeşitli rivayetler vardır. Tarihe ışık tutan yapı için Van Büyükşehir Belediye meclisinden önemli bir karar alındı. Karara göre Kilisenin yolu açılarak turizme kazandırılacak.

Araz Çayı kıyısında 700’lü yıllarda inşa edildiği rivayet edilen Meryem Ana Manastırı, yılın her gününü temsil edecek şekilde 365 odalı olarak inşa edilmiş. Manastır, somut bir veri olarak en erken 8 – 9. yüzyıllara tarihlendirilmektedir.  Bu büyük yapıdan geriye ise günümüzde çok az kalıntı kalmıştır. Kimilerine göre 17 oda, kimilerine göre 20 oda, kimilerine göre ise 32 odası ve orta salonu günümüze ulaşmıştır. Odalar labirent şeklinde birbirine geçiş sağlayan penceresiz yapıdadır.  Kilisenin damında tahribatlar olup büyük delikler açılmış ise de dış duvarlarının bir kısmı, içindeki odaların bir kısmı ve orta salonu sağlam kalabilmiştir.

Tarihi kaynaklara göre bölgenin en büyük manastırı olan yapının ayakta kalabilen kısımları ise defineciler tarafından tahrip ediliyor. Ermeni geleneksel tarih anlatısına göre, Ermeni Kralı IV. Dırtad ve Dırtad’ın eşinin mezarının burada bulunduğuna inanılmaktadır. Bazı rivayetlere göre 4. yüzyılda cüzzam hastanesi olarak kullanılan bir yapıdır.  Farklı bir geleneksel anlatıda ise; Ermenilerin Hristiyanlığa geçişlerinde büyük rolü olan Azize Hripsime, kadınlar topluluğunun bu manastırda konakladığı ve buranın bir dönem kadınlar manastırı olduğu anlatılmaktadır.

700’lü yıllarda yazılmış bir el yazması eserde, Meryem Ana öldüğünde yanında olan havarilerin, Meryem Ana’ya ait bir ikonayı havari Partuğimeos’a (Bartholomeos) teslim ettiği ve havari Partuğimeos’un bu ikonayı Ermenistan’a götürmesi anlatılır.  Kimi rivayetlere göre ise 4.YY’dan kalma Kral Dırtad/Tiridates ve Kraliçe Aşhken’in gömülü olduğu mezarların bulunduğu Meryem Ana kilisesi her yıl 15 Ağustos Astvadzin yortusunda Hıristiyan hacılar tarafından ziyaret akınına uğrardı.

İnanışa göre, özellikle çocukları olmayan aileler bu kiliseye kümes hayvanlarından bir horoz getirip kilisenin yanında adak olarak keser ve çocuklarının olması için dua eder, dönüş yolunda ilk kime rastlanırsa adak için kesilen horoz o kişiye verilir, çocukları olduğunda ise kız çocuklarına Meryem, erkek çocuklarına ise İsa adını verirlerdi

Van Meryem Ana Kilisesi (Der Meryem) Nerededir, Nasıl Gidilir?

Dêr Meryem Van’ın Gürpınar ilçesinin güneyinde, Norduz Vadisi’nin Çatak ilçesine doğru döndüğü derin bir vadinin üç koldan kesiştiği Araz Çayı kenarında kurulmuştur. Kilise Kırkgeçit Köyü’ne yakın bir mesafede konumlanmıştır.

Gürpınar ilçesine Van’dan kalkan toplu taşıma araçları veya günlük yolcu minibüsleriyle ulaşım sağlayabilirsiniz. Gürpınar ilçe merkezine 30 kilometre mesafede bulunan Kırkpınar Köyüne 25 – 30 dakika süren karayolu yolculuğuyla ulaşmak mümkün. Kırkgeçit Köyü’nden sonra ise yaya yolculuğu ile kiliseye varılabilir.

Ayrıca Çatak’ta bulunan Bilgi Köyü (Kaka) Köyü’nden yaya yolculuğu ile bu manastıra ulaşılabilir. Ancak bu yol Kırkgeçit Köyü’ne göre biraz daha uzun sürmekte.

Birçok hayvan türü ve endemik bitkiye de ev sahipliği yapan Norduz Yaylası aynı zamanda büyük bir doğa turizmi potansiyeline sahiptir. Doğal güzelliyle ön plana çıkan Norduz Yaylası’nın bu tarihi yapıyla buluşturulması hem doğa hem de kültür turizmini bölgede canlandıracaktır. Ancak şu ana kadar buna yönelik herhangi bir çalışma yapılmadı.

İki ilçe birbirine bağlanacak

Belediye meclisi tarafından alınan kararda Bilge Mahallesinden yol açılması durumunda hem Kilisenin tanıtımına büyük katkı sağlayacak hem de Gürpınar ile Çatak ilçelerini birbirine bağlamış olacak. İşte belediye meclisinden konuyla ilgili alınan karar, “Çatak Bilgi Mahallemiz ile Gürpınar ilçesi Kırkgeçit Mahallesi ile Özlüce Mahallesi komşu mahallelerdir. Bu mahallelere yol olmadığı için motorlu taşıtlar gidip gelememektedirler. Ayrıca bu Bilgi Mahallemiz ile diğer mahallelerin arasında Der Meryem (Meryem Ana Kilisesi) olup patika yol ile ulaşım sağlandığından geliş gidişler pek olmamaktadır. 10 Km’lik bu yol yapıldığı taktirde ilçemiz ile Gürpınar ilçesi birbirine ulaşımı sağlanmış olacaktır. Yol yapıldığı taktirde acentaların turist akınına uğrayacaktır. Yol güzergahı dereye takiben yolun hepsi topraktır. Bu yol güzergahında % 10 lük taşlık olabilir. Yolun yapılması durumunda Gürpınar’ a bağlı 52 mahalle faydalanacaktır. Turizm yönüyle ilçemizde bu durumdan faydalanacaktır” denildi.

Arşiv

Serhat News