1. Haberler
  2. Güncel
  3. Van’da 2024-2025 Eğitim Yılı Eğitim Raporu açıklandı: işte okul okul yaşanan sorunlar

Van’da 2024-2025 Eğitim Yılı Eğitim Raporu açıklandı: işte okul okul yaşanan sorunlar

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Van’da 2024-2025 Eğitim Yılı Eğitim Raporu açıklandı: Okulların tek tek ele alındığı raporda sorunların tespitinin yanı sra çözüm yöntemleri de sıralandı.

 

Eğitim-Sen Van Şubesi 2024-2025 Eğitim Yılı Eğitim Raporu açıklandı. Sorunların maddeler halinde açıklandığı raporda, çözüm için kalıcı yöntemlere de yer verildi. ​Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) 2023/2024 Eğitim öğretim yılı raporunu açıkladı. Raporun, Van’ın ilçelerine bağlı anaokulları, ilk/ortaokullar, liseler ve ilçe milli eğitim müdürlüklerini ziyaret edip incelemelerde ve bilgi alışverişinde bulundukları belirtilen raporda yine 2024-2025 eğitim-öğretim yılı sene başında anket çalışması yaptıklarına da dikkat çekilerek, yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri şöyle sıralandı:

Tespit Edilen Sorunlar:

  1. Ziyaret ettiğimiz bazı okulların yaz tatili boyunca yapılmayan boyama, tadilat ve güçlendirmelerine veya yıkımına eylül ayı başında başlandığını tespit ettik.
  2. Okullarda güvenlik personeli olmadığından birçok okulda öğrencilerle okul dışındaki gençler arasında kavgalar yaşanmaktadır.
  3. Gerek merkez gerek ilçe köy okullarında öğretmenlerin kalabileceği lojman olmadığını ( İstisnai olarak var, o da kullanıma elverişli değil ya da başka bir amaç için kullanılmaktadır. ), öğretmenlerin il, ilçe merkezlerine gidiş geliş yapmak zorunda kaldığı, iklim koşullarının çok sert geçtiği kış aylarında bu gidiş gelişlerin çok zor olduğu, zaman aldığı ve maliyetli olduğu açıktır.

Köy okullarında ve uzak ilçelerde öğretmen ve dışarıdan gelen personellerin ev bulamadıkları, buldukları evlerin de kendilerine çok yüksek meblağlarla kiralandığı tarafımızca tespit edilmiştir.

  1. Merkez okullar dahil olmak üzere çoğu okulda dezenfektan yetersizliği ve hijyen sorunubulunmaktadır. Tasarruf tedbirleri kapsamında İŞ-KUR alımlarının durdurulduğu, IUP üzerinden geçici süreli( haftanın 3 günü çalışacak ve günlük 566 TL ücret ödenecek) işe alınacak kişiler üzerinden karşılanmaya çalışılmasının hem bu kişileri aylık 7.000 TL’lilk bir ücret ile çalıştırarak emek sömürüsüne yol açacağı, haftanın 3 günü temizlik personelinin bulundurulmasının okulda ciddi hijyen sorunlarına yol açacağı açıktır.

– Temizlik hizmetlerinin yerine getirilmediği, bu hizmetlerin yerine getirilmesi için idarelerin dışarıdan personel almak zorunda kaldığı ve bu durumla ilgili olarak veli ve öğretmenlerden çalıştırılacak personele ödemek için ücret talep ettiği; bu durumun da birçok okulda veli, idare ve öğretmenler arasında sorunlara sebep olduğu tarafımızca tespit edilen diğer bir husustur.

– Yetersiz personel durumundan dolayı okullardaki iş yükü bir iki personelin sırtında kalmaktadır. Birçok okulda personeller ağır iş yükünden dolayı geç saatlere kadar çalışmak zorunda kalmaktadır.

  1. İstisnalar hariç özellikle merkez ilçelerde;  Temel eğitimde sınıf mevcutlarının genel olarak 35-45 kişi olduğu tespitlerimiz arasındadır. Sınıf mevcutlarının fazla olması, eğitim öğretimin sağlıklı ortamlarda yapılması önünde çok büyük bir engel teşkil etmektedir.
  2. Köy okullarında çalışan öğretmenlerin görev yerlerine gidiş geliş koşullarının zor olması nedeniyle hafta sonları sınırlı sayıda öğretmen Destekleme ve Yetiştirme Kursları’nı açmakta ya da öğretmenlerin gidiş gelişleri maliyetli olduğundan kurslar yapılamamaktadır. Bu durum dezavantajlı durumda olan öğrencileri daha da dezavantajlı kılmaktadır.
  3. Yine tasarruf tedbirleri kapsamında taşımaların büyük kısmını iptal edilmesi, öğrencilerin zorunlu olarak pansiyona yönlendirilmesi okul terk oranını arttıracaktır.
  4. Sözleşmeli olarak görev yapan eğitim emekçisi öğretmenler üzerinde özellikle Merkez ilçeler dışındaki okul idareleri ve ilçe Milli Eğitim Müdürlükleri tarafından ciddi bir baskı oluşturulmuştur. Sözleşmelerinin feshedileceği tehdidiyle sözleşmeli öğretmenlere görev tanımlarında yer almayan görevlerin yaptırılmak istenmesi, mevzuata aykırı angarya görevlerin verilmesi, görevlendirmelere itiraz edenlerin ise türlü tehditlere maruz kalmaları söz konusudur.
  5. Bazı ilçelerde her sene olduğu gibi soğuk havalara rağmen kömür dağıtımı geç yapılmaktadır.Dağıtılan kömürlerin de kalorisinin çok düşük olması önceki senelerde olduğu gibi ısınma sorununa sebep olmaktadır Köylerin büyük bir kısmında kömür dağıtılmadığı gibi personel de verilmemiş, hem kalorifer yakma hem de temizlik hizmetlerini yerine getirecek personel bulunmamaktadır.
  6. Anaokullarında/anasınıflarında ders saatleri süresinin uzun olması ve birçok okulda yardımcı abla/personel olmadığından Ana Sınıf Öğretmenleri ihtiyaçlarını giderme ve dinlenme konusunda sıkıntı yaşamaktadırlar.
  7. Genel olarak çalışma yaptığımız tüm okullarda, havalandırma sisteminin olmadığını ve sınıfların yeteri kadar havalandırılmadığı tespit edilmiştir.
  8. Birçok okulda derslik yetersizliğinden dolayı sınıf mevcutları yaklaşık 50 öğrenciyi bulmuşken ve yoğunluktan dolayı ikili eğitim uygularken;  Birçok MTAL, İmam Hatip Anadolu Lisesi ve İmam Ortaokulunda öğrenci sayısının çok az olduğu tespit edilmiştir.
  9. Kurulduğu günden bu güne ( 2014 Nisan ) dört hizmet binası değiştiren İpekyolu- Tuşba İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü hizmet binası dar ve yetersiz olduğundan personeller çok sağlıksız bir ortamda hizmet vermek zorunda bırakılmıştır.
  10. Tuşba İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü hizmet binası başta olmak üzere okul/kurumlarda engelli rampası ve asansörü olmadığından gerek personel gerek vatandaş ulaşımda büyük sorunlar yaşamaktadır.
  11. Van Hizmetiçi Eğitim Enstitüsü binasının Diyanete devredilmesi sonucu Van’da görev yapan öğretmenler hizmetiçi eğitim faaliyetleri için başta Erzurum olmak üzere başka illere gönderilmektedirler ve bu durumun da mağduriyetlere sebep olmaktadır.
  12. İl genelinde yaşanan ciddi sorunlardan bir tanesi de trafik sorunudur. Alt geçit- üst geçit sayılarının sınırlı olmasında dolayı özellikle caddeye yakın okullarda ciddi trafik/güvenlik sorunu mevcuttur.
  13. Birçok kurumda personellere yemek hizmeti verilmesine ve mevzuata yeri olmasına rağmen İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinde personellere yönelik öğlen yemeği hizmeti verilmemektedir. Bu durumdan kaynaklı evi uzak olan personellerin yemek konusunda sorun yaşadığını, evlerine gidip gelemedikleri tespit edilmiştir.
  14. Özellikle merkeze uzak ilçelerdeki bazı okul idarecileri ve şube müdürleri üzerinden eğitim çalışanlarının belli bir sendikaya üye olmaya zorlandığı ve bu yönlü telkinde bulunulduğunu, yine sendikamıza yönelik makamlarını kullanarak karalama yaptıkları tespit edilmiştir. Ayrıca kimi şube müdürlerinin sendika temsilcisi olduklarını ve sendikal çalışmaları temsilci olarak değil makamlarını kullanarak yaptıklarını ve bu durumun eğitim çalışanlarını üzerinde ciddi bir mobbinge neden olduğu tespit edilmiştir.
  15. Başta İl Milli Eğitim Müdürlüğünün yönlendirme ve mobbingi ile proje yapması ve bu projeleri sisteme işlemesi noktasında eğitim emekçilerinin büyük bir baskı altına alındığı, projenin içeriğinden ve bilimselliğinden ziyade sayısının esas alındığı tespit edilmiştir.
  16. Öğrencilerin seçmeli ders tercihleri noktasında eğitim emekçilerinin okul idareleri, ilçe ve il milli eğitim müdürlükleri tarafından yönlendirmelere ve mobbinge maruz kaldıkları tespit edilmiştir.
  17. Normu boş olan okullara idareci atamalarında özellikle sendikamıza üye öğretmenlerin görevlendirilme taleplerinin bilinçli bir şekilde reddedildiği tespit edilmiştir.
  18. Müdür yardımcısı normu boş olan okullara İdareci görevlendirmelerinde okul içinden idarecigörevlendirmek yerine özellikle bir sendikanın belirlediği kişilerin ( farklı bir ilçeden olsa dahi) açığı olan okullara görevlendirildiğini, okul müdürü görevlendirmelerinde ise okulda müdür yardımcısı olsa dahi farklı ilçe veya okullardan öğretmenlerin bu okullara müdür olarak ( yine belli bir sendika üyesi kişilerin) görevlendirildiklerini tespit etmiş bulunmaktayız.
  19. Yetkili sendika üyesi birçok idarecinin göstermelik soruşturmalar ile merkezi kurumlara atamalarının yapıldığı tespit edilmiştir.
  20. Göreve yeni atanan özellikle memurların; il milli eğitimde göreve başlatılırken bu işlemleri müdürlük adına yapan kişiler tarafından ‘’üç ayda bir bin lira ek ücret almak isterseniz şu üye formunu da doldurun’’ şeklinde kendilerine bir sendikanın üyelik formunun doldurtulduğu gelen şikâyetlerden anlaşılmıştır.

Anket çalışmamız sonucu aktarılan sorunlar

Şehit Fırat Torunoğlu Ortaokulu

-Fiziki imkanların yetersizliği,

– Dersaneden okula dönüştüğü için dersliklerin hem çok küçük hem de mevcut öğrenciye göre kapasitesinin düşük olması,

– 300 öğrencinin dersane mantığı ile oluşturulmuş 14 derslikte eğitim görmesi,

– Öğretmen ve Öğrenci başına düşen tuvalet sayısının yetersiz olması, tuvaletlerin damlaması,

– Okul komple taşıma kapsamında olmasına rağmen yemekhanenin olmaması, okulun bodrum katında toplam 3 odada taburelere oturulup plastik masalarda loş ışıkta yemek yenilmesi,

– Akıllı tahtalar olmasına rağmen internetin olmaması,

– Pencerelerde korkuluk olmadığı için pencere kilitlerini teneffüslerde açılamaması nedeniyle sınıfların havalandırılamaması,

– Okul bahçesinde bir lisenin yatılı yurdunun da olması nedeniyle öğrencilerin tenefüslerde oynayabileceği uygun büyüklükte bir bahçeye sahip olmaması.

Şehittepe İlk-Ortaokulu

1960-1970 ten kalma binalarda eğitim öğretim yürütülmesinin yaşattığı zorluklar.

Vali Mithat Bey Ortaokulu

Aynı binada ilkokul ortaokulun birlikte eğitim görmesi, sınıf eksikliğinden dolayı fen laboratuvarı ve bilişim sınıfı gibi yerlerin sınıfa çevirilmesi, ayrıca sınıfların birleştirilerek sınıf mevcutları artırılması.

 

Kinyas Kartal ilkokulu

Binanın fiziki yapısı, Binanın depreme dayanıklı olmaması.

 

Aktaş İlkokulu

Okulun bulunduğu yerde internet kesintisi olması nedeniyle kendi eğitim emekçilerinin kişisel telefonlarından internete bağlanarak akıllı tahtaları kullanması.  Okulda mevcut bir Wi-Fi ağı olmadığından akıllı tahtanın aktif şekilde kullanılamaması.

 

Hüsrevpaşa İlkokulu

Çevre düzenlemesi ile ilgili yüklenici firma ve kontrolörden kaynaklı eksiklikler ve risklerin olması.

Turgut Özal Anadolu Lisesi

Isınma sorunu olması, okul pencerelerinin kış koşullarına uygun olmaması, temizlik ve güvenlik personeli olmaması.

Çiçekli ÇPAL

Isınma sorunu

Alaattin Sucular İlkokulu

İkili öğretim yapıldığından sabahçı öğrencilerin erken saate okula gelmeleri, öğlenci öğrencilerin ise geç saate kadar okulda bulunmaları olumsuz etki yaratmaktadır.

Aşağı Tulgalı İlk-Ortaokulu

Bazı kalorifer peteklerinin çalışmaması, okul çevre duvarının olmaması, akıllı tahtaların birçoğununbozuk veya hiç çalışmıyor olması.

Van Atatürk Anadolu Lisesi

Okul bahçesinde devam eden inşaat.

Fatih Sultan Mehmet Anadolu Lisesi

Okulda dogal gaz olmaması ve okulun soğuk olması. Okulun önünde ana cadde olduğu için araçlarçok hızlı geçiyor. Üst geçit ya da ışık yok.

Selahattin Eyyubi Anaokulu

Okulda sadece tek bir kadın temizlik personeli vard. Kalorifer yakacak, tadilat işlerini halledecek personel eksiği bulunmaktadır. Bu durum eğitim öğretimi sürekli aksatmaktadır.

Vangölü MTAL

Okul binasının tadilat ihtiyacının olması.

 

Sugeçer İlkokulu

Okulun 2 metre yüksekliği olan istinat duvarı çökmek üzere. Kısmen de çökmüş. Öğrenciler için büyük güvenlik sorunu oluşturuyor .

Başkale Anadolu İmam Hatip Lisesi

Okulun bir katında elektriğin olmaması.

30 Ağustos Anaokulu

Okulun hizmetli personeli yok Okul donatım malzemeri yok. Okul öncesi için sağlanan bir ödenek yok aidat alınmaya mecbur bırakılıyor. Temizlik, okul araç gereç yetersizliği, iş güvenliği ,sosyal etkinlik alanı eksiklikleri.

Canik ÇPAL

Okulun fiziki yapısı, öğretmen yetersizliği. 25 öğretmen normu olan okulda 6 kadrolu öğretmenin olması.

Ş. Jandarma Yusuf Turgut ilkokulu

Okul tadilatı nedeniyle öğrencilerin başka bir okula yönlendirilmiş olması ve bu taşıma için herhangi bir servis verilmemiş olması.. Sınıf içi sıralar yetersizliği. Öğrencilerin okula geliş saati ile dersin başlama saatleri arasında zaman farkının olması ve bu durumun yaratacağı güvenlik sıkıntıları.

Hilmi Irak İlkokulu

Personel sayısı yetersizliği, öğretmen eksiği.

İki Nisan Anadolu Lisesi

Personel yetersizliği, şimdilik herhangi bir personel yok. Sınıfların temizliği genelde öğrenciler tarafından yapılıyor. Okul binası sağlam değil. Okulun bodrum katı sürekli su alıyor ve belli aralıklarla su çekilerek tahliye ediliyor. Bu durum da olası bir depremde binanın çökme riskine karşı endişe yaratıyor.

Kızıltaş Necibe-Ahmet Coşkun İlkokulu

Jeneratör arızası nedeniyle su deposunun kullanılamaması.

Van Spor Lisesi

Taşıma, ısınma ve temizlik sorunları.

Çaldıran Anadolu Lisesi

Taşıma servislerinin geç ayarlanması, öğrenci yurtlarının yetersiz olması.

Vali Tahir Paşa İlkokulu

Temizlik personeli ve güvenlik personeli eksikliği.  Akıllı tahtalar sağlıklı çalışmamamsı.

Şehit Halim Atlas Ortaokulu

Temizlik personeli olmadığı için dışarıdan ayarlanacak personel için eğitim emekçilerinden ücret toplanacak olması.

Ortanca Ortaokulu

Uzak mahalle de olan öğrenciler için servis olmaması. Bu durumun özellikle kış mevsiminde öğrencilerin okuldan uzaklaşmalarına neden olacak olması.

 Öneriler ve Uyarılar ;

1- Bazı okul binalarında halen devam eden tadilat ve güçlendirme işleri ivedi olarak tamamlanmalıdır.

2- Okulların tadilat ve yıkım planlamaları, okulların tatil olduğu yaz sürecinde yapılmalıdır.

3- Anaokullarının ders süresi düşürülmeli, yeterli sayıda yardımcı görevli alımı yapılarak eğitim emekçilerine teneffüs hakkı tanınmalıdır.

4- Birçok okuldaki öğrenci yoğunluğunun önüne geçmek ve bütün okullarda tekli eğitime geçmek için öğrenci sayısının çok az olduğu bazı MTAL, İmam Hatip Anadolu Lisesi ve İmam Hatip Ortaokulları ihtiyaca göre İlköğretim veya Anadolu lisesine çevrilmelidir.

5- Personel sorununun çözülmesi için bir an önce yeteri kadar kadrolu, güvenceli, devamlı personel alımına gidilmelidir.

6- Herhangi bir adli vaka yaşanmadan okullara bir an önce güvenlik personeli alınmalıdır.

7- Tasarruf tedbirleri kapsamında taşıma servislerinin iptal edilmesinin başta kız çocukları olmak üzere okul terk oranını arttıracağı gerçeğinden hareketle özellikle mevcut ekonomik kriz ortamında ailelerin yaşayacağı sıkıntılar göz önünde bulundurularak çocukların okullara taşınması konusunda ilgili kurumlar gerekli sorumluluğu almalıdır. Taşımalı eğitimde görev alacak şoförlerin bu görev ile ilgili eğitime tabi tutulup eğitim sonunda uygunluk sertifikası verilerek göreve getirilmeleri gerekmektedir.  Bu eğitimin pedagojik insan ilişkileri ve ilk yardım üzerine kurulu olması birinci önceliğimizdir. Ayrıca araçta öğrencilere yardımcı olabilecek uzman bir personelin daha bulundurulması ve bu personelin de bu eğitime tabi tutulması,  araç içinin çocukların yaş özellikleri dikkate alınarak düzenlenmesi, koltuk kapasitesinin üzerinde öğrenci alınmaması gerekmektedir.

8- Sözleşmeli öğretmenleri baskı altına alan, tehdit eden, angarya görev vermek isteyen kurum-okulamirlerine gerekli uyarılar yapılmalıdır.

9- Öğretmenleri mesai saatleri dışında ve hafta tatillerinde ders yapmaya zorlayan her türlü uygulamadan vazgeçilmelidir ve bu konuda okul idareleri uyarılmalıdır.

10- Özellikle merkezden uzak İlçelerdeki kimi okul idarecileri ve şube müdürlerinin eğitim çalışanlarını belli bir sendikaya üye olmaya zorlamalarının, sendika temsilciğini makamlarını kullanarak yapmalarının suç olduğunu, tarafsızlık ilkesine aykırı olduğunu ve gayri ahlaki olduğunu bildiren ve gerekli uyarıların olduğu bir yazının tüm ilçelere gönderilmesi gerekmektedir.

11- Okul idarecileri ve özellikle görevlendirme ile çalışan ilçe milli eğitim şube müdürleri sendikalardan yana görevlerini tarafsız yapmaları için uyarılmalıdır.

12- Başta İlköğretim okulları olmak üzere kendi kaderlerine terk edilen okul idarelerinin; her seferinde öğretmen ve veli ile karşı karşıya gelmemesi, temel cari giderlerini karşılayabilmesi içinilköğretimlere eğitim öğretim masrafları için harcayabilecekleri bütçe verilmelidir.

13- Öğretmen ve idarelerin okullarda daha verimli ve şevkle çalışabilmeleri, öğrencilerin de daha iyi verim alabilmeleri için bir an önce yeteri kadar okul/derslik yapılarak bütün okullarda tekli eğitime geçilmelidir.

14- Başta köy okulları olmak üzere barınma sorununu çözmek için bir an önce ihtiyacı karşılayacak şekilde lojman yapılmalıdır.

15- Köy okullarında eğitim emekçilerinden alınan yüksek meblağlardaki kömür paralarından ve lojman kiralarından vazgeçilmelidir. Tam tersine zorunlu hizmet bölgelerinin en zor koşullarında görev yapan eğitim emekçilerine pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır.

16- Okullara alınacak kömürlerin ilimiz kış şartları da göz önünde bulundurularak zamanında dağıtımı sağlanmalı ve kalorisi yüksek olmalıdır. Ayrıca ısınma sorunun çözülmesi için bir an önce bütün okullara doğalgaz sistemi çekilmelidir.

17- İlgili kurumlar ile iletişime geçerek başka ölümlerin yaşanmaması için bir an önce gerekli alt-üst geçiş yolları yapılmalıdır.

18- Başta Tuşba ve İpekyolu İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine bir an önce hizmet binası yapılarak göçebebir biçimde ve sağlıksız bir ortamda hizmet vermelerinin önüne geçilmelidir.

19- Proje çalışmalarında sayıya/niceliğe değil içeriğe ve niteliğe önem verilerek eğitim emekçileri üzerindeki mobbinge son verilmelidir.

20- Seçmeli ders tercihlerinde öğrencileri yönlendirmekten ve sadece belli dersleri seçenek olarak sunmaktan vazgeçilmelidir ve bu konuda okul idarelerine gerekli uyarılar yapılmalıdır.

21- Van İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı olan Hizmetiçi Eğitim binasının Diyanet’ten alınarak tekrar Hizmetiçi Eğitim binası olarak Milli Eğitim Müdürlüğüne devredilerek eğitim emekçilerinin hizmetine açılması gerekmektedir.

22- İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü personellerine bir an önce mevzuat da göz önünde bulundurularak öğlen yemeği hizmeti verilmelidir.

23- Normu boş olan geçici İdareci görevlendirmelerinde okullardan başvuru alınarak sendikasına bakılmaksızın okulundaki iş yeri barışı düşünülerek görevlendirmeler yapılmalıdır.

24- Göreve yeni başlayan eğitim emekçilerine göreve başlarken uygulanan mobbinge son verilmeli, bir sendikanın il milli eğitimdeki memuruymuş gibi davranan kişiler bu alanlarda görevlendirilmemelidir.

Sonuç olarak; Bu tespit ve önerilerimizle beraber kamusal eğitim, siyasal iktidarın ve bir bütün olarak devletin ekonomik ve demokratik talepleri karşılaması için eğitim hizmetinin herkes için eşit, parasız, nitelikli ve ulaşılabilir olmasını ifade eden bir kavramdır. Bir ülkede herkesin eşit koşullarda yararlanabileceği bir eğitim hakkından bahsedebilmek için eğitimin fiziksel ve ekonomik yönden de erişilebilir olması gerekir. Eğitime erişim hakkını düzenleyen her türlü ulusal/uluslararası yasa/sözleşme, devletlere bu hakkın ayrım yapılmaksızın sağlanması yükümlülüğünü getirmektedir.

Eğitim Sen sorumluluğunun gereği olarak, şimdiye kadar sürdürdüğü sorunları tespit etme, kayıt altına alma, eğitim emekçilerinin ve öğrencilerin haklarını koruma, bu amaçla mücadele etme kararlılığını bundan sonra da tereddütsüz bir şekilde sürdürecektir.

Serhat News

 

Tepki Ver | Tepki verilmemiş
0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
Van’da 2024-2025 Eğitim Yılı Eğitim Raporu açıklandı: işte okul okul yaşanan sorunlar
Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Erciş Haberleri