Maraş merkezli meydana gelen ve 10 ili etkileyen iki büyük depremin ardından depremzedelerin bir kısmı bölgeden ayrılmaya başladı. Deprem bölgelerinden ayrılan depremzedeler, Türkiye’nin birçok iline dağılırken bir kısmı da Van’a geldi. Van’a gelen depremzedelerin ise sadece kahvaltıya erişebilmesi dikkat çekiyor.
Maraş merkezli depremin ardından depremzedeler, soğuk hava ve kış şartlarının hâkim olduğu deprem bölgesinden göç ediyor. AFAD, 106 bin 428 kişinin deprem bölgesinden tahliye edildiğini açıklarken binlerce kişi ise göç ediyor. Depremzedelerin göç ettiği iller arasında Van’da bulunuyor. KESK’in Van’da kurduğu kriz masasında yer alan Murat Atabay, kente beş bine yakın depremzedenin gelmiş olduğunu söylüyor.
Depremzedelerin yoğun olduğu Van’da otellerin büyük bir bölümü kapılarını depremzedelere açtı. Oteller konaklama ve kahvaltı giderlerini karşılarken depremzedelerin diğer temel ihtiyaçları kurulan kriz masaları tarafından karşılanmaya çalışılıyor.
Antep’ten Van’a gelen Şengül ailesi yerleştirildikleri otelden oldukça memnun olduklarını fakat sadece kahvaltıya erişimlerinin olduğunu söylüyorlar. Öğlen ve akşam yemeklerine erişimlerinin olmaması ise kendilerini oldukça zorlayan temel sorunlar arasında yer alıyor.
‘Çığlık çığlığaydık’
Gökerçin Şengül, eşi, kızı, oğlu, gelini ve iki torunuyla beraber Antep’ten Van’a gelen birçok depremzededen biri. Van’da bir otele yerleştirilen aile, Antep’te çoğu evde kolon yok zaten diyen Şengül, “Biz biraz şanslıydık çünkü evimizin bulunduğu bölge kayalık” diyor. Evlerinde hasar oluştuğunu belirten Şengül, evlerinde çatlakların oluştuğunu söylüyor. Evlerinin bir depreme daha dayanamayıp yıkılacağını söylerken bir an sessizleşip ağlamaya başlıyor.
Biraz sakinleştikten sonra başlıyor deprem anını anlatmaya: “İlk deprem çok kötüydü. Hepimiz uyuyorduk. Bir baktık ev beşik gibi sallanıyor. Eşimin üzerine dolabın düştüğünü sandım. Eşim sanırım şoka girdi. Dışarıda rüzgâr var diyordu. Ona rüzgâr değil deprem olduğunu söyledim. Eşime sen Ferhat’a (oğlu) koş dedim. Ben de diğer oğluma koştum. Oğlumu kaldırmak için koştum, oğluma sarıldım kaçmak için kalktık tekrar yere düştük. Bir daha kalkamadık. Birbirimize sarılıp kaldık. Eşimle diğer oğlum geldiler kalkmamıza yardım ettiler. O sıra durdu deprem hemen dışarıya kaçtık. Biz çıkar çıkmaz bir deprem daha oldu. Gelinim hamile. Ona bir şey olacak diye çok korktum. Dışarı çıktık ama deprem durmuyordu. Çığlık çığlığaydık. Çoluk çocuk gece yarısı…”
‘Deprem anını hatırlamıyorum’
Gurbet Şengül de, iki kızına bakıyor kaygıyla. Kızlarından birinin çığlığıyla uyandığını söylüyor. Şengül, “Dolabın sallandığını görünce korktu kızım. Kucağıma alıp çıkardım ama ‘dolap dolap’ diyordu sürekli. Depremin ne olduğunu bilmiyor. Onu nasıl alıp dışarı çıktığımı hatırlamıyorum” diyor. Elektriklerin kesildiğini ve her yerin karanlık olduğunu söyleyen Gurbet Şengül sürekli ağladığını söylüyor. Eşinin daha sonra deprem anında yaptıklarını anlattığını söyleyen Gurbet Şengül, “Hala o anları hatırlamıyorum, sadece dışarıdaki halimizi hatırlıyorum. Evin içerisinde ne oldu hatırlamıyorum” diyor ve tekrar o anları yaşıyormuş gibi başlıyor ağlamaya.
‘Yıkım kararına rağmen hasarlı yapıların yıkımı gerçekleştirilmedi’
Sevgi Şengül ise, Antep’te bu aylarda havanın bu kadar soğuk olmadığını, yağmurun hele karın hiç olmadığını söylüyor. “Şansızlık bu ya üç gün içerisinde hem yağmur hem kar başladı. Deprem olduğu sırada da kar yağmaya devam ediyordu” diye belirtiyor. Gebe olan Sevgi Şengül, arabalarının bozuk olduğunu yine de olduğu için şanslı olduklarını en azından yağmurun altında kalmadıklarını söylüyor. Gebe olmasını, “Onlara yük oluyordum” diye anlatan Sevgi Şengül, gözündeki gözlüğü çıkararak gözyaşlarını siliyor.
Sevgi Şengül, bazı yapılar için uzun yıllardır yıkım kararının verildiğini fakat yıkımın gerçekleşmediğini söylüyor. Kendilerinin de kolonların olmadığı bir evde oturduklarını söyleyerek, “Kiralar çok yüksek. Biz de ne yapalım, mecburen oturuyorduk. Döndüğümüzde mecburen o evlerde oturacağız tekrar. Başka çaremiz yok. Görseniz asla bu evde oturulmaz dersiniz ama biz mecburen döneceğiz o eve” diyor.
‘Gidecek yerimiz olmadığı için Van’a geldik’
Gidecek bir yerleri olmadığı ve hava çok soğuk olduğu için Van’a gelmeye karar verdiklerini söylüyor Gökerçin Şengül. “Gidecek bir yerimiz yoktu. Donacağımıza, öleceğimize, yıkılan bir binanın altında kalacağımıza gidelim dedik” diyor. Orada araç olmadığını Van’dan gelen araçlardan birine binerek geldiklerini söyleyen Şengül, “Urfa yolu dalgalanmıştı. Ve çatlaklar vardı” diye belirtiyor.
‘Sadece kahvaltı veriliyor’
Gökerçin Şengül, Van’da kaldıkları otelde kahvaltı verildiğini ama öğlen ve akşam yemeklerinin verilmediğini söylüyor. Eşinin cebinde kalan bir miktar parayla geldikleri Van’da üç günlük yemeği karşıladıklarını şu an parasız kaldıklarını ifade ediyor. Sosyal Yardımlaşma Vakfı’na başvuru yaptıklarını söyleyen Gökerçin Şengül, “Herhangi bir yardım alamazsak mecburen buradan gideceğiz” diye vurguluyor. Hala geldikleri gün üzerlerinde olan kıyafetlerle durduklarını söyleyen Gökerçin Şengül, duş alıp tekrar kirli kıyafetleri giydiklerini söylüyor. Çaresizlik ve belirsizlik içerisinde olduklarını belirten Şengül ailesi yardım talebinde bulunuyor.
‘Tek başımıza iki öğün yemeği karşılamamız mümkün değil’
KESK’in Van’da oluşturduğu kriz masasında yer alan Murat Atabay, Van’a gelen depremzedelerin iki öğün yemek ihtiyacını tek başlarına karşılamalarının mümkün olmadığını söylüyor. Atabay, “Çünkü çok aşırı insan geldi. Şu an beş bine yakın insandan söz ediliyor” diyor. Depremin ilk gününden itibaren 15’i aşkın yardım tırı gönderdiklerini aktaran Atabay, “Alandan aldığımız bilgi aşırı bir yığılma olduğu, AFAD’larda özellikle çok fazla birikme olduğu, ama bunların dağıtımının yapılmadığı noktasında çok ciddi bir sorun var. Dağıtacak kişi de yok. İnsanların en büyük talebi de bir barınma yerleri olmadığı için şu an çadır ve ısıtıcı” diyor.
Yeni bir karar aldıklarını söyleyen Atabay, kendilerine gelen malzemeleri tespit ettikleri ailelere vereceklerini belirtiyor. 10’a yakın gezici mobil ekipleri olduğunu söyleyen Atabay, “Depremzedeler buraya başvurularını yapıyorlar. Bu başvurular üzerinden arkadaşlarımız gidip kesin tespitini yaptıktan sonra mobil ekiplere haber veriyorlar onlarda ihtiyaçlarını götürüyorlar” diye aktarıyor.
‘Depremzedelerin önceliği barınma’
Otellerde kalan depremzedelerin ihtiyaçları olduğu yönünde talepler almaya başladıklarını belirten Atabay, iş insanları ve Van Otelciler Derneği ile görüştüklerini ve talepleri karşılamak için çabaladıklarını söylüyor. Kendilerinden aynı zamanda ev talebinin de olduğunu ifade eden Atabay, “Yerleştirebildiklerimiz var. Ev talebini alan ve evlere yerleştiren bir komisyonumuz var. Ev veriliyor, ama maalesef çoğu boş ev. Bu evlere eşya koyma noktasında da ciddi sorunlar yaşıyoruz. Çok ciddi bir kargaşa hali var, gelen sayısı da arttı. Her gün buraya yüzlerce insan geliyor. Biz şu an elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyoruz” diyor.
Gelen depremzedeleri aynı zamanda Sosyal Yardımlaşma Kurumu’na da yönlendirdiklerini söyleyen Atabay, gelen depremzedelerin önceliğinin barınma olduğunu belirtiyor. Atabay, “Belki birkaç gün sonra o düzene girecek, kişiler gidip başvuru yapacak. AFAD’da da çok yığılma var. Başvurular çok fazla. Onlar ne kadarını karşılayabiliyor bilmiyoruz. Bize ilk zamanlar çok fazla yardım geliyordu ama şu sıralar azaldı” diyerek konuşmasını sonlandırıyor.
Serhat News
