Maraş merkezli yaşanan ve 10 ilde büyük yıkıma neden olan depremin sonuçları her geçen gün ağırlaşıyor. Adıyaman‘da rama kurtarma çalışmalarına katılan Van NAS-SAR ekip sorumlusu Ömer Demez, enkazlarda kalanların seslerinden başka hiçbir şey duymadıklarını söylüyor.
Türkiye’nin birçok ilinden arama kurtarma çalışmalarına katılmak için profesyonel arama kurtarma ekipleri, gönüllü yurttaşlar ve birçok sivil toplum kuruluşu günlerdir deprem bölgesinde çalışmalar yürütüyor. 6 Şubat’ta Maraş Pazarcık ve Elbistan merkezli iki büyük deprem yaşandı. 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler, 11 ili adeta harabeye çevirdi. 40 bin 642 kişinin öldüğü deprem bölgelerinde arama kurtarma çalışmaları 15’inci gününde devam ediyor. Türkiye’nin neredeyse bütün illerinden katılımın olduğu arama kurtarma çalışmalarına Van’dan giden ekipler de eşlik ediyor.
Depremin yaşandığı ilk gün Van’dan Adıyaman’a giden NAS-SAR arama kurtarma ekip sorumlusu Ömer Demez, şahit oldukları yıkımı anlatmaya kelimelerin yetmeyeceğini, atlatamayacakları birçok olaya şahit olduklarını söyledi.
‘Kendi imkânlarımızla bölgeye gitme kararı aldık’
Ömer Demez, deprem olduktan yarım saat sonra 6 kişilik arama kurtarma ekibiyle beraber AFAD’a gidip koordineli bir şekilde çalışmak istediklerini ilettiklerini söyledi. Kendilerine beklemeleri gerektiğinin söylenmesi üzerine zaman kaybetmemek için hemen yola çıktıklarını söyleyen Demez, “Ama bizim için beklemek zaman kaybıydı. Bizim için orada iki üç saatlik zaman kaybı oldu. Arkadaşlarımızla beraber kendi imkânlarımızla gitme kararı aldık. Ve sabah saat 10 gibi yola çıktık. Akşam 6 gibi Adıyaman’a vardık” diyor.
Maraş’a gitmek üzere yola çıkan ekip, yıkımın yaşandığı bütün kentlerde yetkililerle diyalog kurmaya çalışıyor. Ve nihayetinde Adıyaman Belediye Başkan Yardımcısı’nın kendilerine ulaşması üzerine Adıyaman’a gitme kararı alıyor ekip. Demez, Adıyaman’a gittiklerinde AFAD yetkililerini aradıklarını ve valiliğe yönlendirildiklerini söylüyor. Valiliğe gittiğinde henüz bir koordinasyonun kurulmadığını bir süre bekletildikten sonra kendilerine, ‘henüz toplantı yapılmamış siz başınızın çaresine bakın’ dendiğini vurguluyor.
Karara karşı enkaza girme kararı alınıyor
Bu cevap üzerine Demez ve ekibi ilk enkaza girme kararı alıyor. Valilikten çıktıkları sırada bir adamın ses duyuyorum diye bağırdığını duyuyorlar ve gittikleri enkazdan dört kişinin sesini duyuyorlar. “Enkazdan bir kadının sesi iyi ulaşıyordu bize. Akşam 7 gibi başladık sabah saat 4’e doğru kadını çıkardık enkazdan. Hemen akabinde bir adamı daha çıkardık aynı enkazdan” diyen Demez, yan taraflarındaki binadan da 3 tane kadını daha çıkardıklarını söylüyor.
Diğer ekipler gelinceye kadar 7 kişiyi enkazdan çıkardıklarını söyleyen Demez, “Gece boyunca çalıştık. Yağmur çok şiddetli yağıyordu ve sabaha kadar hiç durmadı” diye kaydediyor.
‘Çaresizliğin çaresiz kaldığı bir şehir’
Adıyaman’a ilk ulaşan ekiplerden olduklarını söyleyen Demez, “Çaresizliğin çaresiz kaldığı bir şehirdi Adıyaman. Sadece sesten, bağırış çağırışlardan, enkazda kalanların sesinden başka hiçbir şey duymuyorduk. Ertesi gün öğlene yakın ekipler gelmeye başladı. Gelen ekiplerin çoğu profesyonel değildi, gönüllüler çoktu” diyor.
Siirt’ten, Ordu’dan, İstanbul’dan gelen ekiplerin ve gönüllülerin olduğunu aktaran Demez, yerli halkı da çalışmalara dahil ettiklerini çünkü sayılarının çok az olduğunu söylüyor. Demez, Van’da kalan arkadaşlarından temel ihtiyaç malzemeleri istediklerini ve henüz kendileri yoldayken yardım kamyonunun hazırlayıp yola çıktığını ifade eden Demez, “Biz zaten çıkarken kalan arkadaşlarımız yardım aracımızı hazırlamışlardı. Onu hemen gönderdiler. Akabinde dört yardım kamyonumuz daha yola çıktı. Van’dan gönüllülerinde katkısının olduğu dört aracı ilk gün yükleyip gönderdiler”diye kaydediyor.
40 canı kurtardılar
Yine dördüncü gün altı katlı bir binadan ses geldiğine dair bilgi alan ekip, yurtdışından gelen ekiplerle beraber enkaza gidip tünel kazarak seslere ulaşıyor. Ve onları da çıkardıktan sonra günün sonunda 40 kişiyi çıkarmış olduklarını söyleyen Demez’in sesi ‘Çok çaresiz bir şehirdi’ demesiyle titriyor… Depremin ikinci gününde bir ekiplerinin daha geldiğini, böylece 36 kişilik bir ekiple Adıyaman’da çalıştıklarını aktaran Demez, ekibin bir kısmının enkazlarda bir kısmının ise sahada çalıştığını aktarıyor.
‘Atlatamadığımız birçok olay gördük’
Demez, psikolojik olarak etkilendikleri fakat enkaz başındayken kendi psikolojilerini düşünemedikleri aktararak, o an bir cana ulaşmak için canla başla çalıştıklarını söylüyor. Demez, “Ama tabii daha sonra insanın psikolojisi bozuluyor. Döndükten sonra iki gün boyunca arkadaşlarımız kendilerine gelemediler. Sonuçta ezilmiş insanlarla karşılaşıyorsunuz ya da kurtaramadığınız bir ses belli bir süre sonra tükeniyor ve onun acısını yaşıyorsunuz, bu çok zor bir şey” diyor.
Tanık olduklarını ‘Tarif edilemez bir duygu’ diye anlatan Demez, geçmişte de enkazlarda çalıştıklarını ve belki o yüzden biraz daha güçlü kalabildiklerini aktarıyor. Demez, arama kurtarma anında insanların sadece bir canı daha nasıl kurtarabilirim, diye düşündüklerini vurguluyor. İlk gün sabaha kadar durmadan çalıştıklarını ve sadece 16 dakika uyuduktan sonra tekrar devam ettiklerini ifade eden Demez, dinlenmeye ihtiyaçları olduğunu fakat ekiplerin az olması sebebiyle daha çok çalışmaları gerektiğini kaydediyor.
Demez son olarak şöyle ifade ediyor duygularını: “İnsan çok etkileniyor. Atlatamadığımız birçok olay gördük, içimizi yakan, zihnimizi meşgul eden çok olay yaşadık ama önemli olan bir cana daha ulaşmaktı bizim için.”
Serhat News
