Araştırmacı yazar Azat Çelik’in kaleme aldığı Kültürel Yaşanmışlıklar Bakımından Van – Başkale Yahudileri adlı kitap, Avesta Yayınları’ndan okuyucularla buluştu. Kitap, uzun yıllar Van’ın Başkale ilçesinde yaşayan ancak 1969 yılında son ailelerin de göç etmesiyle bölgedeki varlığı sona eren Yahudi topluluğunun tarihine ve sosyo-kültürel yapısına ışık tutuyor.
SERHAT NEWS – Başkale Yahudileri, yüzyıllar boyunca bu bölgede yaşamış, kültürel ve ekonomik hayata önemli katkılar sunmuş bir topluluk olarak biliniyor. Çelik’in çalışması, bu cemaatin bölgeye ne zaman ve hangi sebeplerle geldiğini, yerleşim sürecinde nasıl bir yaşam sürdüğünü ve göç etmelerinin arkasındaki dinamikleri detaylı bir şekilde ele alıyor.
Kitapta, Başkale Yahudilerinin Mezopotamya, Irak ve İran üzerinden bölgeye geliş süreçleri, Osmanlı dönemindeki toplumsal statüleri ve Cumhuriyet döneminde yaşadıkları değişimler inceleniyor. Çalışma, Yahudi cemaatinin sosyal hayatı, gelenekleri ve komşu halklarla olan ilişkilerini kapsamlı bir şekilde ele alarak, şimdiye kadar bu konuda yapılan sınırlı araştırmalara önemli bir katkı sunuyor.
Yazar, araştırmalarında Osmanlı ve Cumhurbaşkanlığı arşiv belgelerinden faydalanarak yerli ve yabancı kaynakları taramış, ayrıca birebir yapılan sözlü tarih görüşmeleriyle kitabı zenginleştirmiş. Mülakatlardan elde edilen bilgiler, kitapta görseller ve tablolarla desteklenerek okuyucuya sunuluyor.
Başkale Yahudilerinin mirasını gelecek kuşaklara aktarmayı amaçlayan Kültürel Yaşanmışlıklar Bakımından Van – Başkale Yahudileri, bölgenin çok kültürlü geçmişine ilgi duyan araştırmacılar ve tarih meraklıları için önemli bir kaynak niteliği taşıyor. (Rudaw)